Henryk Sienkiewicz: Jak Ty się miewasz kochany Kotku? Słowo o dzieciach pisarza
Pisarz z dziećmi (Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku) Łaciasty jest na świecie od czterech godzin. Marynia ma się doskonale. Jest różowa i świeża jakby nigdy nic. Łaciasty również śpi, bo się najadł. Przedtem ryczał głosem, tak grubym i chrapliwym jak spłoszone cielę bawole.
Pod pseudonimem Łaciasty kryje się pierworodny syn noblisty i Marii z Szetkiewiczów. Henryk Józef Sienkiewicz urodził się w Warszawie 15 lipca 1882 roku. Tuż przed jego narodzinami twórca w jednych z listów do swoich znajomych pisał, że jest „najszczęśliwszym małżonkiem, a z początkiem lata spodziewam się zostać również papą. Życzę sobie córki, więc będzie pewno syn”. Jak się okazało, przypuszczenia Sienkiewicza były trafne. Wyczekiwana przez niego córka przyszła na świat dopiero 13 grudnia 1883 roku.
Henryk Sienkiewicz – zobacz też:
- Sienkiewicz planował drugą Trylogię – o czasach Sobieskiego! 7 utworów, których noblista nigdy nie dokończył
- Sienkiewicz: Jeśli wydołam, to rzecz będzie dobra. 120 lat „Quo Vadis”
Niestety szczęście rodzinne pisarza nie trwało długo. Jego ukochana żona zmarła na gruźlicę 19 października 1885 roku, pozostawiwszy go z dwójką małych dzieci. Sienkiewicz, o czym już wcześniej wspomniałem, ciężko przeżył śmierć swojej żony. Aby ukoić ból po jej stracie, wybrał się w podróż po świecie. Opiekę nad dziećmi przejęli wówczas teściowie, Wanda i Kazimierz Szetkiewiczowie.
Nie oznacza to jednak, że po śmierci żony los jego własnych dzieci był twórcy obojętny. W jednym z listów pisał: „gdy jestem za granicą, nieobecność dzieci uważam za coś naturalnego, ale w Warszawie nie umiem się z tym połapać”. Kiedy nauczyły się one czytać i pisać, prowadził z nimi ożywioną korespondencję. W czasie podróży do Afryki chciał kupić nawet swojej córce małpę!
Wczoraj Tatuś wrócił z Aleksandrii […]. Arabowie sprzedają tam dużo ładnych małpek i papug. Kupiłby Tatuś dla Ciebie małpę, ale duże są złe i kąsają, a małe są bardzo delikatne i zaraz umierają z zimna.
Kazimierz Mordasewicz, Henryk Józef Sienkiewicz. (Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku) 
Władysław Czachórski, Jadwiga Sienkiewiczówna. (Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku) 
Jacek Malczewski, Henryk Józef Sienkiewicz, 1906 r. (Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku) Kiedy dzieci podrosły, Sienkiewicz bardzo chętnie z nimi podróżował. W zachowanej korespondencji pisarza do Włoch możemy sami przeczytać, jak bardzo cieszył się z bycia ojcem:
Sienkiewicz z dziećmi nad Czarnym Stawem (Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku) Dla dzieci podróż była czymś bajecznym. Wiedeń, Mediolan, Genua, port, okręty, tunele – jedno upojenie, ciągłe krzyki, ciągłe pytania „Tatusiu, a jeśli” itd. Naprawdę rozkosz podróżować z takimi figurami. Wszystko im się podoba, wszystko je zachwyca. Zakopanego tylko nie chcą odstąpić i utrzymują oboje, że wszędzie ślicznie, ale jednak Zakopane najpiękniejsze.
Pisarz wobec obojga swoich dzieci starał się być tak samo czuły i troskliwy, choć wydaje się, że bardziej łaskawym okiem patrzył na swoją córkę, którą pieszczotliwe nazywał Dzinką. Zagrożona gruźlicą, którą mogła odziedziczyć po matce, dziewczynka odbywała wraz z ojcem i bratem liczne podróże po znanych europejskich uzdrowiskach. Kiedy Dzinka w 1889 roku miała operację gardła, pisarz opiekował się nią wraz z teściową przez miesiąc.
Jadwiga Sienkiewicz, podobnie jak jej brat, wybrała się na studia do Francji, gdzie uczyła się malarstwa. Uzdolniona również językowo (znała angielski, niemiecki i francuski), przełożyła pięć pierwszych tomów powieści Romaina Rollanda pt. „Jan Krzysztof”, a w czasie pobytu swojego ojca w Szwajcarii czynnie angażowała się w działalność Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce.
