XVIII wiek

David Grann – „Sprawa Wagera. Opowieść o katastrofie, buncie i morderstwie” – recenzja i ocena

„Sprawa Wagera” jest niesamowitą opowieścią o woli przetrwania. Tak wielkiej, że ocierającej się o zdradę. Czy aby na pewno?

Ewelina Piątkowska

Co ciekawego oferuje wydawnictwo ArtRage w październiku?

W heroikomicznej noweli „W cieniu orła” Arturo Pérez-Reverte bawi się konwencją powieści historycznej tak, jak chyba tylko on sam dziś potrafi. „Ocean” Steve’a Sem-Sandberga to wciągająca powieść o jednym z najważniejszych filozofów oświecenia.

II rozbiór Polski: kronika upadku Rzeczypospolitej

II rozbiór Polski i jego okoliczności zwykle są omawiane jako część szerszego pojęcia rozbiorów Polski. Warto zatem bliżej poznać przyczyny i okoliczności towarzyszące temu etapowi wymazywania Polski z mapy Europy.

Wojciech Wnuk

Pieter M. Judson – „Imperium Habsburgów. Wspólnota narodów” – recenzja i ocena

Pieter M. Judson podjął się ambitnego zadania – napisania syntezy poświęconej tak zróżnicowanemu wewnętrznie organizmowi państwowemu, jakim była monarchia Habsburgów. Czy z powodzeniem?

Marek Chrzanowski

Chłosta liczona w setkach batów i inne sposoby dyscyplinowania żołnierzy

Armia Brytyjska w XVIII wieku stosowała brutalną dyscyplinę i chłostę. Zwykli żołnierze podlegali różnym karom, w szczególności fizycznym.

Michał Rastaszański

Co się wydarzyło na pokładzie Wagera?

Sztorm był śmiertelnym wrogiem żeglarzy na najbardziej odległych akwenach. Ale na pokładzie Wagera pojawił się inny, może jeszcze bardziej przerażający – epidemia szkorbutu…

David Grann

Szymon Aleksander Grzegrzółka

Virtuti Militari – najstarszy order wojskowy o wyjątkowo zawiłej historii

22 czerwca 1792 roku po bitwie pod Zieleńcami przeciw armii rosyjskiej król Stanisław August Poniatowski ustanowił order Virtuti Militari. Wydaje się, że w zamyśle króla miały być upamiętnieniem tylko tej wojny. Monarcha nawet nie mógł przypuszczać, że ten świeżo utworzony order, wzorowany na austriackim Orderze Marii Teresy, stanie się z biegiem czasu najstarszym funkcjonującym odznaczeniem wojskowym na świecie.

David Grann – „Sprawa Wagera. Opowieść o katastrofie, buncie i morderstwie”

Książka Davida Granna „Sprawa Wagera. Opowieść o katastrofie, buncie i morderstwie” to wspaniała opowieść o ludzkich zachowaniach w ekstremalnych sytuacjach, opowiedziana przez jednego z największych pisarzy non-fiction.

„Za króla Sasa, czyli Niemcy na polskim tronie”. Pomocnik Historyczny POLITYKI – recenzja i ocena

Powszechne wyobrażenie o Wettynach bliskie jest ponurej karykaturze. Jak było naprawdę? O tym przeczytamy w najnowszym Pomocniku Historycznym.

Cezary Wołodkowicz

Jak biesiadowała szlachta, a jak chłopi?

Jedni mieli srebrne misy, drudzy gliniane garnki, łączyła ich wielka gościnność. Zarówno w szlacheckim jak i chłopskim domu chętnie witano przybyszów. Staropolską gościnność sławili nawet przyjezdni z zagranicy.

Józef II Habsburg i rozrost biurokracji

Biurokracja w cesarstwie Habsburgów nabrała rozpędu w 1780 roku. Józef II i jego matka, Maria Teresa, eksperymentowali z reformami wstrząsającymi dotychczasowym porządkiem w państwie.

