Hans Fallada: jak powstała jedna z jego najpopularniejszych powieści?
Tablica upamiętniająca Hansa Falladę (fot. Martin1009, opublikowano na licencji Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported). Hans Fallada (1893-1947) był wybitnym pisarzem niemieckim, skupiającym się w swoich dziełach na tematyce nazizmu i towarzyszącemu mu uciskowi społecznemu. Jako członek Socjaldemokratycznej Partii Niemiec przeciwstawiał się władzy Hitlera. Kilkakrotnie przebywał w szpitalu dla nerwowo chorych, i właśnie w czasie ostatniej wizyty tam napisał swoje najsłynniejsze dzieło.
Na początku września 1945r. Fallada przeprowadził się z Meklemburgii do podzielonego wówczas na cztery sektory Berlina. Dzięki wsparciu Armii Czerwonej pracował jako burmistrz Feldbergu, jednakże praca okazałą się być dla niego zbyt trudna. Przeprowadzając się do Berlina miał nadzieję na „nowy start”, ponieważ za czasów narodowego socjalizmu należał do „autorów niepożądanych”. Dzięki wstawiennictwu komunistycznego poety Johannesa Roberta Bechera otrzymał dom w Berlinie Wschodnim. Mimo różnic mężczyźni byli przyjaciółmi o podobnych przeżyciach – obaj mieli skłonność do uzależnień i obaj przeżyli próbę podwójnego samobójstwa.
Jeśli interesuje Cię powojenna historia Niemiec Wschodnich polecamy również:
Gdy w czerwcu 1945r. Becher wrócił z wygnania z Moskwy postanowił zaangażować artystów i pisarzy w tworzenie nowej kultury. Interesowali go głównie literaci, którzy nie wyemigrowali i nie poddali się reżimowi narodowosocjalistycznemu. Becher był współtwórcą Stowarzyszenia Kulturalnego na rzecz Demokratycznej Odnowy Niemiec. Fallada podzielał jego poglądy i zgodził się na współpracę ze Stowarzyszeniem i należącym do niego wydawnictwem Aufbau.
Stowarzyszenie, dzięki radcy miejskiemu Ottonowi Winzerowi, otrzymało akta z procesów straconych bojowników ruchu oporu. Potrzeba było tylko autorów, którzy poruszyliby w swoich dziełach tę tematykę. Becher postanowił zapoznać Falladę z procesem berlińskiego małżeństwa, które rozpowszechniało podczas II wojny światowej wezwania do buntu przeciwko hitleryzmowi w formie haseł na kartkach pocztowych. W związku z tym, że Fallada sam nie uważał się za wzór oporu, odmówił napisania powieści, w końcu jednak uległ namowom i zgodził się na napisanie tekstu. Każdy umiera w samotności została wydana w roku śmierci autora w redakcji Wieglera.
Źródło: H. Fallada, Każdy umiera w samotności, Wydawnictwo Sonia Draga, Katowice 2011.
Redakcja: Tomasz Leszkowicz
