Gwiazdka Cieszyńska – Jerzy I Grecki
24 grudnia 1845 roku, w osiemnastowiecznej kamienicy tuż obok kompleksu Amalienborg – oficjalnej rezydencji duńskich monarchów i rodziny królewskiej w Kopenhadze, na świat przyszedł Wilhelm Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg. Był drugim synem Chrystiana IX (późniejszego króla Danii) i Luizy Hessen-Kassel. Choć w jego żyłach płynęła błękitna krew, jego pozycja była stosunkowo niejasna i wydawało się, że będzie skazany na karierę w Królewskiej Duńskiej Marynarce Wojennej. W 1852 roku jego ojciec został wyznaczony na przypuszczalnego dziedzica bezdzietnego króla Danii Fryderyka VII, natomiast dziesięć lat później Wilhelm został wybrany królem Grecji.
W latach 1827–1832 nad sprawami Grecji obradowała tak zwana Konferencja londyńska. W wyniku jej ustaleń na greckim tronie europejskie mocarstwa osadziły Ottona I Wittelsbacha. Jednak w 1862 roku został on zdetronizowany w wyniku puczu wojskowego. Nowym królem, wspieranym przez Wielką Brytanię, Francję i Rosję, i wybranym przez Zgromadzenie Narodowe 30 marca 1863 roku, został siedemnastoletni Wilhelm. Paradoksalnie, wstąpił na tron królewski przed swoim ojcem, który został królem Danii 15 listopada 1863 roku.
Uroczysta intronizacja odbyła się w Kopenhadze 6 czerwca. Uczestniczyła w niej delegacja Greków, z Pierwszym Admirałem oraz premierem Konstandinosem Kanarisem na czele. Nowy król przyjął imię Jerzy I. Z okazji objęcia tronu, Fryderyk VII (król Danii) odznaczył Jerzego najznamienitszym odznaczeniem Królestwa Danii – Orderem Słonia, z kolei brytyjski rząd ogłosił, że ustąpi na rzecz Grecji z Wysp Jońskich. Jerzy I swoje panowanie rozpoczął od odwiedzin Sankt Petersburga, Londynu i Paryża, a następnie 22 października na pokładzie greckiego okrętu flagowego Hellas wyruszył z francuskiego portu w Tulonie do Aten. W maju 1864 roku rozpoczął podróż po Peloponezie. Odwiedził Korynt, Argos, Trypoli, Spartę i Kalamatę, z której w towarzystwie brytyjskich, francuskich i rosyjskich okrętów wojennych wypłynął na Korfu, gdzie 6 czerwca odbyła się uroczystość przekazania Wysp Jońskich przez brytyjskiego Wysokiego Komisarza, Sir Henry’ego Storks’a.
W dniu 28 listopada 1864 roku Jerzy I przysiągł bronić nowej konstytucji, która znacznie ograniczała zakres jego władzy, dając duże uprawnienia jednoizbowemu Parlamentowi, składającemu się jedynie z męskich przedstawicieli wybieranych w bezpośrednich, tajnych i powszechnych wyborach.
W 1867 roku w Pałacu Zimowym w Petersburgu król poślubił Olgę Konstantinowną Romanową, dając początek nowej greckiej dynastii. Dziewięć miesięcy później nowa królowa urodziła następcę tronu, Konstantyna I Glücksburga. W sumie królewska para miała ośmioro dzieci.
Jerzy I Grecki – zobacz też:
Za panowania Jerzego Grecja w ostatnich dekadach XIX wieku stawała się coraz bardziej zamożna i wzmacniała swoją pozycję na arenie europejskiej. W 1893 roku ukończono Kanał Koryncki, a w 1896 roku w Atenach zorganizowano pierwsze od czasów starożytnych Letnie Igrzyska Olimpijskie (ich oficjalnego otwarcia dokonał sam król Jerzy I). Na arenie międzynarodowej Jerzy utrzymywał silne kontakty z Wielką Brytanią i Rosją (jego szwagrami byli: Albert Edward, przyszły król brytyjski i Aleksander III Romanow, przyszły car rosyjski), szukając u nich pomocy w spornej kwestii Krety. Po wielu powstaniach i wojnach Kreta stała się w 1898 roku autonomiczną republiką pod protektoratem Imperium Osmańskiego. Dziesięć lat później Republika Krety ogłosiła niepodległość, nie uznaną międzynarodowo. Dopiero 13 maja 1913 roku została włączona do Grecji.
W 1913 roku Jerzy I zapowiedział, że w 50. rocznicę objęcia tronu abdykuje na rzecz swojego syna Konstantyna. 18 marca król udał się w towarzystwie adiutanta na spacer do portu w Salonikach. W drodze powrotnej został postrzelony w plecy i zmarł na miejscu. Zamachowiec został schwytany, jednak popełnił samobójstwo podczas procesu. Na tron wstąpił wówczas Konstantyn I Glücksburg, który w 1917 roku abdykował z powodu przystąpienia Grecji do państw ententy.
Redakcja: Tomasz Leszkowicz