„Perła. Obsesje i namiętności Janis Joplin” - recenzja i ocena
Tytuł: Perła. Obsesje i namiętności Janis Joplin.
Autor: Ellis Amburn
Rok wydania: 2006
Wydawnictwo: Wydawnictwo „Iskry”
Liczba stron: 470
Cena: ok. 30 zł
Autor najnowszej książki o życiu Janis Joplin znany jest przede wszystkim jako dziennikarz współpracujący w swoim czasie z amerykańskim „Newsweekiem” oraz jako wydawca książek innych pisarzy. Ma jednak na swoim koncie kilka własnych publikacji. Recenzowana pozycja nie jest pierwszą tego typu książką Ellisa Amburna, inni bohaterowie napisanych przez niego biografii to między innymi: Buddy Holly, Roy Orbison, Elizabeth Taylor.
Solidnie, ale chwilami...
Amburn do pisania „Obsesji i namiętności [...]” zabrał się solidnie, próbując porozmawiać z większością ludzi, którzy mieli styczność z Janis i choć trochę ją znali. Przez karty książki przewijają się nie tylko wspomnienia rozmówców biografa. Z rzadka autor dodaje też kilka słów o życiu niektórych z nich. Tym samym lektura chwilami wymaga od nas więcej uwagi i może początkowo wydawać się nieco rozwleczona przez niepotrzebne dla rozwoju akcji odwołania do teraźniejszości. Jednakże, pomimo tej pozornej niespójności, wraz z zagłębianiem się w lekturę czytelnik nie będzie zawiedziony kunsztem dziennikarskim, z jakim poszczególne wywiady wraz z faktami encyklopedycznymi zostały złożone przez autora w jedną ciągłą historię życia „białej pieśniarki bluesa”.
Obsesje, namiętności i nie tylko
Największy nacisk położony został na tytułowe obsesje i namiętności piosenkarki, w tym oczywiście na jej ekscesy związane z seksem, alkoholem i narkotykami. Ale jest to także opowieść o braku akceptacji odrębności przez konserwatywne i staroświeckie społeczeństwo miasteczka Port Arthur, gdzie Joplin spędziła swoje dziecięce i młodzieńcze lata. To właśnie rana na psychice spowodowana tymi wczesnymi doświadczeniami zaogniła późniejsze problemy Janis i była pośrednią przyczyną jej śmierci, wpędzając ją w uzależnienia i nie dając się ustatkować.
Ellis Amburn próbuje wejrzeć w przyczyny często irracjonalnych zachowań tej barwnej postaci i trzeba przyznać, że udaje mu się to dzięki bezpośrednim relacjom osób szczególnie związanych uczuciowo z artystką. Autor rozmawia z rodziną Janis, jej kochankami, przyjaciółmi – lista jest długa, a każda rozmowa to element układanki tworzącej logiczną całość charakteryzującą psychikę gwiazdy. Amburn wychwytuje niuanse targające duszą piosenkarki i pozwala lepiej zrozumieć tą niecodzienną dziewczynę, która buntowała się, ale jednocześnie zależało jej na podobaniu się innym. Przy okazji podróży przez czas i przestrzeń śladami przeżyć Janis mamy szansę dokładnie prześledzić jej losy: od dzieciństwa, aż do nieszczęśliwej, przedwczesnej śmierci.
Dla czytelnika nieznającego realiów amerykańskich z czasów, kiedy wokalistka zespołu Big Brother and the Holding Company prowadziła swe życie szalonej gwiazdy, niektóre nazwy własne (chociażby amerykańskich samochodów) mogą być niezrozumiałe, w większości jednak nie przeszkadza to w lekturze. Oczywiście należało je tam zostawić, bo dzięki temu książka jeszcze lepiej oddaje klimat z młodych lat przebojów „Try (Just a little bit harder)” czy „Me and Bobby McGee”. W wielu przypadkach nazwy lokali czy przezwiska zostały podane zarówno po polsku, jak i angielsku.
„Perła. Obsesje i namiętności Janis Joplin” to materiał, z którym powinni zapoznać się fani piosenkarki. Zainteresowani nim będą też z pewnością entuzjaści blues rocka i muzycznych klimatów lat 60. i 70. Zgodnie z założeniami autora, dziesięć rozdziałów to ujęte w dobrym stylu „obsesje i namiętności” Janis Joplin, przymioty, które miały największy wpływ na jej krótkie, acz twórcze życie.
