Zmarł kardynał Józef Glemp
Prymas Polski kardynał Józef Glemp (1929-2013) (fot. Staszewski , opublikowano na licencji Creative Commons Attribution 3.0 Unported). Józef Glemp urodził się 18 grudnia 1929 r. w Inowrocławiu. Jego matka była gospodynią domową, natomiast ojciec górnikiem i byłym powstańcem wielkopolskim. Wychowywał się w Rycerzewie niedaleko Pakości. Przed wybuchem II wojny światowej ukończył 4 klasy szkoły powszechnej w Kościelcu Kujawskim. W czasie wojny był robotnikiem przymusowym w niemieckim gospodarstwie rolnym. Po maturze początkowo chciał studiować polonistykę, ostatecznie wybrał drogę duchownego: ukończył 2-letnie studia filozoficzne w Prymasowskim Wyższym Seminarium Duchownym w Gnieźnie oraz 4-letnie teologiczne w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Poznaniu. Święcenia kapłańskie otrzymał 25 maja 1956 r.
Od 1967 r. pełnił funkcję osobistego sekretarza Prymasa Stefana Wyszyńskiego, zdobywając duże zaufanie swojego przełożonego i wykazując przy tym dużą odporność na próby pozyskania go do współpracy przez Służbę Bezpieczeństwa. 4 marca 1979 r. jako bliski współpracownik „Prymasa Tysiąclecia” został mianowany biskupem warmińskim, święcenia biskupie otrzymując 21 kwietnia. Punkt przełomowy w jego karierze nastąpił jednak już dwa lata później – 28 maja 1981 r. w wieku 80 lat zmarł kardynał Wyszyński. Jego następcą został właśnie bp Józef Glemp. Decyzja o powołaniu na najwyższe stanowisku w polskiej hierarchii kościelnej dość słabo znanego biskupa warmińskiego wywołała spore dyskusję, o wszystkim zadecydować miało jednak zaufanie zmarłego Prymasa Wyszyńskiego oraz poparcie udzielone elektowi przez Ojca Świętego Jana Pawła II. 7 lipca 1981 r. Józef Glemp został arcybiskupem gnieźnieńskim i warszawskim, a 12 września Prymasem Polski.
Obejmowałem swój urząd z posłuszeństwem, akceptując wolę Ojca Świętego. Czasy były trudne. Wierzyłem, że Opatrzność Boża czuwa nade mną - wspominał moment swojej nominacje w wywiadzie dla KAI zmarły Prymas. Pierwszy sprawdzian nowego przywódcy polskiego Kościoła nadszedł już kilka miesięcy po nominacji, gdy władze komunistyczne w grudniu 1981 r. wprowadziły stan wojenny. Józef Glemp przyjął wówczas taktykę zażegnywania sporów i niedoprowadzania do jawnego konfliktu (stanowisko to wyraził już podczas swojego kazania 13 grudnia 1981 r.). Taka postawa prymasa (od 2 lutego 1983 r. kardynała) przysporzyła mu wielu krytyków. Jednocześnie zaś zaangażował się w pomoc prześladowanym przez władze, powołując do życia Prymasowski Komitet Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności. Dzięki ostrożnej polityce Prymasa Glempa Kościół katolicki w Polsce stał się nie tylko głównym autorytetem moralnym cieszącym się szerokim zaufaniem społeczeństwa, ale także siłą, z którą liczyła się ekipa gen. Jaruzelskiego - według wielu opinii, polski Kościół wychodził z PRL z niezwykle silną pozycją.
Kardynał Glemp odegrał ważną rolę w trakcie rozmów Okrągłego Stołu, poprzez swoich pełnomocników (ks. Alojzego Orszulika i bp. Bronisława Dembowskiego) doprowadzając do pokojowych przemian, opartych na stopniowym przekazywaniu władzy w ręce opozycji (m.in. umiarkowanie popierając kandydaturę gen. Jaruzelskiego na stanowisku prezydenta). W latach 90. jako przywódca Kościoła w Polsce dążył do wzmacniania jego spoistości i znaczenia społecznego (doprowadził do przywrócenia nauczania religii w szkołach oraz podpisania konkordatu), narażając się na krytykę wielu środowisk. Jego politykę określa się jako centrową i godzącą różne siły wewnątrzkościelne. W czasie debaty o wstąpieniu do Unii Europejskiej opowiedział się za integracją europejską opartą na wartościach chrześcijańskich.
W 2004 r. osiągnął wiek 75 lat i według prawa kanonicznego powinien zrezygnować z pełnionych przez siebie obowiązków, jednak papież Jan Paweł II przedłużył okres sprawowania przez niego funkcji arcybiskupa o dwa lata. W 2004 r. na stanowisku przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski zastąpił go abp przemyski Józef Michalik. W grudniu 2006 r. nowym arcybiskupem warszawskim został mianowany Stanisław Wielgus, który jednak w wyniku afery lustracyjnej nie objął tej funkcji. Kardynał Glemp pełnił funkcję administratora archidiecezji warszawskiego do marca 2007 r., kiedy to arcybiskupstwo warszawskie objął abp Kazimierz Nycz. W 2009 r. obchodzący 80 urodziny kardynał Glemp przekazał funkcję Prymasa Polski arcybiskupowi gnieźnieńskiemu Henrykowi Muszyńskiemu, potwierdzając ostatecznie powrót tytułu pierwszego hierarchy polskiego Kościoła do Gniezna.
Od tego czasu Józef Glemp występował jako Prymas senior, nadal aktywnie biorąc udział w życiu Kościoła w Polsce: był zdecydowanym zwolennikiem budowy Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie a także zeszłorocznego pojednania między Kościołem w Polsce a cerkwią rosyjską. 21 grudnia 2009 r. został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Orderem Orła Białego.
Źródło: ekai.pl, wiadomosci.gazeta.pl, wprost.pl.
