Jan Paweł II (1920–2005)

opublikowano: 2022-05-25, 08:01
wolna licencja
Jan Paweł II (1920–2005) – polski duchowny katolicki, w latach 1978-2005 głowa Stolicy Apostolskiej. Okres jego pontyfikatu przypadł na trudne czasy napięć politycznych i kryzysów wewnątrzkościelnych. Jakie były kluczowe momenty w życiu polskiego papieża?
reklama
Jan Paweł II podczas pielgrzymki do Polski w 1979 roku (fot. Gov.pl)

Jan Paweł II (1920–2005) urodził się 18 maja 1920 roku w Wadowicach jako Karol Wojtyła. Jego ojcem był polski wojskowy Karol Wojtyła (senior), a matką Emilia Wojtyła (z domu Kaczorowska). Miał dwójkę rodzeństwa: młodszą siostrę Olgę, która zmarła w dniu narodzin 7 lipca 1916 roku oraz starszego brata Edmunda, który w 1932 roku zmarł na szkarlatynę. 

Jego dzieciństwo naznaczone było stratą rodzeństwa i matki, która zmarła w 1929 roku. W 1938 roku związał się z Krakowem, gdzie studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim, a w czasie II wojny światowej pracował fizycznie w kamieniołomach. W 1946 roku ukończył studia teologiczne i otrzymał święcenia kapłańskie. Dalszą edukację kontynuował w Rzymie – a jego studia zakończyły się obroną doktoratu w 1948 roku, zaś pięć lat później obronił pracę habilitacyjną. Zajmował się szeroko rozumianą filozofią. Równolegle angażował się w działalność publicystyczną i literacką: pisał eseje, ale też wiersze i dramaty. Był również wykładowcą na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

W 1958 roku papież Pius XII mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji krakowskiej, a pięć lat później arcybiskupem metropolitą krakowskim. W 1967 roku został nominowany kardynałem. 14 października 1978 roku został ogłoszony papieżem. Stał się pierwszą od 455 lat głową Kościoła katolickiego pochodzącą spoza Włoch.   

Pontyfikat Jana Pawła II obejmował ważne działania w zakresie ekumenizmu i dialogu między religiami – był pierwszym papieżem, który odwiedził synagogę (1986) i meczet (2001). Znamienne dla pontyfikatu Jana Pawła II stały się pielgrzymki. Łącznie były to 104 wyprawy do 129 państw na wszystkich kontynentach. Krajem odwiedzanym najczęściej była Polska, do której papież wybrał się dziewięciokrotnie. Jan Paweł II ogłosił błogosławionymi i świętymi blisko 2 tysiące osób. Napisał 14 encyklik (pierwszą w 1979 roku, zaś ostatnią w 2003). W zakresie etyki życia społecznego promował konserwatywne poglądy m.in. na kwestie aborcji, antykoncepcji, rozwodów czy eutanazji.

Podczas pontyfikatu dokonano dwóch nieudanych zamachów na życie papieża. W 1981 roku Jan Paweł II został postrzelony przez zamachowca Mehmeta Alego Ağcę, a rok później niegroźnie ranny po ataku sztyletem, którego dokonał duchowny Juan María Fernández y Krohn.

Jan Paweł II po zamachu z 1981 roku

Duże znaczenie miał także polityczny wymiar działalności Jana Pawła II. Przyjmuje się, że papież przyczynił się do erozji systemu komunistycznego, w tym zwłaszcza zjednoczenia polskiej opozycji demokratycznej w latach 80. W późniejszych latach podczas konfliktów zbrojnych w różnych częściach świata wielokrotnie apelował o pokój (m.in. podczas wojny na Bałkanach, czy wojen w Zatoce Perskiej). Ważnym elementem jego pontyfikatu były także spotkania z młodzieżą i dziećmi – z jego inicjatywy w 1986 roku zainicjowano Światowe Dni Młodzieży.

