Gwiazdka Cieszyńska - Leopold Jan Szersznik
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłu.
Ner. 42. – Cieszyn d. 11. Listopada. – R. 1854
Jan Leopold Szersznik urodził się 3 marca 1747 roku w Cieszynie jako syn miejskiego administratora Jana Antoniego i Joanny Alojzy (córki burmistrza Cieszyna). Swoja edukacje rozpoczął w jezuickim gimnazjum, a następnie studiował na uniwersytetach w Ołomuńcu, Pradze i Brzeźnicach. Wkrótce (najprawdopodobniej w 1764 roku) wstąpił do Towarzystwa Jezusowego. Jako jezuita był pomocnikiem bibliotecznym Karola Charmela, a później pracował przy katalogowaniu rękopisów w tzw. Clementinum w Pradze. W latach 1770 – 1772 znalazł zatrudnienie jako nauczyciel w miejscowości Cheb.
Po kasacie zakonu jezuitów Szersznik powrócił do Cieszyna, gdzie został nauczycielem retoryki i poetyki w tutejszym gimnazjum. W 1787 roku został jego prefektem, a od 1804 roku pełnił funkcję nadzorcy katolickich szkół niemieckich na Śląsku Cieszyńskim. W Cieszynie rozwijał swoje zainteresowania i działał na rzecz miasta. Jako deputowany miejski zajmował się finansami Cieszyna, sprawował nadzór budowlany w mieście (szczególnie po pożarze w 1789 roku), szkolił oficerów w podstawach geodezji i miernictwa. Interesował się między innymi mineralogią, meteorologią, historią, archeologią, botaniką, językoznawstwem, bibliotekarstwem. Do niego należały pierwsze odkrycia prehistoryczne na Śląsku Cieszyńskim. W 1810 roku wydał „Wiadomości o pisarzach i artystach Księstwa Cieszyńskiego” – aktualny do dziś leksykon pisarzy i artystów Księstwa Cieszyńskiego. W jego planach było napisanie historii Śląska Cieszyńskiego. Założył i udostępnił społeczności Cieszyna ogród botaniczny, w którym posadził ok. sześć tysięcy drzew sprowadzonych z całego świata.
Biblioteka Szersznika Do jego największych osiągnięć należało założenie w 1802 roku jednego z najstarszych muzeów publicznych w Europie Środkowej, a także pierwszej biblioteki publicznej na Śląsku Cieszyńskim. Wszystkie zbiory starannie opisał i skatalogował. W momencie śmierci Leopolda Szersznika biblioteka liczyła 7296 pozycji w 11099 woluminach, podzielonych na 27 działów tematycznych, a zbiory muzealne zawierały 9716 eksponatów. Zbiory te, włącznie z regałami na książki, zachowały się w dużej części do dziś i stanowią podstawę Muzeum Śląska Cieszyńskiego oraz Książnicy Cieszyńskiej.
Jan Leopold Szersznik zmarł 21 stycznia 1814 roku w Cieszynie. 20 czerwca 2006 roku w Parku Pokoju w Cieszynie odsłonięto pomnik upamiętniający jego osobę. Od 2002 roku Powiat Cieszyński przyznaje Nagrodę im. ks. Leopolda Szersznika. Nagroda ma charakter finansowy i może być przyznawana osobom fizycznym lub osobom prawnym i innym podmiotom, których działalność w zakresie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury miała znaczenie dla kultury na terenie powiatu cieszyńskiego.
