Przyjaciółka Polaków – Sue Ryder, Baronessa Ryder of Warsaw
Sue Ryder (źródło: sueryder.pl). Margaret Susan Ryder pochodziła z ziemiańskiej rodziny z Suffolk. Po wybuchu wojny, mając zaledwie 15 lat, zgłosiła się do służby w First Aid Nursing Yeomanry – to właśnie wtedy „dodała sobie” nielegalnie rok życia, do końca swych dni utrzymując, że urodziła się w 1923 r. W ramach kobiecej służby pomocniczej pracowała przy Kierownictwie Operacji Specjalnych (SOE), zajmującym się dywersją na terenie okupowanej Europy. To właśnie tam zetknęła się z polskimi cichociemnymi, którym zapewniała opiekę i odwoziła ich na lotnisko, z którego wylatywali na misje do kraju. W czasie wojny służyła też w Tunezji i we Włoszech, gdzie brała m.in. udział w pakowaniu zasobników zrzucanych później przez alianckie lotnictwo nad powstańczą Warszawą.
W 1945 r. przybyła na kontynent, organizując pomoc humanitarną dla znajdujących się na terenie Niemiec tzw. dipisów (Displaced Persons) – więźniów obozów koncentracyjnych, robotników przymusowych, uciekinierów i weteranów wojennych, w dużej części pochodzących z Europy Środkowo-Wschodniej, w tym zwłaszcza z Polski. Oprócz samych działań humanitarnych Ryder występowała też jako obrońca społeczny, wstawiając się za uchodźcami niesłusznie jej zdaniem skazanymi przez okupacyjne władze alianckie – od kary śmierci udało jej się uratować 110 osób, wśród nich wielu Polaków. W tym czasie wraz z pomocą humanitarną odwiedziła także zniszczoną Warszawę.
W 1952 r. założyła pierwszy Dom Sue Ryder na przedmieściach Frankfurtu, który miał służyć pomocą ofiarom wojny. W tym samym czasie podobne miejsce powstało w jej rodzinnym domu w Suffolk. W 1953 r. w Anglii zarejestrowano fundację jej imienia, która miała stać się pomnikiem dla ofiar wojny i bohaterów narażających swoje życie niosąc pomoc cierpiącym. Symbolem Fundacji stała się gałązka rozmarynu i cytat z Hamleta_ There's rosemary, that's for remembrance, pray, love, remember_. Jej celem, według statutu polskiego oddziału, było_ niesienie pomocy ludziom cierpiącym lub potrzebującym serdeczności i osobistej pomocy z powodu złych warunków bytowych, z przyczyn społecznych i zdrowotnych oraz podejmowanie działań w kierunku usunięcia lub złagodzenia ich cierpień_. W połowie lat 50. poznała płk. Leonarda Cheshire'a, odznaczonego Krzyżem Victorii lotnika brytyjskiego, który po zakończeniu wojny również zaangażował się w działalność charytatywną na rzecz weteranów i mieszkańców brytyjskich kolonii. Wspólnie organizowali pomoc dla trędowatych w Indiach (współpracują m.in. z Matką Teresą) a w 1959 r. w Bombaju zawarli związek małżeński.
Logo Fundacji Sue Ryder. Łącznie Sue Ryder założyła 80 domów pomocy na całym świecie (m.in. w Irlandii, Włoszech czy Jugosławii), zaangażowała się także w działania na rzecz mieszkańców Malawi. Do 1978 r. organizowała wyjazdy wypoczynkowo-rehabilitacyjne dla więźniów obozów koncentracyjnych, w których wzięło udział ok. 8 tys. osób, w większości Polaków. Działalność fundacji finansowało m.in. 600 sklepów charytatywnych.
Pamiętając własne kontakty z cichociemnymi, Brytyjka z dużym zaangażowaniem podjęła się pomocy polskim ofiarom wojny a także osobom chorym i cierpiącym. W 1957 r. w Konstancinie powstał pierwszy Dom Sue Ryder w Polsce, przeznaczony dla dzieci chorych na reumatoidalne zapalenie stawów. Łącznie ufundowała i wyposażyła ona 30 takich domów, przekazanych w darze państwu polskiemu, w następnych latach dalej wspierających ich działalność. W latach 90. ufundowała także nowoczesny oddział onkologiczny dla szpitala w Gdyni. Po przemianach ustrojowych 1989 r. zaapelowała w „Daily Telegraph” o zbiórkę funduszy na pomoc dla Polaków, w której udało się zgromadzić ok. 40 tys. funtów. W 1991 r. doszło do zarejestrowania Fundacji Sue Ryder w Polsce, która funkcjonuje do dziś, opiekując się 15 Domami Sue Ryder, wśród których znajdują się m.in. hospicja, domy pomocy społecznej i zakład opiekuńczo-leczniczy w Warszawie.
Skwer Sue Ryder na warszawskiej Ochocie (fot. Sunderland, opublikowano na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0). Za swoje zasługi na polu działalności charytatywnej Sue Ryder w 1978 r. otrzymała tytuł para Anglii, stając się tym samym dożywotnim członkiem Izby Lordów z tytułem baronessy. Zgodnie z tradycją, częścią jej oficjalnego tytułu stawała się nazwa geograficzna powiązana z biografią – jej wybór padł na Warszawę, stąd też oficjalnie tytułowaną ją Baronessą Ryder of Warsaw. Została odznaczona m.in. Orderem Imperium Brytyjskiego, Orderem św. Michała i św. Jerzego, Medalem Polonia Mater Nostra Est i Orderem Uśmiechu. Napisała dwie książki autobiograficzne: And the Morrow is Theirs (1975, polski przekład Jutro należy do nich, 1978) i Child of My Love (1986). Wraz z mężem w dorosłym życiu przeszli na katolicyzm, obydwoje znani byli z dużej pobożności.
W 1998 r. Sue Ryder po konflikcie z innymi powiernikami zrezygnowała z kierowania Sue Ryder Care (dawne Sue Ryder Fundation). W lutym 2000 r. założyła Bouverie Foundation (obecnie The Lady Ryder of Warsaw Memorial Trust), której celem było m.in. wspomaganie niepełnosprawnych pielgrzymów udających się do Lourdes. Zmarła 2 listopada 2000 r., została pochowana na cmentarzu przy parafii w Cavendish, obok swoich podopiecznych z miejscowego Domu Sue Ryder. Obecnie wszystkie założone przez nią fundacje współpracują w ramach projektu Sue Ryder International.
Źródło: sueryder.pl