Pieter M. Judson

Vivat Stanisław August Poniatowski! Ostatnia koronacja w historii Rzeczypospolitej

Ostatni król Polski został koronowany w Warszawie, a nie jak dotychczas w Krakowie. Nie dość, że do koronacji doszło w wyniku zamachu stanu Czartoryskich, to na dodatek za datę uroczystości obrano dość sugestywnie dzień św. Katarzyny. 25 listopada 1764 roku Stanisław August Poniatowski rozpoczął włodarzowanie spuścizną po Piastach i Jagiellonach.

Robert Tomasz Tomczak

Pomocnik Historyczny POLITYKI „Za króla Sasa, czyli Niemcy na polskim tronie”

19 czerwca trafił do sprzedaży najnowszy Pomocnik Historyczny POLITYKI z serii Biografie: „Za króla Sasa, czyli Niemcy na polskim tronie”.

Krzysztof Rak, Grzegorz Kucharczyk – „Piekielni sąsiedzi. Jak Rosja i Niemcy dogadywały się kosztem Polski” – recenzja i ocena

Grzegorz Kucharczyk i Krzysztof Rak na blisko 450 stronach prezentują syntetyczne ujęcie relacji polsko-niemiecko-rosyjskich od upadku Rzeczypospolitej po czasy współczesne. Tytuł trafnie oddaje przyjętą przez autorów perspektywę, bowiem tym właśnie było dla Polaków położenie między Niemcami a Rosją.

Marek Chrzanowski

Boże Ciało: historia obchodów święta w Polsce

Boże Ciało w polskim kalendarzu liturgicznym pojawiło się w XIV wieku. Od XV wieku wierni uczestniczą w procesjach. Współcześnie uroczystości Bożego Ciała mają charakter religijny, lecz w dawnej Polsce niektóre zwyczaje pochodziły z czasów przedchrześcijańskich.

Opinie

Po co świętujemy 3 maja?

Święto Konstytucji 3 maja było jednym z pierwszych świąt narodowych uchwalonych przez Sejm Ustawodawczy po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku. Miało być demonstracją jedności Państwa Polskiego i głębokiego zakorzenienia w tradycji budowania nowoczesnego europejskiego państwa. Czy dzisiaj odczytujemy to święto podobnie?

Sebastian Adamkiewicz

Bitwa pod Blenheim: starcie, które zmieniło bieg historii

13 sierpnia 1704 roku nad górnym Dunajem stoczono bitwę, która uchodzi za jedno z decydujących starć w historii świata. Brytyjski premier Winston Churchill napisał, że bitwa pod Blenheim zmieniła polityczną oś świata.

Paweł Burdzyński

Przesądy i wierzenia świąteczne w dawnej Polsce

Jak rozpoznawano czarownicę, po co wabiono wilki przed dom i dlaczego czasem nie wolno było wylewać brudnej wody? Poznaj najciekawsze zwyczaje i przesądy, które towarzyszyły obchodom świąt religijnych w Polsce!

Jerzy Besala – „Rzeczpospolita szlachecka. Barwny świat” – recenzja i ocena

„Czart zawsze niezgody a warchoły sieje” – tym cytatem z ks. Jakuba Wujka swoją książkę rozpoczyna Jerzy Besala. Przesłanie sprzed niemal 450 lat wydaje się nie tracić na aktualności.

Marek Chrzanowski

Wiesz kto był pierwszym prezydentem Warszawy?

Urodził się w roku, w którym we Francji wykonano ostatnią egzekucję kobiety uznanej za czarownicę. Prezydentem Warszawy został po raz pierwszy w 1792 roku!

Opinie

Ślub niespełniony

Choć obietnica poprawy losu ludności włościańskiej w ślubach lwowskich była jedyną deklaracją stricte polityczną zawartą w tym akcie, to de facto nikt na poważniej do niej nie podszedł. Pozostała aktem strzelistym, do którego powrócono dopiero w momencie, w którym Rzeczpospolita stała już nad przepaścią.

