Giovanni Uggeri – „Turcja śladami św. Pawła” – recenzja i ocena
Książka Uggeriego przypomina turystyczny przewodnik i rzeczywiście może pełnić taką rolę. Spokojnie można spakować swój plecak, a do ręki wziąć „Turcję śladami św. Pawła”, aby wspólnie z apostołem sprzed dwóch tysiącleci przemierzać szlaki rzymskich dróg. Dzisiejsza Turcja i szerzej – dzisiejszy Bliski Wschód – wyglądają już zupełnie inaczej niż dwadzieścia wieków temu. Ale dla autora nie stanowi to przeszkody. Zacznijmy jednak od początku.
Na blisko 350 stronach autor zaprasza nas do poznania św. Pawła, jego dzieła misyjnego i podróży, ale także do poznania jego współczesności. Po kolei możemy zapoznać się najpierw z jego życiorysem, następnie ze szkicem poświęconym sytuacji politycznej w Anatolii w I wieku naszej ery oraz z początkami nauczania apostolskiego. Po tym kilkuczłonowym wstępie następuje zasadnicza część, która stanowi pogłębioną i szczegółową charakterystykę czerech wielkich wypraw św. Pawła.
Autor przygotowując swoją publikację oparł się na szerokiej bazie źródłowej i obszernej literaturze przedmiotu. Nie ma się zresztą czemu dziwić – Uggeri to znakomity fachowiec, profesor rzymskiego uniwersytetu La Sapienza, gdzie wykłada topografię starożytną. W swojej wieloletniej praktyce badawczej wiele czasu spędził on na wykopaliskach archeologicznych na Bliskim Wschodzie i rozmaitych badaniach terenowych. Obok tego, Uggeri z dużym wyczuciem porusza się wśród źródeł narracyjnych. Łączy dzieła autorów antycznych z zapisami Nowego Testamentu oraz ogromem świadectw archeologicznych. Warto w tym miejscu podkreślić, że choć tekst jest opracowany merytorycznie bez zarzutu, to pozostaje też lekturą lekką, bardzo przyjemną, wciągającą. To prawdziwa gratka, gdy publikacja poświęcona sprawom wiary jest podana w sposób jednocześnie popularny i wyrafinowany.
Kolejne podróże św. Pawła obserwujemy więc wraz z przewodnikiem, który budzi nasze zaufanie. Rośnie ono zresztą wraz z kolejnymi szczegółami, którymi raczy nas Uggeri. Potrafi ze zdumiewającą precyzją odtworzyć przebieg trasy podróży apostolskich, odmalowuje rozmaite szczegóły – miasta i wsie, budynki i krajobrazy – to wszystko możemy śledzić krok po kroku. Pomagają w tym liczne ilustracje. Znajdziemy tutaj i dzieła profesjonalnych fotografów, zdjęcia własne autora, ale także mapy i ryciny przedstawiające najrozmaitsze szczegóły architektoniczne.
W tym miejscu można sobie zadać pytanie: do jakiego właściwie gatunku należy zaliczyć książkę Uggeriego? Otóż niewątpliwie może ona spełniać rolę przewodnika po Anatolii – dzisiejszej Turcji. Możemy wybrać się wraz z nią do Konyi czy Cezarei lub bliżej, ku Morzu Egejskiemu, do Efezu czy na Samos. Taka wyprawa absolutnie jest możliwa. Pech chce jednak, że obecnie terytoria Anatolii położone blisko granicy z Syrią są obecnie wyjątkowo niebezpieczne. Dla tych, których odstraszy to od samodzielnego wybrania się śladem św. Pawła wciąż pozostaje inna możliwość czytania tej książki. Można czytać ją w długie zimowe wieczory, z kubkiem herbaty w dłoni, robiąc co parę chwil przerwę na porównanie szczegółów podawanych przez Uggeriego z Nowym Testamentem.
Reasumując, jest to na pewno książka warta lektury. Jest uniwersalna. Coś dla siebie znajdą tu laicy, ale także i specjaliści. Wiedza autora jest trudna do zakwestionowania. Całości dopełnia rewelacyjna jakość wydania: książka jest bardzo poręczna – jak zresztą na przewodnik przystało – wydana na pięknym szlachetnym papierze, a na dodatek dość tania (raptem 36 zł). Gorąco zachęcam do lektury!
