Szymon Aleksander Grzegrzółka

Student Dziennikarstwa i Historii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Interesuje się dziejami nowożytnej Europy Środkowo-Wschodniej. Jako autostopowicz lub cyklista z zapałem zwiedza ten region. Pasjonat rosyjskiej prozy. Niedoszły listonosz.

Ciekawostki i rocznice

Virtuti Militari – najstarszy order wojskowy o wyjątkowo zawiłej historii

22 czerwca 1792 roku po bitwie pod Zieleńcami przeciw armii rosyjskiej król Stanisław August Poniatowski ustanowił order Virtuti Militari. Wydaje się, że w zamyśle króla miały być upamiętnieniem tylko tej wojny. Monarcha nawet nie mógł przypuszczać, że ten świeżo utworzony order, wzorowany na austriackim Orderze Marii Teresy, stanie się z biegiem czasu najstarszym funkcjonującym odznaczeniem wojskowym na świecie.

Ciekawostki i rocznice

Proces szesnastu, czyli jak pokazowo skazano przywódców Polskiego Państwa Podziemnego

W roku 1945 Polacy byli zmęczeni. Niektórzy historycy twierdzą, że stracili nadzieję, inni, że nadzieja „jeszcze się tliła”. 21 czerwca 1945 roku w Moskwie po szybkim, pokazowym procesie zapadły wyroki na uprowadzonych przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. Wiele wskazuje na to, że właśnie proces szesnastu i mizerna reakcja na wydarzenie ze strony aliantów ostatecznie przelały czarę goryczy i odebrały poczucie jakiejkolwiek szansy na odbudowę niezależnej Polski.

Artykuły

Ostatni sejm II Rzeczypospolitej

2 września 1939 roku, dzień po ataku Niemiec na Polskę, po raz ostatni odbyło się posiedzenie Sejmu II Rzeczypospolitej. Czym zajmowali się posłowie w tym trudnym dla całego państwa i narodu momencie?

Artykuły

Pancerni: jeźdźcy wagi półciężkiej

Pancerni, najliczniejsza z formacji staropolskich, nie dorobiła się takiej legendy jak husaria z jej zwycięstwami pod Kircholmem, Kłuszynem czy Wiedniem lub niepokorni lisowczycy czasu Wielkiej Smuty i wojny trzydziestoletniej.

Ciekawostki i rocznice

Bitwy nowożytności: 15 przełomowych starć Galeria

Gdy porównamy mapę świata z początku XVI i końca XVIII wieku, przekonamy się, że w dobie nowożytnej działo się naprawdę wiele. Obok granic państw zmieniały się dynastie, ustroje polityczne i kultura. W naszej galerii część tych ważnych procesów ukazaliśmy przez pryzmat batalii, o których wadze decydowało nie tylko rzeczywiste znaczenie militarne, ale także ich wymiar symboliczny. Oto wielkie bitwy nowożytności!

Artykuły

Czy Jan Długosz był kłamcą? Problem z wyprawą Kazimierza Wielkiego do Mołdawii

Wyprawy do Mołdawii były stałym elementem dawnej polskiej polityki, często też kończyły się one porażkami. Czy jako pierwszy niepowodzenie nad Dniestrem i Prutem poniósł Kazimierz Wielki? Przekaz Jana Długosza na ten temat jest wciąż obiektem sporów historyków.

Artykuły

Jan Karol Chodkiewicz – prywatne życie zwycięzcy spod Kircholmu

Jan Karol Chodkiewicz w wieku kilkunastu lat miał zaszczyt witać wizytującego Akademię Wileńską króla Stefana Batorego. Król-żołnierz przepowiedział mu wtedy, że z pewnością będzie on w przyszłości „wielkim kawalerem i mężem rycerskim”. Od strony militarnej żywot hetmana Chodkiewicza jest doskonale znany, mniej uwagi poświęca się życiu prywatnemu zwycięzcy spod Kircholmu. Jak ono wyglądało?

Ciekawostki i rocznice

Pospolite ruszenie walczy z królem. Bitwa pod Mątwami

13 lipca 1666 roku miała miejsce bitwa pod Mątwami. Była to ostatnia bitwa w trwającym dwa lata rokoszu. Siły Jerzego Sebastiana Lubomirskiego starły się z wojskami królewskimi, które mimo przewagi liczebnej zostały pokonane, ponieważ sojusznikiem buntowników okazała się bagnista rzeka i chaos w szeregach wojsk wiernych królowi.

