Krystian Brodacki - „Historia jazzu w Polsce” – recenzja i ocena
O gatunku muzycznym zwanym jazzem pisze się mnóstwo. Zwykle mamy do czynienia z opracowaniami nadzwyczaj profesjonalnymi. Pomimo to Historia jazzu w Polsce to pozycja o swoiście pionierskim charakterze – jak dotąd bowiem tego rodzaju całościowe studium nie pojawiło się jeszcze na polskim rynku wydawniczym. Obszerny tom opisujący dzieje muzyki jazzowej w Polsce na rozległym tle historii jazzu w Europie i Stanach Zjednoczonych, z istotnymi odniesieniami do historii powszechnej został opublikowany w ubiegłym roku nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Pomniejsze prace ujmowały zagadnienia związane z owym gatunkiem w sposób jedynie fragmentaryczny lub pośredni, dogłębne spojrzenie znalazło jednak wykładnię dopiero w prezentowanej tu syntezie, pióra krytyka i publicysty Krystiana Brodackiego.
Brodacki tworząc narrację o popularnonaukowym charakterze, prezentuje rozwój muzyki jazzowej w Polsce, począwszy od wczesnych lat tuż przed I wojną światową, a skończywszy na historii najnowszej. Związany na co dzień z wieloma tytułami polsko- oraz anglojęzycznej prasy muzycznej, w tym z prestiżowym miesięcznikiem „Jazz Forum”, prezentuje tyleż efekty przeprowadzonych badań, co osobistą opowieść o rodzimych dziejach tego niezwykłego gatunku. Choć książka została napisana w intymnym tonie, opracowanie zostało świetnie udokumentowane. Bogatą bazę źródłową stanowią tu nie tylko dostępne publikacje monograficzne, zbiory notacji utworów jazzowych czy też archiwalne kolekcje fonograficzne, lecz także liczne fragmenty korespondencji, wspomnień oraz wywiadów z artystami przedstawianego gatunku. W dwunastu chronologicznie zestawionych rozdziałach Brodacki analizuje dzieje jazzu. Zagłębia się w losy zarówno klasyków trąbki lat trzydziestych, bądź też dyrygentów swingujących orkiestr – w tym postaci dzisiaj już niemal nieznanych, jak choćby Ady Rosner i Andrzeja Halickiego, jak i prawdziwych ikon z kręgu tzw. Polish jazz, formatu Krzysztofa Komedy, Andrzeja Kurylewicza, Zbigniewa Namysłowskiego czy wreszcie ich wybitnego ucznia Tomasza Stańki. Najmłodsze pokolenie polskich jazzmanów zaznacza tu swoją obecność w postaci wykazu najważniejszych płyt ostatnich lat, których spis kończy się na roku 2010. W publikacji odnajdziemy również obszerne fragmenty dotyczące historii zjawisk quasi-jazzowych, poświęcone licznym eksperymentatorom rangi Krzesimira Dębskiego czy Leszka Możdżera, a także wnikliwą prezentację najważniejszych festiwali, wydawnictw oraz rozmaitych, szeroko pojętych mediów promujących polską muzykę jazzową.
Poznawcza wartość opracowania wydaje się być tym większa, że syntetyczny przegląd postaci i zjawisk z kręgu muzyki jazzowej został tu rozpisany na poszczególne okresy w historii kraju. Recepcja rodzimych dziejów tego niezwykle zmiennego muzycznego gatunku zdaje się być zatem niemożliwa bez znajomości przełomowych wydarzeń oraz nastrojów społeczno-politycznych, panujących w poszczególnych dekadach najnowszej historii Polski. Zaś historia opowiedziana za sprawą jazzu to nadzwyczaj ciekawa propozycja nie tylko dla wielbicieli zmysłowych tonów kontrabasu czy nieokiełznanej mocy trąbki.
korekta: Bożena Pierga
