Jacek Kaczmarski: rocznica urodzin barda
Jacek Kaczmarski – zobacz też: Z archiwum: spotkanie Jacka Kaczmarskiego ze studentami [Video]
Jacek Kaczmarski urodził się 22 marca 1957 roku w Warszawie. W 1980 roku ukończył wydział polonistyczny Uniwersytetu Warszawskiego. Swoją przygodę ze sztuką zaczął jeszcze w liceum. Debiutem scenicznym był dla niego udział w Warszawskim Jarmarku Piosenki w 1976 roku. Rok później Kaczmarski wziął udział w Studenckim Festiwalu Piosenki, gdzie zdobył nagrodę za utwór „Obława”. Od 1979 roku koncertował razem z Przemysławem Gintrowskim i Zbigniewem Łapińskim. Trio przygotowało trzy programy poetyckie: „Mury”, „Raj” i „Muzeum”, a w roku 1981 nagrało płytę długogrającą „Krzyk”. Rok ten był szczytowy w karierze Kaczmarskiego w Polsce: zdobył nagrody na festiwalach w Gdańsku i Opolu, a jego „Mury” (odczytane przez publiczność tylko po części trafnie) stały się hymnem opozycji antykomunistycznej.
Wprowadzenie stanu wojennego w Polsce zaskoczyło Kaczmarskiego we Francji. Nie powrócił do Polski Ludowej i zaangażował się w działalność emigracyjną – współpracował między innymi z Radiem Wolna Europa, gdzie prowadził stałą audycję. Koncertował w Zachodniej Europie, USA, Kanadzie, RPA i Australii, występując na rzecz „Solidarności”. W kraju jego twórczość krążyła w tzw. drugim obiegu.
Do Polski powrócił Kaczmarski w 1990 roku, odbywając długą trasę koncertową po kraju. Lata 90-te to okres, w którym powstały kolejne znane programy: „Sarmatia”, „Szukamy stajenki” (autorskie kolędy i pastorałki) czy „Pochwała łotrostwa”. W 2002 roku zdiagnozowano u niego raka przełyku. Polska scena muzyczna w ramach solidarności z bardem zorganizowała akcję „Śpiewak nie może być sam”, podczas której zbierano pieniądze na leczenie Kaczmarskiego. Niestety, 10 kwietnia 2004 roku jego stan się pogorszył. Po przewiezieniu do szpitala artysta zmarł. Pochowany został na warszawskich Powązkach. Jacek Kaczmarski został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Fryderykiem za całokształt twórczości.
W swoich tekstach poetyckich bard poruszał różnorodną tematykę, m.in. społeczno-polityczną, historiozoficzną, filozoficzną, satyryczną, liryczną czy obyczajową. Często odnosił się w swych pieśniach do kanonu literatury i malarstwa, zarówno polskiego jak i światowego. Jako poeta inspirował się zwłaszcza twórczością rosyjskiego barda Włodzimierza Wysockiego, ale również Bułata Okudżawy, Stanisława Staszewskiego, Boba Dylana, Zbigniewa Herberta. Jego utwory, m.in. słynne „Mury”, „Nasza klasa”, „Obława” czy „Źródło”, na stałe weszły do kanonu polskiej piosenki.
Kaczmarski był także felietonistą i powieściopisarzem (m.in. „Autoportret z kanalią”, „Napój Ananków”). Napisał również libretto do opery bluesowej „Kuglarze i wieśniacy”.
Łącznie Kaczmarski przygotował ok. 20 programów poetyckich i wydał 4 płyty koncertowe. Po jego śmierci wydano liczne kompilacje jego twórczości, z czego najważniejszą jest pochodzący z 2004 roku box „Syn marnotrawny” zawierający 22 płyty wydane w wersji cyfrowej. W 2006 roku ukazała się płyta „Świadectwo”, stanowiąca dodatek do box-u.
Z okazji 50. rocznicy urodzin poety przygotowano wiele wydarzeń. Wznowiony został box „Syn Marnotrawny”, wzbogacony siedmiopłytową kompilacją „Suplement” oraz ośmioma niepublikowanymi dotąd albumami (m.in. wykonywanymi w RWE). Na początku marca ukazała się płyta zespołu Habakuk, na której znalazły się piosenki Kaczmarskiego wykonane w konwencji reggae. Sejmy RP uczcił specjalną uchwałą pamięć poety, podkreślając zasługi jakie położył zwłaszcza w budowania porozumienia pomiędzy Polakami rozsianymi po całym świecie. Od 21 marca w Poznaniu trwa konferencja „Jacek Kaczmarski w świecie pieśni” poświęcona w całości twórczości barda. 22 marca Program Trzeci Polskiego Radia poświęcił natomiast znaczną część swego programu właśnie osobie Kaczmarskiego.
Więcej informacji nt. życia i twórczości tego wyjątkowego artysty znaleźć można na jego stronie internetowej www.kaczmarski.art.pl.
