Michał Murawski – „Kompleks Pałacu. Życie społeczne stalinowskiego wieżowca w kapitalistycznej Warszawie” (informacja)

Książka „Kompleks pałacu. Życie stalinowskiego wieżowca w kapitalistycznej Warszawie” pokazuje kulisy powstania tego osobliwego daru Związku Radzieckiego dla Warszawy, jak i całą złożoność jego funkcjonowania po przełomie 1989 roku. Murawskiego interesuje zarówno wyobraźnia zbiorowa (skąd się wzięły miejskie legendy o korytarzach podziemnych?), bardziej lub mniej ekscentryczne pomysły na zagospodarowanie Pałacu po 1989 roku, dyskusje i konflikty wokół zagospodarowania placu Defilad, skomplikowane kwestie własności gruntów pod placem, a nawet pałacowa fauna – koty i sokoły. Wszystko to tworzy tytułowy „kompleks Pałacu” – mieszankę emocji, uwielbienia, nienawiści oraz całą złożoność jego relacji z miastem.

Publikacja jest jednocześnie wnikliwą analizą antropologiczną społecznego funkcjonowania budowli. Zaskakujące i niejednokrotnie kontrowersyjne wnioski autora pozwalają zobaczyć Pałac jako wzorową realizację idei „rewolucyjnego przeobrażenia miasta”, przyświecającej jego twórcom. Murawski podkreśla, że kluczowa rola, którą odgrywa Pałac jako miejsce podtrzymywania więzi społecznych, możliwa jest tylko dzięki zachowaniu jego publicznego charakteru – jako własności miasta.

Swoją oryginalność książka zawdzięcza zarówno spojrzeniu z dystansu, jakie ma Murawski – badacz z zewnątrz, jak i jego wyjątkowej, „skrojonej na miarę” Pałacu metodologii. Metoda zwana przez autora „pałacologią” miała być odbiciem skali oddziaływania budynku na całe miasto. Żeby wniknąć w tytułową „kompleksowość” relacji Pałacu z Warszawą, Murawski organizował spotkania i dyskusje poświęcone budynkowi oraz placowi Defilad, przeprowadził ankietę, rozmawiał z architektami, politykami, aktywistami, dziennikarzami i pasjonatami Pałacu, a nawet zatrudnił się w administracji PKiN, by prowadzić obserwacje na miejscu. Rezultaty tych badań oraz bogate materiały źródłowe przywoływane przez Murawskiego, pokazują barwną, złożoną i niejednoznaczną historię relacji między miastem i ofiarowanym mu olbrzymim, kłopotliwym darem.

Zobacz też pozostałe książki, dostępne w ofercie Muzeum Warszawy!