Piotr Szafraniec: historia bohatera Korony Królów
Piotr Szafraniec był synem Piotra Szafrańca, podstolego krakowskiego, zmarłego w 1398 roku. Miał trzech braci: Jana (biskupa kujawsko-pomorskiego), Stanisława, Tomasza. Przyjmuje się, że Piotr był najstarszym z rodzeństwa.
W listopadzie 1398 roku przejął on po zmarłym ojcu urząd podstolego. Był silnie zaangażowany w sprawy dworu królewskiego. Towarzyszył królowi Jagielle w objazdach po różnych regionach Korony. W ramach swojej działalności wspierał finansowo Uniwersytet w Krakowie.
Piotr Szafraniec i wojny z Krzyżakami
W 1406 roku z woli króla Jagiełły został podkomorzym krakowskim, co jak zauważył Jerzy Sperka, uczyniło go jednym z najważniejszych urzędników dzielnicy. Dwa lata później został także marszałkiem nadwornym. W 1409 roku brał udział w wojnie przeciwko zakonowi krzyżackiemu. Podczas bitwy pod Grunwaldem w 1410 roku Piotr Szafraniec dowodził własną chorągwią. Później zawiadował jeszcze wojskami pospolitego ruszenia, a 5 listopada brał udział w pokonaniu sił krzyżackich pod Tucholą.
Piotr Szafraniec był zaangażowany w rozmowy pokojowe z Krzyżakami, stając się także jednym z polskich gwarantów pierwszego pokoju toruńskiego, podpisanego 1 lutego 1411 roku. W kolejnych latach Szafraniec utrzymywał dobre stosunki z królem, towarzysząc mu w corocznych objazdach. Odznaczył się także w czasie wojny golubskiej w 1422 roku, za co król nagrodził go nadaniami (m.in. zamku w Pieskowej Skale). W 1430 roku Piotr Szafraniec wraz z bratem sprzeciwili się koronacji Witolda Kiejstutowicza.
Piotr Szafraniec: kariera polityczna
W tle wydarzeń ważnych dla polityki Korony, Piotra Szafrańca zajmowały sprawy urzędnicze, związane m.in. z rozsądzaniem sporów. Wsparcie jakiego udzielał Jagielle i sukcesy dworskie, pozwoliły mu także na kolejne awanse. Piotr Szafraniec został wojewodą sandomierskim, a później starostą krakowskim, chęcińskim, łęczyckim, sieradzkim i wojewodą krakowskim. Kolejne awanse należy wiązać z lojalnością wobec króla – jako starosta krakowski zapowiedział, że ziemie i zamek, którymi dysponował zwróci wyłącznie Jagielle lub jego rodzinie. Warto nadmienić, że karierę urzędniczą robił też jego syn Piotr Szafraniec Młodszy, który w styczniu 1431 roku przejął po ojcu podkomorstwo krakowskie. Junior brał także udział w wyprawie przeciwko Świdrygielle.
Piotr Szafraniec senior zmarł 22 lutego 1437 roku, mając za sobą wspaniałą i pełną awansów karierę. Wspólnie z bratem Janem rozwinął on wpływy rodzinne, które nie tylko pozwalały na bogacenie się, ale też umożliwiały realny wpływ na politykę Korony. Niektórzy badacze uważają, że pod koniec życia Władysława Jagiełły, to bracia Szafrańcowie de facto kierowali polityką zagraniczną. Jeszcze dwa kolejne pokolenia Szafrańców zaznaczyły swoją obecność w wydarzeniach ważnych dla państwa, lecz to na czasy Piotra Szafrańca – wojewody krakowskiego i jego brata Jana – kanclerza i biskupa, przypadają czasy największej świetności rodu.
Korona Królów, zobacz też:
- Anna Cylejska – niepozorna żona Władysława Jagiełły
- Mikołaj Trąba – niedoszły papież znad Wisły
- Ulryk von Jungingen: wielki mistrz na polach Grunwaldu
- Konrad von Jungingen: wielki mistrz w cieniu brata
- Władysław II Jagiełło – litewski niedźwiedź na tronie
Bibliografia:
- S. Szczur, Negocjatorzy unii Polski z Litwą i ich kariery, „Analecta Cracoviensia” t. 19, 1987, s. 181-205.
- J. Szperka, Szafrańcowie herbu Stary Koń Z dziejów kariery i awansu w późnośredniowiecznej Polsce, Katowice 2001.