Sebastian Adamkiewicz

Rzężenie było nie do zniesienia... czyli jak umierała Katarzyna II?

Katarzyna II podobno zaraziła się kiłą od jednego z licznych kochanków. Jak umierała caryca Rosji?

Mariusz Samp

Zdrada i spisek, czyli Rosja na drodze do rozbioru Polski

Katarzyna II i jej dyplomaci podjęli grę, której celem było zagrabienie ziem polskich. Czym kierowali się magnaci, którzy dopuścili się zdrady na rzecz Rosji? Czy można było uniknąć II rozbioru?

Richard Butterwick

Tłusty czwartek: historia tradycji w dawnej Polsce

Tłusty czwartek w dawnej Polsce nie ograniczał się do jedzenia pączków. Obchody obfitowały w barwne pochody, przebieranie się, tłuste i słodkie jedzenie oraz dużo trunków. A wszystko zaczęło się od okrutnego burmistrza…

Kim był George Washington, pierwszy prezydent USA?

George Washington to jeden z najważniejszych ojców-założycieli Stanów Zjednoczonych. Był dowódcą w amerykańskiej wojnie o niepodległość i pierwszym prezydentem USA, zaprzysiężonym na to stanowisko 30 kwietnia 1789 roku.

Maciej Zaremba

Różowe poliki, czernione brwi. Jak dawniej dbano o urodę?

Bielidła z łoju weneckiego czy maść miodowa z żółcią zajęczą – to tylko niektóre specyfiki stosowane, by wyglądać pięknie w czasach staropolskich. Dowiedz się, jak Polacy dbali o swoją urodę!

Zaufaj mu, jest inżynierem. Kim był Tadeusz Kościuszko? Video

Zanim stanął na czele insurekcji kościuszkowskiej, został bohaterem wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Nadzorował budowę kluczowych amerykańskich twierdz oraz organizował pokazy fajerwerków podczas najważniejszych państwowych uroczystości. Mało jednak brakowało, a ten uzdolniony inżynier zostałby… artystą. Historia Tadeusza Kościuszki już dostępna na kanale „Tak było, nie zmyślam!”.

Kos: Domingo, adiutant Kościuszki, to prawdziwa postać!

Polska superprodukcja „Kos” opowiada o wydarzeniach z 1794 roku. Do kraju powrócił Tadeusz Kościuszko. Po II rozbiorze Polski planuje on powstanie przeciwko Rosji. Co wiemy o tajemniczym towarzyszu polskiego generała?

Anna Stuart, dwie faworyty i siedemnaście królików. Jak wyglądało życie pierwszej królowej Wielkiej Brytanii?

Królowa Anna Stuart została ostatnio przypomniana w filmie „Faworyta”. „Królowa jest osobą niezwykłą” – mówi w jego zwiastunie wieloletnia powierniczka władczyni, Sara Churchill. Jak jednak w rzeczywistości wyglądało życie ostatniej przedstawicielki Stuartów na angielskim tronie?

Agata Łysakowska-Trzoss

Śliczny Książę Karolek – prawnuk Jana III Sobieskiego w walce o brytyjski tron

Co łączy Jana III Sobieskiego z powstaniem jakobitów w Szkocji? Był pradziadkiem ostatniego pretendenta do brytyjskiego tronu z rodu Stuartów. Z czego słynął Karol Edward Stuart i czy udało mu się sięgnąć po koronę?

Rafał Gumiński

Królobójcy? - nieoczywista historia konfederacji barskiej

Niektórzy nazywają ją pierwszym polskim powstaniem. Jej celem był sprzeciw wobec rosnącej kontroli Imperium Rosyjskiego i uległego jej polskiego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Przed 250 laty część szlachty zawiązała konfederację generalną w miejscowości Bar.