Ciekawostki i rocznice

Deklaracja Niepodległości USA: manifest niepełnej wolności

4 lipca 1776 r. uchwalona została Deklaracja Niepodległości USA. Wówczas pojawiła się po raz pierwszy nazwa rodzącego się państwa, dotychczas nazywanego Zjednoczonymi Koloniami. Tomasz Jefferson, autor dokumentu nie zgrzeszył przeintelektualizowaniem czy nadmiernie rozbudowana retoryką, a sam tekst trafiał do prostych ludzi. Jak doszło do jego uchwalenia?

Ciekawostki i rocznice

Bitwa pod Beresteczkiem – pyrrusowe zwycięstwo Rzeczypospolitej

Bitwa pod Beresteczkiem rozpoczęła się 28 czerwca 1651 roku. Najważniejsze starcie wojny polsko-kozackiej odbiło się szerokim echem nie tylko w państwach sąsiednich, ale także na zachodzie Europy. Była to jedna z największych bitew XVII wieku. Starcie tym bardziej imponuje swoją wielkością, jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że rozegrało się w czasie wojny domowej. Zwycięstwo Polaków było jednak przegraną Rzeczypospolitej. Przegraną, ponieważ w ogóle doszło do bratobójczej wojny na tak gigantyczną skalę.

Ciekawostki i rocznice

Powrót naczelnika do ojczyzny, czyli pogrzeb Tadeusza Kościuszki

23 czerwca 1818 roku na Wawelu w Krakowie odbył się drugi pogrzeb Tadeusza Kościuszki. Po raz pierwszy został pochowany w szwajcarskiej Solurze, gdzie spędził ostatnie lata swojego życia. W Szwajcarii pochowano republikanina, którego ideały nie zamieniły się w karykaturę – jak w przypadku co najmniej części rewolucjonistów francuskich. W Polsce natomiast pogrzebano naczelnika insurekcji i orędownika sprawy chłopskiej, co stało się okazją do zamanifestowania swojej polskości.

Ciekawostki i rocznice

Bitwa pod Hodowem w 1694 r. Jak Polacy pokonali liczniejszą armię tatarską?

11 czerwca 1694 roku kilkuset polskich husarzy i pancernych skutecznie odparło atak nawet sto razy liczniejszej armii tatarskiej. Z powodu olbrzymiej dysproporcji sił bitwa pod Hodowem bywa nazywana polskimi czy też husarskimi Termopilami. Jak walczącym pieszo elitarnym polskim kawalerzystom udało się obronić przed przeważającymi liczebnie siłami wroga?

Artykuły

Bartłomiej de Las Casas - rzecznik praw Indian

Bartłomiej de Las Casas – zakonnik, dzięki któremu okrucieństwa hiszpańskich konkwistadorów były znane w nowożytnej Europie. Autor przedstawił w niej liczne pogromy dokonywane przez kolonizatorów. Spośród wszystkich opisów najbardziej poruszająca jest jednak historia pojedynczego człowieka – Hatueya, indiańskiego wodza walczącego w przegranej sprawie.

Artykuły

Jan Zamoyski: Zdobywca mimo woli

Jan Zamoyski i mołdawska awantura: 25 lat przed niesławną klęską wojsk polskich pola Cecory były świadkiem triumfu Jana Zamoyskiego i Stanisława Żółkiewskiego nad siłami turecko-tatarskimi. Paradoksalnie zwycięstwo nad muzułmanami spotkało się z potępieniem ze strony papieża i cesarza.

Pierwszy polski
portal historyczny

Zamów newsletter

Zapisz się, aby otrzymywać przegląd najciekawszych tekstów prosto do skrzynki mailowej. Tylko wartościowe treści, zawsze za darmo.

Zamawiając newsletter, wyrażasz zgodę na użycie adresu e-mail w celu świadczenia usługi. Usługę możesz w każdej chwili anulować, instrukcję znajdziesz w newsletterze.

Portal

Histmag.org - o nas

Kontakt

Tematy

Wesprzyj nas!

Polecamy

Nasze e-booki i audiobooki

Współpraca