Zimna wojna 1946-91. Pomocnik Historyczny „Polityki” - recenzja i ocena
Całość publikacji podzielona jest na pięć bloków: Prolog, Politycy i dyplomaci, Generałowie i szpiedzy, Obywatele i propagandyści oraz Detale. Pierwszy z bloków poświęcony jest słynnym wystąpieniem Churchilla na Westminster College w Fulton. Jednak obok pochwały „proroctwa”, przybliżona zostaje także obłuda byłego premiera, który przemilczał swoje dotychczasowe zachwyty nad Józefem Stalinem. Drugi tekst w tym bloku jest poświęcony dość mało znanej sprawie Długiego Telegramu amerykańskiego dyplomaty Kennana, który pełniąc funkcję charge d’affairs w Moskwie, przyczynił się do radykalnej zmiany kursu na linii Zachód-ZSRS.
W drugim bloku autorzy tekstów skupiają się na stanowiskach polityczno-dyplomatycznych podczas zimnej wojny. Przedstawiany jest obraz konfliktu z punktu widzenia Moskwy, Waszyngtonu, Londynu i Paryża. Na uwagę zasługują także teksty dotyczące „starć” Wschodu z Zachodem na Pacyfiku, w tym indochińskiego klinczu i przekształcenia wojny kolonialnej w walkę w obronie wolnego świata. Często w Polsce zapomina się o szukaniu trzeciej drogi w zimnowojennym dwubiegunowym układzie sił i powstaniu ruchu państw niezaangażowanych. Dzięki świetnemu tekstowi prof. Jerzego Eislera inaczej spojrzymy także na nasze własne podwórko.
Blok trzeci poświęcony aspektom militarnym konfliktu. Zbrojne starcia podczas kryzysu kubańskiego, wojny w Korei, Wietnamie i Afganistanie, konflikt izraelsko-palestyński to doskonałe przykłady na to, jak lokalne konflikty miały wpływ na rozwój zimnej wojny. Do tego dochodziły wciąż ulepszane doktryny wojenne zakładające ostateczne starcie komunizmu i kapitalizmu. Wyścigi zbrojeń, które ostatecznie „wykończyły” Związek Sowiecki i groźba wojny atomowej to tylko nieliczne wspomniane tutaj zagadnienia poruszane w tekstach. Nie zabrakło miejsca także dla aspektów szpiegowskich i wykorzystywanego arsenału sztuczek agentów wywadu.
Obywatele i propagandyści to blok poświęcony życiu codziennemu obywateli po obu stronach żelaznej kurtyny. Jak społeczeństwa radziły sobie z budowanym propagandowo napięciem w stosunkach świata dwubiegunowego? Psychoza strachu przed konfliktem atomowym, filmy i plakaty lansujące oficjalne stanowiska państw, w krajach bloku wschodniego indeksy książek zakazanych, drugi obieg i sprzeciw wyrażany chociażby w sportowych zwycięstwach Polaków nad ZSRS (wystarczy wspomnieć o słynnym geście Kozakiewicza).
Ostatnim blokiem tematycznym są Detale, które właściwie przeplatają się z głównymi artykułami przez cały numer Pomocnika Historycznego. Dzięki tym starannie dobranym „smaczkom” czytelnik może lepiej zgłębić pole wiedzy o zimnej wojnie. Kiedy powstały pierwsze gry komputerowe i konsolowe inspirowane scenariuszami zimnowojennymi? Jak właściwie rozmieszczone były siły podczas wojny w Indochinach? Które z wydarzeń w historii świata jest najważniejsze dla historii konfliktu pomiędzy Wschodem i Zachodem? Na te wszystkie pytania odpowiedzi znajdziemy w Detalach.
Pomocniki Historyczne Tygodnika „Polityka” cieszą się od długiego już czasu uznaniem czytelników. Niewątpliwie przyczyniają się one do popularyzacji wiedzy o kluczowych wydarzeniach w dziejach świata. Być może jedynym minusem tych publikacji jest cena: za 24,99 zł można czasami kupić książkę. Jednak chyba dość trudno byłoby znaleźć pozycję, która w tak rozległy i wieloaspektowy sposób opisuje jedno wydarzenie.
