Forteca - „Rotmistrz” - recenzja i ocena płyty

Na początek warto powiedzieć kilka słów o oprawie graficznej krążka. Płyta wydana została niezwykle estetycznie, a za całość projektu odpowiadała Dorota Konior. W małym, kartonowym pudełeczku każdy słuchacz odnajdzie (poza samym dyskiem CD) także książeczkę, w której obok tekstów piosenek zawarte zostały informacje z życia Pileckiego, fragmenty jego raportów, listów i wierszy, a na ostatniej stronie – krótkie wspomnienie o ojcu, napisane przez syna Rotmistrza – Andrzeja. Z prywatnego archiwum pana Andrzeja pochodzi również kilka fotografii, umieszczonych w książeczce załączonej do krążka. W tym miejscu wspomnieć również należy, iż autorką warstwy lirycznej na całej płycie jest Anna Czerwiec-Banek

Na albumie znalazło się osiem utworów, z których każdy okraszony został krótkim komentarzem, w postaci bądź fragmentu biografii, bądź wycinka twórczości samego Witolda Pileckiego.

Dwa pierwsze utwory nakreślają niejako fabułę całego albumu. Płytę otwiera „Pomnik z prawdy” – utwór wprowadzający słuchacza w dzieje walk Polski o wolność i niezawisłość. Podmiot liryczny zwraca się do personifikacji naszego kraju, wzywając do czczenia pamięci o wszystkich, którzy przyłożyli rękę do jego chwalebnej historii. Nakazuje, by nie stawiać bohaterom „zimnych pomników ze stali”, a wybudować im pomnik trwalszy – z tytułowej prawdy. Jest to czytelne nawiązanie do zaniedbywanej przez długie lata pamięci o Żołnierzach Wyklętych.

Druga kompozycja porusza tematykę trudnych początków życia Witolda Pileckiego, którego rodzina w wyniku represji władz carskich pozbawiona została majątku (za udział dziadka Rotmistrza w powstaniu styczniowym). „Polskość serc”, bo taki jest tytuł tego utworu, traktuje o potrzebie podtrzymywania i pielęgnacji tradycji, rodzimej kultury i świadomości, nawet w tak niesprzyjających ku temu okolicznościach.

Kolejna piosenka – „Romantyk”, dotyczy romantycznej natury samego Pileckiego, który mimo tego, że wiódł żołnierskie życie, jednocześnie pisywał wiersze i był człowiekiem niezwykle wrażliwym.

Następna ścieżka dotyczy jednego z najbardziej heroicznych epizodów życia bohatera płyty, a mianowicie zamierzonego i celowego oddania się w ręce niemieckie. Dzięki temu Pilecki znalazł się w Auschwitz, gdzie spędził ponad dwa i pół roku. „Ochotnik”, bo taki jest tytuł kompozycji, jest chyba jednym z najbardziej chwytliwych kawałków na krążku. Z zapowiedzi zamieszczonej przed utworem (czytanej – podobnie jak pozostałe – przez Krzysztofa Bochenka) dowiadujemy się o dramatycznych okolicznościach schwytania Pileckiego, jego działalności w oświęcimskim KL, a także o ucieczce z obozu. Tekst utworu stanowi poetycką opowieść o tych niezwykłych wydarzeniach z życia „więźnia nr 4859”. Na potrzeby promocji albumu powstał również teledysk do „Ochotnika”, który obejrzeć można w Internecie, na oficjalnym kanale zespołu (na platformie youtube).

Dalej odsłuchać możemy utwór, noszący tytuł „List”, utrzymany w klimacie ballady. Przejmujący, pełen melancholii tekst tego utworu jest wypowiedzią kochającego ojca do tęskniących dzieci, oczekujących na powrót swego rodziciela do domu. Warstwa tekstowa tego utworu wydaje mi się niewątpliwie jedną z najlepszych na całym albumie.

Kolejna piosenka –„Warszawa walczy”, opowiada o kolejnym heroicznym wystąpieniu Pileckiego: jego udziale w Powstaniu Warszawskim. Utwór ten jest hołdem dla wszystkich walczących i poległych podczas próby oswobodzenia stolicy. Dopiero ostatnia zwrotka dotyczy stricte osoby Pileciego, który – przypomnijmy – uczestniczył w powstańczym zrywie pod fałszywym nazwiskiem, jako Roman Jezierski. Po spokojnym „Liście”, następuje tutaj znaczne przyspieszenie tempa.

W przedostatniej kompozycji po raz kolejny zawarta jest wypowiedź podmiotu lirycznego, utożsamianego z osobą Witolda Pileckiego, tym razem skierowaną do Boga. Panom z Fortecy w subtelny, ale wyrazisty sposób udało się tu podkreślić religijność bohatera albumu. Ze strony czysto technicznej należy podkreślić niesamowitą pracę gitar, zwłaszcza przy refrenach.

Podróż, podjętą wraz z zespołem przez życie Pileckiego zamyka utwór zatytułowany „A Ty żołnierzu”. Porusza on kwestię ostatniego okresu życia Rotmistrza, od schwytania. przez komunistyczne władze, poprzez przesłuchania i wiążące się z nimi tortury, aż do jego śmierci w więzieniu. Zakończenie utworu jest gwałtowne, muzyka gaśnie w jednej chwili, co niezwykle wymownie nawiązuje do egzekucji wykonanej na Pileckim. Klamrą zamykającą płytę stanowi fragmentu raportu Rotmistrza, spisanego przez niego podczas wojennych przygód.

Zespół Forteca stworzył płytę pod wieloma względami prawdziwie unikatową. Można tutaj rozpisywać się o niesamowicie chwytających za serce tekstach, o pozostających w głowie gitarowych „solówkach”, czy porywających wokalach. Kto wie, czy nie najważniejszy jest jednak fakt, iż album stanowi doskonały pomnik, wystawiony dla jednego z najbardziej niezłomnych i niezwykłych Polaków w całej historii naszego narodu. O to zapewne przede wszystkim chodziło Panom spod sztandaru Fortecy, i wypada przyznać, że zamierzenie to zostało wykonane w stu procentach. Naprawdę warto wsłuchać się w tę płytę.

Redakcja: Michał Przeperski