Maria Teresa Burbon-Parmeńska pierwszą ofiarą koronawirusa wśród rodzin królewskich
Maria Teresa Burbon-Parmeńska (hiszp. María Teresa de Borbón Parma y Borbón Busset) urodziła się 28 lipca 1933 roku w Paryżu, jako trzecie dziecko Ksawerego Burbon-Parmeńskiego i Magdaleny de Bourbon-Busset. W wieku 28 lat przeprowadziła się do Madrytu, gdzie mieszkała do końca życia. Nigdy nie wyszła za mąż. Informację o jej śmierci potwierdził jej młodszy brat, książę Sykstus Henryk.
Dynastia, z której wywodziła się księżniczka Maria Teresa, to jedna z bocznych gałęzi rodziny Burbonów, która panowała m.in. we Francji, Hiszpanii i Królestwie Obojga Sycylii. Założycielem parmeńskiej linii rodu był książę Filip I, siódmy (czwarty, który osiągnął dorosłość) syn Filipa V Burbona, wnuka króla Francji Ludwika XIV (Króla-Słońce), który zdobył tron w wyniku wojny o sukcesję hiszpańską (1701-1714). Filip I oraz jego potomkowie rządzili księstwem Parmy w latach 1748-1802 i 1847-1859 – do czasu, gdy państewko to zostało włączone w skład zjednoczonych Włoch. Ostatni władca Parmy, Robert I, był ojcem księcia Ksawerego i dziadkiem Marii Teresy. Jedną z sióstr jej ojca była cesarzowa Zyta, żona ostatniego władcy Austro-Węgier Karola I Habsburga. Starszy brat Marii Teresy, Karol Hugo, został w 1964 roku mężem księżniczki holenderskiej Ireny. W związku z roszczeniami do tronu Hiszpanii wysuwanymi przez Burbonów-Parmeńskich, niderlandzka królewna straciła prawo do sukcesji po swojej matce, królowie Juliannie (kolejną władczynią została jej starsza o rok siostra Beatrycze).
Karol Burbon, hrabia Molina (Don Carlos), pretendent do tronu hiszpańskiego (domena publiczna). Burbonowie-Parmeńscy są dziś główny karlistowskimi pretendentami do hiszpańskiego tronu. Związane jest to z konfliktem w królewskiej linii rodu Burbonów w latach 30. XIX wieku. Wiosną 1830 roku król Hiszpanii Ferdynand VII ogłosił Sankcję Pragmatyczną, pozwalającą na dziedziczenie tronu w linii żeńskiej. Już jesienią urodziła mu się córka Izabela, która zajęła pierwsze miejsce w kolejce do korony, przed młodszym bratem Ferdynanda, Karolem, hrabią Moliny (Don Carlosem). W chwili śmierci Ferdynanda VII Karol podważył Sankcję Pragmatyczną i ogłosił się królem Hiszpanii. Doprowadziło to do trzech tzw. wojen karlistowskich (1833-1839, 1846-1849, 1872-1876), w których spór o sukcesję tronu stał się okazją do starcia liberalnych i kapitalistycznych sił rządowych z tradycjonalistycznymi zwolennikami hrabiego Moliny i jego następców.
Rządy Izabeli II trwały do rewolucji 1868 roku, cztery lata później władzę objął jej syn Alfons XII, a w 1886 roku na tronie hiszpańskim zasiadł wnuk królowej Alfons XIII. Równolegle następcy Don Carlosa utrzymywali tzw. karlistowską linię pretendentów do korony hiszpańskiej, przyjmując oficjalnie tytuły królewskie. Ostatnim męskim potomkiem Karola Burbona był jego wnuk Alfons Karol (1849-1936). W latach 30. wśród karlistów wybuchł spór o dalszą sukcesję – część środowiska poparła obalonego i wygnanego z Hiszpanii Alfonsa XIII, sam Alfons Karol mianował jednak na karlistowskiego regenta siostrzeńca swojej żony, Ksawerego Burbon-Parmeńskiego. Był on w męskiej linii potomkiem Filipa I, księcia Parmy – syna Filipa V Burbona i brata jego następcy, Karola III (przodka Don Carlosa). Jako taki został więc uznany za prawowitego męskiego spadkobiercę Burbonów hiszpańskich.
W 1952 roku Ksawery zakończył regencję i ogłosił się karlistowskim królem Hiszpanii. W latach 60. podejmował rozmowy z gen. Franco, mające na celu doprowadzenie do wyznaczenia na tron w Madrycie linii karlistowskiej, nie zaś wnuka Alfonsa XIII Jana Karola (Juana Carlosa). Ostatecznie w 1975 roku Ksawery abdykował na rzecz swojego starszego syna Karola Hugona (zmarł dwa lata później). Decyzję ojca podważył jego młodszy syn Syktus Henryk. Spór w dynastii był dodatkowym odbiciem sporów o kierunek, w którym politycznie powinien pójść ruch karlistowski. W 1979 roku Karol Hugo zrezygnował z roszczeń do korony hiszpańskiej, jego młodszy brat ogłosił się natomiast regentem. W 2003 roku Karol Hugo ponownie ogłosił się karlistowskim pretendentem do tronu. Zmarł w 2010 roku, a przywódcą ruchu został Syktus Henryk, wciąż jednak potencjalnymi pretendentami są synowie Karola Hugona.
Herb królewski używany przez Ksawerego Burbon-Parmeńskiego i jego następców jako pretendentów do tronu hiszpańskiego (aut. Parair, opublikowano na licencji Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0 International). Karlizm w XIX wieku stał się ważnym ruchem politycznym w Hiszpanii. Grupował on środowiska konserwatywne, prokatolickie, mocarstwowe, antydemokratyczne i antyliberalne, opierając się na zasadach legitymistycznych. Jego zapleczem była północna część państwa (Nawarra, Aragonia, Katalonia), a bazą społeczną średnie chłopstwo, kler i arystokracja. Tradycjonalistyczni karliści sprzeciwiali się hiszpańskiej monarchii konstytucyjnej oraz republice. W czasie hiszpańskiej wojny domowej karlistowska Wspólnota Tradycjonalistyczna poparła gen. Franco, stając się jedną z głównych sił strony nacjonalistycznej. W 1937 roku caudillo połączył faszystowską Falangę, karlistów i monarchistów w jeden ruch o nazwie Hiszpańska Falanga Tradycjonalistyczna.
Epidemia koronawirusa doprowadziła do zakażenia tą chorobą kilkorga przedstawicieli rodzin królewskich w Europie. Najbardziej znanym przypadkiem jest książę Walii Karol (71 lat), następca brytyjskiego tronu, u którego objawy COVID-19 potwierdzono 25 marca. Wciąż nie wiadomo, czy zarażeniem była zagrożona sama królowa Elżbieta II (95 lat). Pierwszym władcą chorym na koronawirusa został książę Monako Albert II Grimaldi (62 lata). Choroba dopadła też Karola Habsburga (59 lat), wnuka cesarza Karola I (i kuzyna Marii Teresy Burbon-Parmeńskiej), głowę dynastii panującej niegdyś w wielu państwach europejskich. Jak jednak sam zainteresowany poinformował media, udało mu się już wyzdrowieć.
Źródła: plejada.pl, radiozet.pl.
