Filip Gańczak – „Jan Sehn. Tropiciel nazistów” – recenzja i ocena
Filip Gańczak – „Jan Sehn. Tropiciel nazistów” – recenzja i ocena
Wszyscy wiedzą o Szymonie Wiesenthalu, Beate i Serge’u Klarsfeldach, a nawet Efraimie Zuroffie. Jednak mało kto wie i pamięta o polskim łowcy nazistów Janie Sehnie, który poświęcił swoje życie na przygotowanie najważniejszych procesów zbrodniarzy naszych czasów.
Filip Gańczak jest doktorem nauk politycznych, pracownikiem Instytutu Pamięci Narodowej i dziennikarzem. Specjalizuje się w tematyce niemieckiej i polsko-niemieckiej. Za swoje książki zdobył nominację w konkursie Książka Historyczna Roku oraz nominację do Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego.
Jan Sehn, przedwojenny krakowski asesor, jest postacią dość osobliwą. Po wojnie to właśnie jemu przypadnie w udziale odegranie znaczącej roli w postawieniu przed sądem czołowych zbrodniarzy nazistowskich. Sam, jako potomek niemieckich kolonistów osiadłych w Galicji po 1945 roku doczeka się oskarżeń o kolaborację i działanie na szkodę Polaków podczas okupacji. Odsłonięcie w 2004 roku popiersia Sehna w jego rodzinnym Tuszowie Narodowym zostaje sparaliżowane przez list protestacyjny – mówi się w nim o podpisaniu przez rodzinę Sehnów niemieckiej listy narodowościowej (DVL).
Pomimo oskarżeń, bohater recenzowanej książki przez lata kierował Instytutem Ekspertyz Sądowych w Krakowie, rozwijał polską kryminologię oraz pracował dla Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Krakowie. Przygotował dwa największe procesy załogi KL Auschwitz: jeden przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Krakowie, a drugi wspólnie z Fritzem Bauerem we Frankfurcie nad Menem.
Gańczak pokazuje Jana Sehna przez pryzmat jego pracy. Opisując działania podejmowane na rzecz ścigania zbrodniarzy nazistowskich pokazuje nie tylko bardzo kompetentnego śledczego, ale również doskonałego dyplomatę. Potrafił nie tylko dotrzeć do świadków, którzy przeszli przez piekło niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych i niejednokrotnie nie chcieli wracać do przeszłości, jak również z amerykańskimi prokuratorami wojskowymi, władzami komunistycznymi, prokuratorami z RFN czy zbrodniarzami wojennymi. To jemu zawdzięczamy wspomnienia spisane przez komendanta KL Auschwitz Rudolfa Hössa. Swoje zaangażowanie przypłacił życiem. Do dziś istnieje kilka teorii podważających naturalne przyczyny zgonu Sehna we Frankfurcie nad Menem.
Postać krakowskiego sędziego została przedstawiona w sposób bardzo plastyczny i... ludzki. Czytelnik zagłębiający się w meandry życia i działalności Sehna zyskuje obraz człowieka oddanego swojej pracy, o wysokim etosie zawodowym i kompetentnego. Przyjęta forma opowieści biograficznej jest bardzo łatwa w odbiorze. Przez pryzmat Sehna obserwuje się mechanizmy, które przyczyniły się do tego, że przestępcy zostali ukarani tylko w ograniczonym stopniu.
Osobiście, jako fanka postaci Jana Sehna, bardzo cieszę się, że powstała książka poświęcona jego osobie. Mam nadzieję, że dzięki tej książce postać polskiego łowcy nazistów znajdzie swoje miejsce w powszechnej świadomości.