Michał Kopczyński

Zbigniew Michalczyk – „Zapomniane konteksty. Augsburg jako ośrodek rytownictwa wobec Rzeczypospolitej w XVII–XVIII wieku” – recenzja i ocena

Staraniem Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA ukazało się już kilka interesujących i wartościowych publikacji, poświęconych wychodźtwu polskiemu i społecznościom polskim za granicą w XIX i XX w. Pozycje te skupiały się na dziedzictwie materialnym, chociażby budynkach kościołów. Teraz POLONIKA przygotowała coś, co zainteresuje także osoby zainteresowane historią nowożytną i historią sztuki – pracę poświęconą związkom z Rzeczpospolitą augsburskiego ośrodka rytowniczego w XVI-XVIII w.

Michał Gadziński

Redakcyjne

Premiera: Paweł Burdzyński – „Droga do imperium. Początki Wielkiej Brytanii 1603-1707”

Paweł Burdzyński od kilkunastu lat mieszka w Szkocji. W nowym e-booku „Droga do imperium. Początki Wielkiej Brytanii 1603-1707” zabiera nas w fascynującą podróż w czasie. Jakie zmiany zaszły w szkockim i angielskim społeczeństwie po śmierci Elżbiety I? Jakie reformy wprowadził król Szkocji Jakub VI po objęciu angielskiego tronu? Co spowodowało, że mimo wielu różnic i trudnej historii, oba kraje zdecydowały się na integrację? Przekonajcie się sami!

Łamanie kołem: egzekucja na miarę widowiska makabry

Kara łamania kołem była zarezerwowana dla najbardziej zwyrodniałych przestępców: morderców, zbójników, zdrajców i podpalaczy. W ten sposób tracono również heretyków. Łamanie kołem służyło też prewencji karnej – kara miała odstraszać innych od popełniania podobnych zbrodni. Jak ją wykonywano?

Dominik Niklas

Sto dni Napoleona – zobaczcie pierwszy film nowego projektu „Tak było, nie zmyślam”!

Nasi redakcyjni koledzy założyli nowy historyczny kanał na YouTube –„Tak było, nie zmyślam!”. Sprawdźcie koniecznie, co dla Was przygotowali!

Od marności do przepychu: staropolski obrządek pogrzebowy

W nowożytnej kulturze funeralnej odsłonięto makabryczne oblicze śmierci, a z uroczystości pogrzebowej stworzono niesamowite widowisko. W trakcie ceremonii mógł wjechać do kościoła koń, a kazania „ku pamięci zmarłego” trwały „całą wieczność”. A to tylko ułamek staropolskiego obrządku pogrzebowego.

Dominik Niklas

Targowica: obraz Polaków pod rządami konfederacji

Dniem przełomu, który położył kres polskiemu „odrodzeniu w upadku”, przyspieszył drogę do drugiego rozbioru i agonii Rzeczypospolitej, był 23 lipca 1792 roku. Stanisław August zwołał nadzwyczajne posiedzenie rządu. Głosowanie przeniosło pełnię władzy w ręce członków konfederacji targowickiej.

Krzysztof Tracki

Izabela Czartoryska – od salonowej kochanki do pionierki muzealnictwa

Chociaż była zamężna, przeżyła wiele burzliwych romansów m.in. z królem Polski, rosyjskim dyplomatą oraz francuskim arystokratą. Była patriotką, pisarką oraz mecenaską sztuki, a Polska zawdzięcza jej powstanie pierwszego muzeum, którego zbiory dały początek Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie.

Rafał Gumiński

Prezydent USA ogłosił Dzień Pamięci Generała Pułaskiego

Prezydent USA Joe Biden ogłosił 11 października Dniem Pamięci Generała Pułaskiego. W swojej dorocznej proklamacji podkreślił jego zasługi w walkach o niepodległość Stanów Zjednoczonych oraz napisał, że bohaterstwo Pułaskiego to jeden z niezliczonych wkładów, jakie Polacy wnieśli w promowanie wolności na świecie.

