Antoni Słonimski w roli przewodnika po Warszawie
Najnowsza książka Tomasza Lerskiego to wędrówka pełna rozrzewnienia i tęsknoty za urokiem oraz urodą Warszawy czasów belle époque, w której Słonimski się urodził, Warszawy magicznego przedziału między wojnami, wreszcie miasta widzianego z daleka w gorzkich latach wojny, a na koniec epoki złudzeń i rozczarowań po powrocie Słonimskiego do gruzów Warszawy w roku 1945. To także lektura pełna uśmiechu i bardzo warszawskiego poczucia humoru. Wobec całospalenia Warszawy wszystko to, co widział Słonimski w krzywym zwierciadle swej satyry, nabiera zupełnie innego wyrazu – w zetknięciu z wielką za tamtą Warszawą tęsknotą i żalem, że stała się zaginioną Atlantydą.
Słonimski w swojej twórczości porusza najistotniejsze kwestie istnienia narodu i całej Polski – w sytuacji najsroższej w dziejach próby, jaka dotknęła serce kraju, Warszawę, w latach drugiej wojny światowej. Zagadnienia to bardzo odległe od zwyczajnych aspektów warszawskiej tematyki wierszy poprzedników Słonimskiego, takich piewców stolicy, jak Gomulicki czy Or-Ot. Zapewne dlatego tak cenne są warszawskie wiersze właśnie Słonimskiego, bo to On zobaczył Warszawę w momentach jej największej chwały i wielkości. Najsłynniejsze utwory, jak Alarm dla miasta Warszawy, napisany w końcu września 1939 roku już w Paryżu, czy powojenna Kolumna Zygmunta, są poetyckim odbiciem przełomowych dni w dziejach miasta. Momentów naznaczonych piętnem wielkiej, tragicznej historii, jakiej żaden poeta warszawski, żyjący wcześniej, nie mógł ani zaznać, ani nawet przewidzieć.
Spojrzenie Pisarza na Warszawę w sferze jej obyczaju to osobna karta Warszawy Antoniego Słonimskiego. Charakteryzuje się niezwykłym warszawskim humorem, nie ludycznym, jak portretował to zjawisko Wiech, choć czasem Słonimski także potrafi uderzyć w podobny ton, ale humorem inteligenckim. Jest też mistrzem szmoncesu, zarówno dzięki swym przedwojennym monologom kabaretowym, jak i przede wszystkim monodramowi Jak to było naprawdę, napisanemu w 1963 roku. Słonimski ironizuje na temat wszystkich warszawskich wydarzeń, doszukuje się śmiesznostek i absurdów w działaniu urzędów, instytucji kultury, w poczynaniach ludzi władzy (fragmenty wstępu książki Warszawa Antoniego Słonimskiego).
Państwowy Instytut Wydawniczy zaprasza na dwa spotkania z autorem książki o Antonim Słonimskim. Pierwsze z nich odbędzie się już 15 września o godz. 18.00 w Muzeum Literatury w Warszawie. Szczegóły na stronie www.piw.pl.
Książka dostępna jest w sklepie internetowym PIW-u z 20% rabatem – kliknij tutaj.