Zakres pracy Departamentu III MSW
[Dokument w oprac. Cypriana Wilanowskiego. W wersji drukowanej dokument opatrzony jest aparatem naukowym]
1956 grudzień 11, Warszawa – Zakres pracy Departamentu III MSW
Zatwierdzam
Minister spraw wewnętrznych
Dnia 12 grudnia 1956 r.
Ściśle tajne
Zakres pracy Departamentu III MSW
Zakres pracy departamentu obejmuje sprawy walki z organizacjami podziemnymi oraz przejawami wrogiej działalności grup i osób w dziedzinie politycznej, terroru politycznego, działalności rewizjonistycznej i wrogiej działalności kleru oraz działalności sabotażowej w gospodarce narodowej.
Celem ujawniania i likwidowania wrogiej działalności departament rozpracowuje organizacje, grupy i osoby obecnie wrogo działające, sprawdza sygnały o wrogiej działalności, ustala charakter podejrzanych kontaktów z wrogimi ośrodkami zagranicznymi oraz prowadzi agenturalno-operacyjną obserwację osób zajmujących wrogą postawę.
Wykorzystując swoje możliwości agenturalno-operacyjne, departament wspomaga pracę wywiadowczą Departamentu I i pracę kontrwywiadowczą Departamentu II.
W zakresie powyższych zadań departament prowadzi sprawy centralnego znaczenia, sprawy o zasięgu międzywojewódzkim i sprawy powiązań z ośrodkami zagranicznymi. Departament nadzoruje, instruuje i pomaga w pracy jednostkom terenowym i uogólnia doświadczenia pracy operacyjnej.
Wydział I – Rozpracowuje działające organizacje podziemne oraz grupy i osoby wykazujące wrogą działalność. Ustala charakter podejrzanych kontaktów z wrogimi ośrodkami zagranicznymi.
Prowadzi agenturalno-operacyjną obserwację wpływowych osób z reakcyjnych środowisk, w których istnieje niebezpieczeństwo odradzania się zorganizowanego podziemia, w tym aktyw b. organizacji wrogo działających przeciwko władzy ludowej, o ile nie ma danych, że obecnie zmienili swoją postawę.
Wydział wykorzystuje swoje możliwości agenturalno-operacyjne dla wspomagania akcji wywiadowczej prowadzonej przez Departament I.
Wydział II – Rozpracowuje wrogą działalność podziemia promikołajczykowskiego i pokrewnego, opierającego się na reakcyjnych elementach na wsi.
Prowadzi agenturalno-operacyjną obserwację osób zajmujących wrogą postawę w ruchu ludowym. Ustala charakter podejrzanych kontaktów z wrogimi ośrodkami zagranicznymi.
Rozpracowuje bandytyzm polityczny organizowany w oparciu o reakcyjne elementy na wsi.
Wspomaga w ramach swoich możliwości agenturalno-operacyjnych akcję wywiadowczą Departamentu I w stosunku do emigracyjnych ośrodków peeselowskich i pokrewnych.
Wydział III – Rozpracowuje rewizjonistyczną działalność organizacji, grup i osób spośród ludności niemieckiej i autochtonicznej oraz inną antypaństwową działalność na bazie mniejszości narodowych.
Rozpracowuje powiązania z ośrodkami rewizjonistycznymi w Niemczech Zachodnich, w tym również z ośrodkami wyznaniowymi, oraz wspomaga akcję wywiadowczą Departamentu I w stosunku do tych ośrodków.
Struktura organizacyjna i etatowa Departamentu III MSW (fot. IPN) Wydział IV – Rozpracowuje nielegalne młodzieżowe organizacje oraz grupy i osoby wrogo działające w środowiskach młodzieżowych, w tym wrogie grupy i elementy wśród młodzieży akademickiej.
W zależności od rozwoju sytuacji zabezpiecza dopływ informacji lub rozpracowuje grupy i związki zmierzające do likwidacji przeobrażeń socjalistycznych w Polsce.
Wykorzystuje posiadane możliwości agenturalno-operacyjne, wspomaga pracę wywiadowczą Departamentu I we wrogich młodzieżowych ośrodkach emigracyjnych.
Wydział V – Rozpracowuje antypaństwową działalność oraz obserwuje wrogie elementy spośród kleru świeckiego i zakonnego (w pierwszym rzędzie osób z centrali Kościoła katolickiego), ugrupowań i organizacji katolickich oraz kleru i aktywu kościelnego innych wyznań i sekt religijnych.
Zdobywa informacje o zamierzeniach i planach kierownictwa Kościoła oraz wymienionych organizacji i sekt.
Agenturalnie wyjaśnia charakter kontaktów kleru i działaczy katolickich i innych wyznań z ośrodkami zagranicznymi oraz zdobywa informacje z zakresu inspiracji watykańskiej i innych central wyznaniowych za granicą.
Wykorzystuje swoje możliwości agenturalno-operacyjne dla dopomożenia pracy wywiadowczej Departamentu I w zagranicznych ośrodkach wyznaniowych.
Wydział VI – Sprawdza i rozpracowuje sygnały o zamierzonej i prowadzonej działalności dywersyjno-sabotażowej w gospodarce narodowej (szczególnie w przemyśle obronnym) i kolejnictwie oraz akty mające charakter tej działalności.
Współdziała z odpowiednimi jednostkami operacyjnymi w wykorzystywaniu agenturalno-operacyjnych możliwości wydziału w zakresie pracy wywiadowczej i kontrwywiadowczej.
Dyrektor Departamentu III MSW
(–) Zb[igniew] Paszkowski – płk
