Budując przedszkola w miejscu starożytnej mykwy

Dwa miesiące temu naukowcy z Izraelskiego Urzędu do Spraw Starożytności (The Israel Antiquities Authority) odkryli rytualne żydowskie kąpielisko (mykwę), które datują na Okres Drugiej Świątyni (I w. n.e.). Mykwa była ukryta w podziemnej jaskini, a prowadził do niej przedpokój otoczony z obu stron ławkami. Co więcej, obok niej odkopano tłocznię do winogron, co potęguje tajemniczość odkrycia.

Zobacz też:

• Odkryto starożytny basen rytualny w Jerozolimie

Ściany pokryte tajemnicą

Nie lada wyzwanie dla naukowców stanowią inskrypcje i symbole ozdabiające antyczny tynk zabezpieczający ściany mykwy. Narysowane znaki przedstawiają takie elementy jak łódki, palmy, różne gatunki roślin i prawdopodobnie menorę (świecznik żydowski). Natomiast inskrypcje zostały wyryte w zaprawie murarskiej, sadzy i w drewnie, a ich treść stanowi prawdziwą zagadkę. Wiadomo, że zostały zapisane w języku aramejskim i kursywą hebrajską, która była powszechnym pismem końca Okresu Drugiej Świątyni. Jednakże w tej chwili niemożliwe jest ich odczytanie – niektóre z nich mogą być imionami. Z kolei symbole są często powtarzającymi się elementami sztuki Okresu Drugiej Świątyni.

Wyjątkowy i niezwykle rzadko występujący w tym czasie jest wizerunek prawdopodobnie przedstawiający menorę. Wówczas raczej powstrzymywano się od malowania sakralnych symboli, które znajdowały się w Świątyni. Owa zagadka potęguje wartość znaleziska. – Nie ma wątpliwości, że odkrycie jest znaczące. Zarówno koncentracja w jednym miejscu symboli i inskrypcji z Okresu Drugiej Świątyni, jak i stan zachowania, są rzadkie, unikalne i intrygujące – oświadczyli dyrektorzy wykopalisk Royee Greenwald i Alexander Wiegmann w imieniu Izraelskiego Urzędu do Spraw Starożytności. Natomiast sami odkrywcy dodają: Z jednej strony symbole mogą być interpretowane jako świeckie, a z drugiej jako religijne znaki świadczące o głębokiej duchowości.

Wygrać z czasem

Malowidła ścienne są bardzo wrażliwe na warunki atmosferyczne, dlatego wydobycie ich na światło dzienne prowadzi do niszczenia znaleziska. Z tego powodu, natychmiast po odkryciu, przystąpiono do konserwacji zabytku. Urząd do Spraw Starożytności otoczył go ochroną i całe znaleziska z mykwy zostały przeniesione do laboratorium w celu zbadania i zakonserwowania poszczególnych elementów wielkiego odkrycia. Ponadto urząd w przyszłości planuje udostępnić inskrypcje dla zwiedzających.

Co z przedszkolami?

W miejscu odkrycia nadal prowadzone są prace wykopaliskowe i konserwacyjne, dlatego na razie wstrzymano budowę dwóch przedszkoli, które miały tu stanąć. Nie wiadomo czy inwestycja zostanie zrealizowana w pobliżu pierwotnego terenu pod zabudowę. Moshe (Kinley) Tur-Paz, szef Sektora do Spraw Zarządzania Edukacją miasta Jerozolima, w wypowiedzi, której udzielił nie dał jednoznacznej odpowiedzi na nurtujące pytanie: Jerozolimski system edukacji ciągle potrzebuje dodatkowych budynków szkolnych. Unikatowe znalezisko zostało odkryte w miejscu gdzie miały powstać dwa przedszkola i gdzie Urząd do Spraw Starożytności prowadzi obecnie prace konserwacyjne. Z archeologicznej i historycznej strony jest to odkrycie o olbrzymiej wartości dla naszej żydowskiej tożsamości, które może rzucić więcej światła na życie naszych przodków w Jerozolimie. Pozostaniemy w kontakcie z Urzędem do Spraw Starożytności i razem zastanowimy się w jaki sposób możemy przekazać edukacyjne i symboliczne wrażenie tego dokonanego odkrycia.

Widok na Arnonę, dzielnicę Jerozolimy w której dokonano odkrycia (fot. Avishai ka~commonswiki, opublikowano na licencji Creative Commons Attribution 3.0 Unported).

Trudno nie zgodzić się z przedostatnim zdaniem Tur-Paza. Sensacyjne znalezisko nie tylko może być światełkiem w tunelu jeśli chodzi o dotarcie do większej ilości informacji dotyczących życia starożytnych mieszkańców Jerozolimy, ale przede wszystkim stawia mnóstwo nowych pytań: jaka jest relacja miedzy malowidłami a inskrypcjami i dlaczego zostały umieszczone tylko w miejscu rytualnego kąpieliska? Kto jest odpowiedzialny za ich namalowanie? Czy była to jedna czy kilka osób? Czy ktoś zrobił to dla żartu czy może pragnął przekazać głęboką duchową i religijną wiadomość, która mogła być wyrazem traumatycznego wydarzenia – zniszczenia Świątyni Jerozolimskiej w wojnie lat 66-70 n.e.? Jakąkolwiek tajemnicę kryją w sobie inskrypcje i symbole, badania w tej sprawie nie posuną się dalej dopóki nie uda się odczytać napisów.

Źródło: antiquities.org.il

Redakcja: Tomasz Leszkowicz