Polecamy e-book Agaty Łysakowskiej – „Damy wielkiego ekranu: Gwiazdy Hollywood od Audrey Hepburn do Elizabeth Taylor”:
Pisarz z córką Jadwigą (Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku) Wobec Henryka juniora pisarz był bardziej surowy i uważał, że „jest zdolny, ale tak nieuważny i roztargniony. Będzie pewno osłem w szkołach, w czym pójdzie śladami swojego sławnego ojca”.
Zobacz także inne teksty o Sienkiewiczu!
- Henryk Sienkiewicz: „Nie lubię brunetek”. Ciekawostki z korespondencji noblisty
- Twain: Jestem w nim zakochany. Sienkiewicz wśród osobistości swojej epoki
Syn twórcy faktycznie nigdy nie poszedł śladami swojego ojca – wybrał architekturę. Okazał się jednak zdolnym człowiekiem, uzyskał dyplom inżyniera architektury na paryskiej uczelni, a nawet rozpoczął praktykę u jednego z francuskich architektów. Postanowił mimo to powrócić do kraju. Zajmował się tam pracami przy odbudowie i restauracji Wawelu.
Przesiadując tyle czasu za biurkiem, Sienkiewicz senior upominał swojego syna, aby „codziennie ćwiczył choćby tylko po pół godziny, bo to kapitał zdrowia na przyszłe lata!”.
Syn był dla pisarza wiernym powiernikiem, o czym może świadczyć to, że tylko jemu zwierzył się (przed oficjalnym ogłoszeniem wyników obrad) z otrzymania literackiej Nagrody Nobla. Henryk junior towarzyszył ojcu także w ostatnich latach życia i to właśnie na jego rękach pisarz zmarł 16 listopada 1916 roku w Vevey.
Po śmierci ojca i zakończeniu I wojny światowej Henryk i Jadwiga Sienkiewiczowie powrócili do wolnej Polski. Obydwoje wstąpili do armii, by wziąć udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Syn pisarza po zakończonej wojnie osiedlił się Oblęgorku, a w 1925 roku wstąpił w związek małżeński z Zuzanną Cielecką, z którą miał czwórkę dzieci. W czasie II wojny światowej wraz ze swoją małżonką pomagał oddziałom partyzanckim. Cudem uniknął śmierci z rąk Gestapo. Po wojnie z rozkazu komunistycznych władz został usunięty ze swojej rodzinnej posiadłości. Zmarł 27 czerwca 1959 roku.
Pisarz z córką w Szwajcarii. Jedno z ostatnich zdjęć pisarza. (Pałacyk Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku) Córka pisarza w 1923 roku poślubiła Tadeusza Korniłowicza, z którym miała jedną córkę. Do końca swojego życia zajmowała się tłumaczeniem różnych dzieł literackich, między innymi powieści Josepha Conrada. Po 1921 roku zamieszkała w Warszawie, gdzie zmarła 29 grudnia 1969 roku.
Dzieci moje będą miały w każdym razie sto razy więcej, niż miałem ja, któremu zdarzało się w czasach studenckich po dwa dni nie jadać, a zarazem nie mieć najmniejszego prawdopodobieństwa obiadu na dzień trzeci i następne.
Henryk Sienkiewicz zapewnił swoim dzieciom nie tylko byt materialny, lecz także czułą opiekę i troskę. Cieszył się on każdą chwilą spędzoną z nimi i miał do końca życia doskonały kontakt z synem i córką. Czy równie entuzjastycznie podchodził do swojej sławy? Lecz o tym opowiem już za miesiąc wraz z pracownikami Pałacyku Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku (Muzeum Narodowe w Kielcach).
Rok 2016 został ustanowiony przez Parlament RP rokiem Henryka Sienkiewicza. Z tej okazji co miesiąc, do grudnia 2016 roku, przy współpracy z Pałacykiem Henryka Sienkiewicza w Oblęgorku na łamach portalu będziemy publikować artykuły prezentujące twórczość i życie pisarza.
Bibliografia
- Korniłowiczówna Maria, W 100-lecie pierwszego polskiego Nobla, 2005.
- Krzyżanowski Julian, Henryk Sienkiewicz. Kalendarz życia i twórczości, Warszawa 2012.
- Sienkiewicz Henryk, Listy tom IV, Warszawa 2008.
- Wachowicz Barbara, Dom Sienkiewicza, Warszawa 2008.
Redakcja: Agnieszka Woch
