Boel Westin – ,,Tove Jansson. Mama Muminków” – recenzja i ocena
Boel Westin –,,Tove Jansson. Mama Muminków” – recenzja i ocena
Boel Westin jest szwedzką literaturoznwczynią, profesorem Uniwersytetu Sztokholmskiego. Swoją działalność naukową poświęciła przede wszystkim fenomenowi Doliny Muminków, który zapoczątkowała nowatorskim i wnikliwym studiom na ich temat. Znajomość z autorką Muminków pozwoliła jej na dokładną analizę materiałów życia Tove Jansson, dzięki której uzyskała dostęp do wielu prywatnych, wręcz intymnych, dokumentów, korespondencji oraz dzienników. Badania te zaowocowały m.in. powstaniem recenzowanej biografii, poświęconej „Mamie Muminków”.
„Tove Jansson. Mama Muminków. Biografia” to książka pełna, wyczerpująca temat życia szwedzko-fińskiej artystki, które było nieco oprószone samotnością. Mimo że w życiu tej pisarki, malarki i ilustratorki działo się wiele, a przez jej dom przewijało się mnóstwo ludzi, codzienne odosobnienie było dla niej weną i natchnieniem do dalszych działań artystycznych. Być może to spowodowało, że towarzyszyło jej pasmo sukcesów.
Książka prezentuje życie zarówno Tove Jansson, jak i całej jej rodziny. Sporo dowiadujemy się na temat jej rodziców, rodzeństwa, jak i przyjaciół. Boel Westin prezentuje również cały warsztat artystki. Poznajemy szczegóły związane z tworzeniem prac malarskich czy rysunkowych oraz opowiadań, jak i strony biznesowo-marketingowej. Napisanie książki oraz zilustrowanie jej to jedno, ale jej sprzedaż i popularyzacja to zupełnie inna bajka. Tove Jansson zajmowała się zarówno jednym, jak i drugim. Warto pochwalić atrakcyjne wydanie publikacji. Twarda oprawa z efekciarską okładką, wzbogacona została dużą liczbą zdjęć i rysunków. Mimo że ilustracje są czarno-białe, a papier ekologiczny, samo wydanie prezentuje się dobrze. Trudno doszukać się mankamentów książki od strony technicznej.
Recenzowana książka jest tak wnikliwym studium życia Tove Jansson, że trudno wyobrazić sobie bardziej szczegółową biografię. Można mieć jednak pewne zastrzeżenia do Boel Westin. Doceniam tak wnikliwą analizę materiału jaką przeprowadziła, niemniej jej drobiazgowość jest przytłaczająca. Myślę, że duża liczba dokumentów, które otrzymała od Tove Jansson była dla niej formą przekleństwa, aniżeli zbawieniem źródłowym. Akcja się toczy, narracja płynie (choć chronologia bywa niekiedy zaburzona, a informacje podane są chaotycznie i powtarzają się kilkukrotnie), ale jest trochę… nudno. Czytając książkę czekałam na jej rozwinięcie, aż zacznie dziać się coś wciągającego, coś co sprawi, że historia zacznie elektryzować. Niestety „dobrnęłam” do końca i nic takiego się nie wydarzyło. Co gorsza, trudno powiedzieć w czym tkwi problem. Być może zbyt mało krytycznego spojrzenia na materiały źródłowe, a zbyt duża fascynacja Tove Jansson, spowodowała wyniesienie jej osoby na piedestał, jednocześnie zatracając ją w dziełach, które tworzyła. Boel Westin ukazała bardzo rozmytą postać fińsko-szwedzkiej artystki.
Poza tym warto wspomnieć także o samej Tove Jansson, której życia dotyczy książka. Ilustratorka od narodzin skazana była na sukces. Jej pochodzenie oraz dobre sytuowanie rodziców dały jej możliwości, o które trudno wśród uboższych warstw społecznych. Przez to biografia jest dość przewidywalna, a drobne potknięcia życiowe, jak chwilowe problemy finansowe, dość nieistotne, bo zdarzają się każdemu. Warto zastanowić się czy jej życiorys był dobrym materiałem na publikację.
Niemniej, pomimo mało porywającego, aczkolwiek artystycznego życiorysu, warto poświęcić malarce chwilę i zapoznać się z jej biografią. Choćby dla odkrycia kulisów jej ciężkiej, niekiedy nawet katorżniczej pracy, którą włożyła, aby stać się słynną malarką, pisarką i ilustratorką. Myślę, że jest to postawa godna podziwu. Białe trolle, o wyglądzie hipopotamów, to jedynie część jej życiowego sukcesu. W mojej opinii etos pracy, który charakteryzuje autorkę bajek dla dzieci, jest zachwycający. Książka może spodobać się nie tylko fanom Muminków, ale także wszystkim interesującym się życiorysami artystów. Z pewnością dzięki ładnemu wydaniu, publikacja sprawdzi się również jako propozycja na prezent.
