Wykład profesora Mmaa i inne dziwne rzeczy [Marginesy historii]
Stefan Themerson, urodzony w 1910 roku w Płocku, jest dzisiaj praktycznie nieznany poza gronem badaczy. Autor ten – istny człowiek renesansu: fotograf, pisarz, poeta, eseista, filmowiec i filozof – zasłynął między innymi przepełnionymi groteską i humorem opowiadaniami i książkami. Jedną z najważniejszych jest Wykład profesora Mmaa, napisana razem z żoną Franciszką historia filozofujących termitów, które próbują zrozumieć świat i dziwne ludzkie istoty żyjące na nim. W swoim wstępie Bernard Russel stwierdził: „Polecam tę książkę, bo jest zwarta, sugestywna, pełna polotu i przewrotnie zabawna. Nie mogę czytelnikowi obiecać, że cały czas będzie pękał ze śmiechu, ale przyrzekam mu złośliwą przyjemność, jaką daje przenikliwa analiza absurdu”.
Stefan Themerson w Londynie (opublikowano na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe). Lista absurdalnych powieści Themersona jest niemała, wśród nich warto wymienić takie jak Generał Piesc, Euklides był osłem, Przygody Pędrka Wyrzutka, Kardynał Pölätüo, powieści dla dzieci Historia Felka Strąka czy zbiór wierszy Nasi ojcowie pracują. A oto mała próbka z najsłynniejszej z jego książek:
Pożarte, powtarzam. Jak się bowiem Państwo dowiecie, osobniki badane przez nas mają zwyczaj rejestrować swe myśli nie w swej substancji skojarzeniowej, nie WEWNĄTRZ, lecz NA ZEWNĄTRZ swej powłoki cielesnej, mianowicie na celulozie, która, dzięki pierwotniakom hodowanym w abdomenach naszych mamek, jest przez nas, za ich pośrednictwem, doskonale pożeralna. Zasługą pana doc. Stefensona jest, że zastosował metodę horyzontalnego pożerania napotkanych arkuszy celulozy przy równoczesnym notowaniu w pamięci przeszkód smakowych, znajdujących się na obu powierzchniach każdego arkusza.
Themerson zyskał niemałą sławę na Zachodzie, gdzie przebywał podczas II wojny światowej i z którego nie śpieszono było mu wracać do Polski Ludowej. Zmarł w Londynie w 1988 roku.
Redakcja: Tomasz Leszkowicz
