„Czarna księga komunizmu” - recenzja i ocena
Komunizm był najbardziej zbrodniczym systemem w historii ludzkości. W imię racji stanu żadnego innego ustroju politycznego nie dokonano takiej ilości zbrodni przeciwko narodom i społeczeństwom, co właśnie w imię krzewienia idei komunistycznych. Słusznie zauważył zatem Grzegorz Kucharczyk pisząc:
historia komunizmu jest zapisem najkrwawszej w dziejach człowieka tyranii, zdziczenia, przy którym ekscesy Attyli i Dżyngis-Chana blakną przy masowym terrorze rządów Lenina, Stalina, Mao-Zedonga, Pol-Pota et consortes.
O ekscesach komunistów w skali globalnej mówi nam znakomite dzieło pt. Czarna księga komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania, którego drugie wydanie pojawiło się właśnie na księgarskich półkach. Asumpt do wznowienia tej niezwykle ważnej zbiorowej pracy dała sama historia. W tym roku przypada bowiem 100. rocznica rewolucji październikowej, która doprowadziła Włodzimierza Iljicza Lenina oraz jego towarzyszy walki do władzy, rozpoczynając tym samym czerwony terror.
Opracowanie, które swoją premierę miało we Francji już w 1997 r., a pierwsze polskie wydanie ukazało się rok później, jest dziełem 11 historyków, wybitnych znawców przedmiotu. Wśród autorów artykułów zamieszczonych w tomie znajdują się m.in. Stéphane Courtois, Karel Bartosek, Andrzej Paczkowski, Jean-Louis Panné czy Nicolas Werth. W swoich tekstach, historycy ci starali się ująć w formie syntetycznej dzieje komunizmu we wszystkich regionach świata, gdzie ustrój ten zakorzenił się i rozwinął, doprowadzając do ogromnych zbiorowych tragedii. Wstęp do polskiego wydania napisała prof. Krystyna Kersten.
Czarna Księga komunizmu podzielona jest na pięć części. W pierwszej czytelnik będzie mógł poznać historię terroru komunistycznego w Rosji, od rewolucji październikowej aż po stalinizm. Autorzy części drugiej opisali dzieje komunistycznej rewolucji z perspektywy Kominternu - główne kierunki działań, plany, wytyczne, zadania i założenia przekazywane do realizacji ruchom komunistycznym. Z tego fragmentu czytelnik dowie się także o działaniach podejmowanych przez komunistów podczas wojny domowej w Hiszpanii. Część trzecia, którą przygotowali Andrzej Paczkowski i Karel Bartosek, dotyczy działalności komunistów w Europie Środkowo-Wschodniej, w tym również w Polsce. W części czwartej opisana została historia komunizmu w Azji. Autorzy bardzo zgrabnie i treściwie ujęli dzieje oraz największe w historii ludzkości zbrodnie tego ruchu w Chinach, Kambodży, Korei, Laosie i Wietnamie. Część piąta dotyczy natomiast innych regionów świata: Afryki, Ameryki Łacińskiej a także m.in. Afganistanu, czyli nieco bardziej egzotycznych miejsc w których komunizm zebrał prawdziwie tragiczne żniwo.
Ogromną wartością Czarnej księgi komunizmu jest jej ponadczasowość. Pomimo, że od pierwszego jej wydania minęło już blisko 20 lat, to tezy postawione wówczas przez badaczy pozostały nadal aktualne. Zapewne dziś, mając większą bazę źródłową niż wówczas, historycy rozszerzyliby swoje artykuły o jakieś informacje. Byłoby tak zapewne w przypadku tzw. operacji polskiej NKWD. Niemniej główne założenia poszczególnych tekstów zostałyby niezmienione.
Omawiana książka jest sporym, bo przeszło 750 stronnicowym opracowaniem. Wydawnictwo AA. dopełniło wszelkich starań, żeby przygotowana książka stała na bardzo wysokim poziomie. Twarda oprawa czy robota korektora robią bardzo dobre wrażenie.
Czarna księga komunizmu to publikacja niezwykle ważna. To rzecz klasyczna, niezwykle zwięźle i przejrzyście opisująca zbrodnie ustroju komunistycznego na całym świecie. Na bibliotecznych i księgarskich półkach nie ma porównywalnej do tej, syntezy, która w tak znakomity sposób ujęłaby w całościowy sposób to zagadnienie.