Z kryminalnych dziejów nowożytnego Gdańska

Gdańskie księgi z XVI i XVII w. opisują liczne i burzliwe przykłady działalności przestępczej mieszkańców miasta. Włos na głowie jeży plastyczny opis kar, jakie za te przestępstwa stosowano. Jak wymierzano sprawiedliwość w nowożytnym mieście Gdańsku?

Dominik Niklas

Zbigniew Michalczyk – „Zapomniane konteksty. Augsburg jako ośrodek rytownictwa wobec Rzeczypospolitej w XVII–XVIII wieku”

Zbigniew Michalczyk w książce „Zapomniane konteksty. Augsburg jako ośrodek rytownictwa wobec Rzeczypospolitej w XVII–XVIII wieku” opowiada o Augsburgu, który należał w XVII w., a przede wszystkim w XVIII, do najważniejszych ośrodków rytownictwa na świecie.

Ogród Saski i jego tajemnice Video

W ogrodzie Saskim mieściła się cukiernia, palmiarnia czy pierwszy w kraju plac zabaw dla dzieci. To również pierwszy w Polsce ogród miejski z dostępem dla mieszkańców miasta. Obejrzyjcie video na kanale YouTube „Opowiadam Historie” i poznajcie losy najbardziej rozpoznawalnego parku w stolicy!

Staropolska medycyna: ziołowa apteczka i cudowni znachorzy

Leczenie w dawnej Polsce stanowiło wyzwanie dla ówczesnych medyków. Niedobór wiedzy o przebiegu różnych chorób, ograniczony dostęp do leków i brak szczepionek powodowały, że staropolskie społeczeństwo traktowało zdrowie jak prawdziwy skarb i dbało o nie poprzez rozmaite kuracje, nierzadko magiczne.

Ludwik XIV - zasłużenie zwany „Wielkim”?

Ludwik XIV był najdłużej panującym monarchą europejskim. W kształtowaniu wizerunku wielkiego władcy pomagały mu zastępy artystów.

Grzegorz Kietliński

Izabela Śliwińska-Słomska

Twierdza w Kamieńcu Podolskim: polska „perła na kamieniu”

Twierdza w Kamieńcu Podolskim broniła granic państwa polsko-litewskiego przed wieloma wrogami - Tatarami, Turkami, Kozakami. Szlachta postrzegała ją jako symbol panowania Rzeczypospolitej w południowo-wschodnich województwach Korony i niezdobyte „przedmurze chrześcijaństwa”, zaś współcześnie za sprawą literatury i filmu na stałe wpisała się w historyczną świadomość Polaków.

„Iść aż do zwycięstwa”! Kim był słynny El Libertador? Video

Simón Bolívar to jeden z ważniejszych bohaterów Ameryki Południowej. Czym zasłużył się tamtejszym państwom i z czego wynika legenda słynnego El Libertadora? O tym dowiecie się z materiału opublikowanego na kanale „The People Profiles”!

Jerzy III Hanowerski: król, który utracił amerykańskie kolonie

Jerzy III Hanowerski dla zwolenników rewolucji amerykańskiej był symbolem tyranii i ucisku, a dla Brytyjczyków uosobieniem waleczności i oporu przeciwko napoleońskiej Francji. Wielu kojarzy go tylko z szaleństwem wywołanym przez chorobę psychiczną. Jak wyglądały rządy i życie króla Jerzego III?

Rafał Gumiński

„Mieszkańcy Polski przypominają Mongołów i hodują niedźwiedzie”. Ukazało się tłumaczenie chińskiego albumu z XVIII wieku

Po dekadzie prac ukazało się anglojęzyczne tłumaczenie „Qing Imperial Illustrations of Tributary Peoples (Huang Qing zhigong tu)” - chińskiego albumu etnograficznego stworzonego na polecenie cesarza Qianlonga w połowie XVIII wieku. Publikacja zawiera opis ludów i krajów, z którymi Państwo Środka utrzymywało kontakty. Mowa w niej między innymi o Polsce.

