IPN: odnaleziono dokumenty dotyczące obławy augustowskiej
Na stronach internetowych Archiwum Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej od maja zamieszczane są archiwalne dokumenty. To właśnie wśród nich pracownicy białostockiego IPN odnaleźli kilka tysięcy stron dotyczących tzw. obławy augustowskiej. Przeprowadzana w lipcu 1945 r. akcja miała na celu pacyfikację niepodległościowego podziemia w Polsce.
Krzyż w Gibach upamiętniający ofiary obławy (fot. Radosław Drożdżewski (Zwiadowca21), opublikowano na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0) Dokumenty pokazują, że do obławy Sowieci zaangażowali znaczne siły. Wzięło w niej udział 11 dywizji strzeleckich Armii Czerwonej, 3 brygady pancerne i brygada zmechanizowana. Żołnierze otrzymali też wsparcie artylerii. Łączna liczba żołnierzy wynosiła ok. 45 tysięcy, co jest zgodne z wcześniejszymi ustaleniami historyków. Nowe informacje pozwalają jednak bardziej szczegółowo zakreślić zasięg terytorialny akcji – zwłaszcza w odniesieniu do północy i wschodu (terytoria Litewskiej i Białoruskiej SRS). Szczegółowo zostały też opisane niektóre potyczki (m.in. największa nad jeziorem Brożane), a także profesjonalny sposób przeprowadzania obławy. Wojsko przeczesywało teren w trzech rzutach, a miejscowa ludność miała zakaz poruszania się w godzinach 21.00-8.00. Jeden z nowych raportów mówi także, iż zatrzymano nie 592 osoby, jak dotychczas zakładano, lecz 611.
Ujawnione dokumenty pozwalają zaktualizować listę ofiar. Śledztwo w tej sprawie prowadzi prokurator Zbigniew Kulikowski. Jak podkreśla, akcja miała charakter zorganizowanej zbrodni przeciwko ludzkości, a taki czyn nie podlega przedawnieniu. W celu ustalenia, czy wymienieniu w aktach żołnierze i dowódcy jeszcze żyją, IPN zwrócił się o pomoc do strony rosyjskiej. Jak dotąd jednak takie zabiegi pozostawały bez odzewu.
Obława augustowska była jedną z największych akcji, skierowanych przez Sowietów przeciwko Armii Krajowej i podziemiu litewskiemu. W czasie jej trwania dochodziło do aresztowań i masowych egzekucji.
Źródło: ipn.gov.pl, dzieje.pl, wprost.pl
