Rzymski statek handlowy z I w. n. e. odnaleziony u wybrzeży Sardynii

Niezwykle dobrze zachowany rzymski statek został odnaleziony na głębokości 45 metrów u północnych wybrzeży Sardynii. Odkrycia dokonała jednostka specjalna włoskiej policji we współpracy z tutejszymi archeologami. Badacze twierdzą, że miejscem przeznaczenia statku mogła być Hiszpania lub zachodnie wybrzeże wyspy. Przyczyną zatonięcia było prawdopodobnie przeładowanie – statek wywrócił się pod wpływem ciężaru i poszedł na dno wraz z całym ładunkiem.

Dziwny ładunek

Odnaleziony statek był małą jednostką o długości 18 m i szerokości 7 m. Przewoził dachówki terakotowe, które także zachowały się w bardzo dobrym stanie. Uważa się, że zostały one wyprodukowane w okolicy Rzymu, tam też załadowane na statek i wysłane do miejsca przeznaczenia.

Prawdopodobnie miały być użyte przy budowie willi dla rzymskiego oficjeli lub możnego kupca – mówią eksperci. To prawdziwy skarb – powiedział dr Rubens D’ Oriano z departamentu terenowego archeologii Sardynii. – Ładunek jest bardzo dobrze zachowany i ma ogromną wartość naukową. Jesteśmy bardzo zadowoleni z tego odkrycia.

Ładunek został podniesiony, ułożony i zabezpieczony w takim układzie, w jakim został znaleziony. Dokładne miejsce położenia wraku zostało utajnione w celu zapobieżenia dewastacji i ewentualnej podwodnej kradzieży.

Zobacz też:

• Armie świata starożytnego (1): Rzymska flota wojenna
• Rola morza w życiu starożytnych oraz kilka słów o ówczesnych systemach żeglugi

Navigare necesse est…

Handel śródziemnomorski stanowił jedną z najważniejszych (jeśli nie najważniejszą) gałęzi gospodarki Imperium rzymskiego. Przepływ towarów szlakami morskimi decydował o ekonomicznej potędze Rzymu, do którego sprowadzano przede wszystkim żywność, ale także towary luksusowe, w których lubowała się rzymska elita.

Starożytni kupcy śródziemnomorscy używali statków różnych rozmiarów, od bardzo małych, liczących ok. 20 metrów długości, do wielkich jednostek o długości ponad 50 metrów i nośności 600 ton. Najmniejsze były używane do przybrzeżnych rejsów i przewoziły towary lokalne. Statki średniej wielkości pokonywały trasy dłuższe (np. południowa Italia – Peloponez), przewożąc m. in. wino, zaś największe wykorzystywane były do dalekomorskich podróży po Morzu Śródziemnym, z ładunkiem żywności, towarów egzotycznych i luksusowych.

Starożytny żagiel rozprzowy (fot. Gun Powder Ma, opublikowano na licencji Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported).

Średniej wielkości rzymskie statki handlowe cechowały się solidną konstrukcją, dwoma masztami z żaglami rejowymi, nadbudówką rufową przeznaczoną dla kapitana i pasażerów, mała galerią rufową i często bogato rzeźbioną tylnicą. Rzymianie w dziedzinie budownictwa okrętowego byli bardzo innowacyjni. Oprócz żagli rejowych stosowano także rozpinane powyżej trójkątne topsle, niektóre statki używały także żagli rozprzowych, które do niedawna uznawano za wynalazek holenderski z XVI w. Stery jednostki miały regulowane zanurzenie dzięki systemowi bloków, zaś kotwica przewożona była na pojedynczej belce (kotbelce) wysuniętej przed dziób statku. Statki mogły poruszać się z prędkością 6 lub 7 węzłów.

Źródła: telegraph.co.uk ; J. Batchelor, C. Chant, Encyklopedia statków żaglowych od 2000 p.n.e. do 2007 n.e., Warszawa 2007; L. Casson, Starożytni żeglarze basenu Morza Śródziemnego, Warszawa 1965.

Redakcja: Tomasz Leszkowicz

Histmag potrzebuje Twojej pomocy! Wesprzyj naszą działalność już dziś!