W ostatnich latach życia Jan Paweł II zmagał się z poważnymi problemami zdrowotnymi, cierpiał na chorobę Parkinsona. Od lutego 2005 roku jego stan stale się pogarszał. Papież zmarł 2 kwietnia 2005 roku o godzinie 21:37. Jego pogrzeb zgromadził wiele milionów wiernych: zarówno w Rzymie, jak i za pośrednictwem mediów. 1 maja 2011 Jan Paweł II został beatyfikowany, zaś 17 kwietnia 2014 roku decyzją papieża Franciszka został kanonizowany. 

Jan Paweł II w 1988 roku

Jan Paweł II – często zadawane pytania:

Jakie był okoliczności wyboru Karola Wojtyły na papieża?

16 października 1978 roku w Watykanie ogłoszono wybór nowego papieża. Nieznany szerzej Polak pojawił się na balkonie bazyliki św. Piotra. Jego wybór był wyjątkowy z m.in. dlatego, że przerwał dominację włoskich duchownych, co interpretuje się jako podkreślenie powszechności Kościoła. W jakich okolicznościach Karol Wojtyła został wybrany na papieża? Ile głosowań było potrzebnych do dokonania wyboru? [CZYTAJ WIĘCEJ]

Jaki był wpływ Jana Pawła II na upadek komunizmu?

Jan Paweł II często mawiał, że pochodzi z „dalekiego kraju”. Jego pochodzenie z państwa, które znalazło się w bloku wschodnim dawało mu szczególny ogląd rzeczywistości politycznej w Polsce i Europie Wschodniej. To w czasie jego pierwszej pielgrzymki do ojczyzny powiedział słynne słowa „niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!”. Działalność papieża budziła duże zaniepokojenie wśród działaczy komunistycznych. [CZYTAJ WIĘCEJ]

Jaka była postawa Jana Pawła II wobec sytuacji politycznej w PRL?

Sytuacja polityczna w rządzonej przez komunistów Polsce uległa znacznej zmianie, wraz z powołaniem do życia 17 września 1981 roku Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Jaki był stosunek papieża do polskiej opozycji demokratycznej, jak postrzegał jej misję, jaką „Solidarność” gotów był wspierać? [CZYTAJ WIĘCEJ]

Jakie były okoliczności zamachu na życie Jana Pawła II?

13 maja 1981 roku w godzinach popołudniowych podczas środowej audiencji generalnej turecki zamachowiec Mehmet Ali Ağca oddał dwa strzały w stronę Jana Pawła II. Papież został poważnie ranny, dlatego podjęto decyzję o bezzwłocznym przejeździe do rzymskiej kliniki Gemelli, gdzie rozpoczęła się walka o jego życie. Zamachowiec został natychmiast obezwładniony i pojmany przez włoskich żandarmów. [CZYTAJ WIĘCEJ]

Dowiedz się więcej! Przejdź do listy naszych pozostałych materiałów o Janie Pawle II i tematach pokrewnych!

Polecamy e-booka Mateusza Będkowskiego „Polacy na krańcach świata: XX wiek”

Mateusz Będkowski
„Polacy na krańcach świata: XX wiek”
cena:
11,90 zł
Wydawca:
PROMOHISTORIA [Histmag.org]
Liczba stron:
145
Format ebooków:
PDF, EPUB, MOBI (bez DRM i innych zabezpieczeń)
ISBN:
978-83-65156-48-8
reklama
Komentarze
o autorze
Redakcja
Redakcja Histmag.org

Zamów newsletter

Zapisz się, aby otrzymywać przegląd najciekawszych tekstów prosto do skrzynki mailowej. Tylko wartościowe treści, zawsze za darmo.

Zamawiając newsletter, wyrażasz zgodę na użycie adresu e-mail w celu świadczenia usługi. Usługę możesz w każdej chwili anulować, instrukcję znajdziesz w newsletterze.
© 2001-2024 Promohistoria. Wszelkie prawa zastrzeżone