Natalia Pochroń

„Kiedy wybije ostatnia godzina”, czyli staropolskie przesądy związane z chwilą śmierci

Zmarłemu kładziono monety na oczach, a w domu zasłaniano wszystkie lustra i zatrzymywano zegary. Trup stanowił pewne tabu, więc należało odnosić się do niego w sposób zrytualizowany. Jakie praktyki stosowano, aby obłaskawić duszę zmarłego? Czy którąś z nich znasz?

Natalia Stawarz

Zielone Świątki w czasach pogańskich i chrześcijańskich

Początkowo Zielone Świątki były słowiańskim świętem rolników i pasterzy, które z biegiem lat zostało przejęte przez chrześcijaństwo i połączone z obchodami zesłania Ducha Świętego. Jak Zielone Świątki obchodzili nasi przodkowie?

Jakie były motywy działań członków konfederacji targowickiej? Video

Magnaci, którzy zawiązali spisek w 1792 r. do dziś uważani są za zdrajców. Obejrzyjcie video na kanale YouTube „Kurier Historyczny” i poznajcie sylwetki najważniejszych przywódców tego przedsięwzięcia.

Konkursy

Konkurs: Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 2

Zapraszamy do wzięcia udziału w naszym konkursie, w którym do wygrania są 4 egzemplarze książki „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 2” Wydawnictwa Rebis.

Alexander Mikaberidze – „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 2”

Alexander Mikaberidze w książce „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 2” kontynuuje podróż przez wojny, które odmieniły świat. Oprócz ukazania globalnego zasięgu wojen napoleońskich autor przedstawia m.in. szeroki społeczny i ekonomiczny kontekst wydarzeń.

Samozwańcza księżniczka Tarakanowa

Kim była awanturnica, która rzuciła wyzwanie carycy Katarzynie II?

Marek Teler

Katarzyna II w obrazie i karykaturze Galeria

Caryca Katarzyna II pamiętana jest w Polsce przede wszystkim ze względu na fakt, że była jednym z głównych architektów rozbiorów Rzeczpospolitej oraz... z powodu jej romansu z przyszłym królem Polski Stanisławem Augustem Poniatowskim. Między innymi o tym właśnie romansie opowiada nowa książka Christophera Machta „Spowiedź carycy Katarzyny II”. A jak wyglądała rozmiłowana w rozkoszach ciała władczyni? Zobaczcie:

Mateusz Balcerkiewicz

Nowożytne koncepcje utopii, czyli przepis na państwo idealne?

Społeczeństwa idealne poruszały wyobraźnię ludzi od tysięcy lat. Skąd właściwie wywodzi się „utopia” i jak mógł wyglądać przysłowiowy „raj na ziemi”?

Szymon Szaliga

Jak Charles Hanbury Williams zapoznał Poniatowskiego z carycą Katarzyną?

Charles Hanbury Williams dostrzegł potencjał w młodym Stanisławie Poniatowskim i postanowił zostać jego opiekunem. Przyszły król Polski towarzyszył mu m.in. w czasie jego misji dyplomatycznej do Petersburga. Tam został przedstawiony carycy Katarzynie...

Christopher Macht

Fenomen białej magii w kulturze staropolskiej

W czasach polowań na czarownice niemal każdy nieświadomie przyjmował rolę czarownika, gdyż wiejska codzienność była dyktowana zasadami magii. Na czym więc polegała biała magia?

Natalia Stawarz

Konkursy

Konkurs: Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 1

Zapraszamy do wzięcia udziału w naszym konkursie, w którym do wygrania są 4 egzemplarze książki „Wojny napoleońskie. Historia globalna. Tom 1” Wydawnictwa Rebis.