Joanna Sosnowska – „Hetman Chrystusa. Biografia świętego Jana Pawła II”, tom 1 – recenzja i ocena
Joanna Sosnowska – „Hetman Chrystusa. Biografia świętego Jana Pawła II”, tom 1 – recenzja i ocena
Zastanówmy się przez chwilę jak w polskiej świadomości funkcjonuje postać Karola Wojtyły. Czy nie jest przypadkiem tak, że postać Jana Pawła II jest kojarzona wyłącznie ze sloganami? Papież pielgrzym. Człowiek modlitwy. Kapłan wielkiej wiary i modlitwy. Miłośnik wadowickich kremówek… Ograniczenie postaci papieża Polaka do wyżej wymienionych sloganów powoduję, że niemal zupełnie zapomina się o jego nauczaniu i ogromnym dorobku intelektualnym, politycznym oraz społecznym. Obraz „kremówkowego papieża” postanowiła zmienić Jolanta Sosnowska, przygotowując czterotomową biografię Jana Pawła II, której pierwszy tom obejmujący lata 1978-1982, ukazał się w maju br.
Narracja „Hetmana Chrystusa” rozpoczyna się 14 października 1978 roku, czyli w momencie konklawe, które miało wybrać 264. następcę świętego Piotra. Książka jest biografią pontyfikatu Jana Pawła II, nie znajdziemy w niej praktycznie żadnych informacji o życiu Karola Wojtyły przed jego wyborem na papieża. Książka została podzielona na pięć dużych rozdziałów, z których każdy opisuje jeden rok pontyfikatu Jana Pawła II. Narracja prowadzona przez autorkę w ujęciu chronologicznym, skupia się na trzech głównych aspektach pontyfikatu papieża Polaka. Pierwszym z nich jest zwrócenie uwagi na katolickie nauczanie społeczne papieża. Autorka, bardzo często przytacza fragmenty homilii, encyklik, listów czy adhortacji apostolskich. Można napisać, że w niektórych fragmentach książki niemal zupełnie „oddaje głos” polskiemu papieżowi i pozwala mu poprowadzić główną narrację. Taki zabieg pozwala czytelnikowi na dosyć szczegółowe zapoznanie się z bogatą twórczością Jana Pawła II, którego nauczanie było przede wszystkim nakierowane na przekazywanie treści ewangelicznych. Uważna lektura wspomnianych fragmentów, uświadamia czytelnikowi, że Jan Paweł II, był człowiekiem: „o niezwykłej erudycji, otwartości, intelektualnego błysku, ale również duchowej suwerenności”.
Drugą osią narracji „Hetmana Chrystusa” jest szczegółowe przedstawienie licznych podróży apostolskich polskiego papieża. W czasie swojego ponad 25-letniego pontyfikatu, Jan Paweł II odwiedził 135 krajów na wszystkich kontynentach i wygłosił około 2400 przemówień dostosowanych do każdego kraju i każdego środowiska. Jolanta Sosnowska opisując podróże zagraniczne polskiego papieża, poświęca sporo uwagi na przedstawienie tła historycznego i kulturowego kraju, który odwiedził Jan Paweł II. Nie zabrakło również przedstawienia ówczesnej sytuacji politycznej, społecznej i religijnej, z którą stykał się polski papież w trakcie swoich wizyt. Takie szerokie ujęcie pozwala czytelnikowi lepiej zrozumieć okoliczności towarzyszące danej wizycie oraz słowa, które Jan Paweł II, kierował do społeczeństw, które odwiedzał. Polski papież, potrafił znaleźć wspólny język z niemal każdym, ponieważ jak pisze autorka: „Opatrzność obdzieliła go obficie talentami, ale najważniejsze było to, że wszelkie swoje rozważania, uwagi krytyczne i analityczne, wezwania, napomnienia, relacje wywodził wprost z nauczania Chrystusa, z Ewangelii”. Do tych słów warto również dodać doskonałe merytoryczne przygotowanie do każdej z wizyt oraz niesamowite zdolności w nauce nowych języków.
Trzecim elementem recenzowanej publikacji jest przedstawienie postaci papieża jako polityka i ambasadora Polski. Specyficznego polityka, który: „mówił o misji Kościoła we współczesnym świecie. Mówił o niezbywalnej godności człowieka, o poszanowaniu ludzkiego życia od chwili poczęcia, poddawał krytyce współczesną cywilizację nastawioną na konsumpcję dóbr materialnych, domagając się ich sprawiedliwego podziału i ochrony najbiedniejszych”. Polityka, który był niezmienny w swoich poglądach do końca życia i „dla realizacji Bożej sprawy potrzebował sprzymierzeńców i sojuszników, których szukał po całym świecie”. Papież Wojtyła doskonale zdawał sobie sprawę, że aby coś zmienić w świecie, musi kontaktować się w ludźmi, którzy reprezentowali mniejszą lub większą władzę. Dlatego też, co doskonale pokazuje praca Jolanty Sosnowskiej, nie szczędził swojego czasu na liczne spotkania z rządzącymi na świecie i aktywny udział w pracach licznych organizacji międzynarodowych. Osobnym wątkiem jest ogromna promocja Polski, którą przedstawiał światu w ujęciu jej bogatej historii bez żadnego wstydu i najmniejszych kompleksów.
Czytając książkę, musimy mieć świadomość, że autorka jest zafascynowana postacią papieża Polaka i przedstawia go wyłącznie w pozytywnym świetle. Nie zaliczam tego jednak do największej wady publikacji, ponieważ wartość poznawcza pracy Sosnowskiej jest nieoceniona i ze wszelkich miar warta polecenia. Muszę jednak zwrócić uwagę na pewien szczegół, który uniemożliwia mi wystawienie wyższej oceny niniejszej publikacji. Autorka, zbyt często w swojej pracy pozwala sobie na osobiste komentarze dotyczące aktualnych spraw politycznych i religijnych w Polsce i na świecie. Zbytnie rozwodzenie się nad niektórymi osobami czy wydarzeniami, oraz ostre słowa krytyki, które padają na kartach książki ze strony autorki, momentami skutecznie odciągają czytelnika od clou książki, czyli biografii pontyfikatu Jana Pawła II.
Taka biografia pontyfikatu Jana Pawła II jak „Hetman Chrystusa” po 40 latach od wyboru Karola Wojtyły na stolicę Piotrową była i jest potrzebna. Praca Jolanty Sosnowskiej może stanowić dobry początek dla zrozumienia osobowości oraz dziedzictwa pontyfikatu Jana Pawła II. Uważną lekturę polecam szczególnie tym, którzy w papieżu Polaku, chcąc dostrzec coś więcej niż tylko kolejny pomnik, ulicę czy plac nazwany jego imieniem. Z niecierpliwością czekam na kolejne tomy.
