Z innej beczki: Płatki kukurydziane

Zanim płatki kukurydziane zyskały sławę, wśród zwolenników zdrowego odżywiania popularnością cieszyły się krakersy grahama. W XIX wieku zajadano się nimi w Stanach Zjednoczonych i do dziś zajmują poczesne miejsce w niejednej diecie. Oczywiście dzisiejsze krakersy dalekie są od swojego pierwowzoru – wyrobu przypominającego ciastka, przygotowanego z niebielonej mąki, z dodatkiem otrębów i kiełków pszenicy, niesłodzonych i o łagodnym smaku.

Płatki kukurydziane powstały przez przypadek i miały pomagać w walce ze zgubnym jakoby nawykiem masturbacji (fot. fir0002 | flagstaffotos.com.au , na licencji GNU Licencji Wolnej Dokumentacji, wyłącznie w wersji 1.2)

Dieta kontra aktywność seksualna

Krakersy grahama powstały najprawdopodobniej w 1829 roku w Bound Brook w stanie New Jersey. Ich pomysłodawcą był Sylvester Graham, amerykański pastor prezbiteriański i dietetyk. Wprowadził on zakąskę swojego pomysłu do diety wegetariańskiej, która uchodziła za radykalną, ponieważ obok produktów mięsnych wykluczała także spożywanie mąki i przypraw.

Co ciekawe, Graham, który miał szesnaścioro rodzeństwa, uważał, że potrzeby seksualne człowieka powinny być tłumione. Był także przekonany, że samogwałt – jak najczęściej określano wówczas masturbację – jest chorobą społeczną. W oparciu o sobie tylko znaną kombinację pseudonaukowych pojęć i prawd wiary, doszedł do wniosku, że dieta wegetariańska może położyć kres lubieżnym zachowaniom. Wszystko dzięki owocom, warzywom, ograniczonej ilości mleka oraz różnym składnikom odżywczym, w tym skrobi.

Sylwester Graham

Polecamy e-book Aleksandry Niedźwiedź – „Z czego się śmiano w średniowieczu?” :

Książkę można też kupić jako audiobook, w cenie 11,90 zł.

Przez blisko dwie dekady, aż do swojej śmierci w wieku 57 lat, Graham przekonywał innych do swojej diety, którą później nazywano jego imieniem. Dobrane według jego wskazań produkty i składniki odżywcze miały pomóc Grahamitom – ludziom stosującym się do jego zaleceń – pohamować swoją aktywność seksualną, a zwłaszcza onanizm. Ten, zdaniem Grahama, prowadzić miał do szaleństwa i ślepoty.

Płatki w idei

Ruch grahamitów szybko zaczął zanikać po jego śmierci, w 1851 roku. Mimo to jeden z naśladowców pastora pozostał wierny idei zdrowego odżywiania połączonego ze wstrzemięźliwością seksualną. Dr John Harvey Kellogg był szefem Battle Creek Sanitarium w stanie Michigan, w którym praktykowano reguły Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego. Dr Kellogg zalecał swoim pacjentom stosowanie się do podobnej diety, jaką zaproponował Graham.

Z Johnem Harveyem pracował jego brat, Will Keith Kellogg, który pełnił funkcję księgowego. Obaj panowie zajmowali się także przygotowywaniem żywności. Pewnego dnia Will zapomniał o gotującej się pszenicy, która wkrótce się rozgotowała. Mając na uwadze względy finansowe, bracia postanowili nie wyrzucać powstałej brei i w jakiś sposób ją wykorzystać. Wpadli na pomysł rozwałkowania papki, dzięki czemu miała stać się delikatniejsza. Stało się jednak inaczej i w międzyczasie pojawiły się grudy. Po wysuszeniu okazało się, że grudy zmieniły się w twarde i chrupiące płatki. Dr Kellogg zdecydował się podać je kuracjuszom. Ku jego zaskoczeniu, pacjenci bardzo dobrze przyjęli nowe danie.

John Harvey Kellogg (fot. ze zbiorów Biblioteki Kongresu USA)

Podawane najczęściej z mlekiem, płatki były smaczne, lekkostrawne i bardzo mile widziane na stołach. Panowie Kellogg eksperymentowali także z ziarnami innych zbóż jako surowcem do wyrobu płatków i dodatkiem do nich. Obaj podjęli decyzję o opatentowaniu swojego przypadkowego wynalazku. 31 maja 1895 roku złożyli stosowne dokumenty w biurze patentowym, a 14 kwietnia 1896 roku uzyskali patent na produkcję płatków kukurydzianych.

Płatki kukurydziane poszły w świat

W tym miejscu warto wspomnieć, że o ile dr John Harvey Kellogg był wierny pomysłom wielebnego Grahama, o tyle jego brat, Will Keith, nie był zainteresowany postawą rasowego grahamity. Szybko dostrzegł możliwości drzemiące w nowym produkcie spożywczym i uważał, że jeśli dodać do płatków kukurydzianych nieco cukru, rychło staną się rynkowym hitem. Pomysł doprowadził do tarć między braćmi, jednak Will postawił na swoim.

19 lutego 1906 roku postała firma Battle Creek Toasted Corn Flake Company. Bardzo szybko odniosła sukces i w 1922 roku została przemianowana na Kellogg Company. Ciekawostką jest fakt, że w 1930 roku szefostwo firmy ogłosiło wprowadzenie trzydziestogodzinnego tygodnia pracy, zamiast typowego, czterdziestogodzinnego. Will Keith Kellogg argumentował, że takie posunięcie pozwoli zatrudnić dodatkowych pracowników, co miało ogromne znaczenie w czasie wielkiego kryzysu. Praktykę tę zmieniono dopiero krótko po zakończeniu II wojny światowej.

Dziś firma warta jest kilkanaście miliardów dolarów. W 2010 roku zatrudniała ponad 30 tysięcy pracowników. Płatki kukurydziane, jej pierwszy i flagowy produkt, są dziś znane na całym świecie. Na koniec warto dodać, że Dr John Harvey Kellogg pozostał wierny swoim poglądom i starał się pomagać osobom masturbującym się. Dieta i wchodzące w jej skład płatki były nieodłączną częścią kuracji. Smacznego.

Chcesz zawsze wiedzieć: co, gdzie, kiedy, jak i dlaczego w historii? Polecamy nasz newsletter – raz w tygodniu otrzymasz na swoją skrzynkę mailową podsumowanie artykułów, newsów i materiałów o książkach historycznych. Zapisz się za darmo!

Płatki kukurydziane – zobacz też:

• Krótka historia ziemniaka (i nie tylko);
• Z innej beczki: chipsy ziemniaczane.

Bibliografia

• Deborah Abrams Kaplan, One Hundred Years of Corn Flakes. History, Marketing and Spray-on Vitamins at Kellogg’s Cereal City, [w:] Kaplan Ink, [opublikowane pierwotnie w „Chicago Tribune” i „Dallas Morning News”], [dostęp: 12 kwietnia 2013], http://www.kaplanink.com/uploads/Cereal%20City%20story%20web%20no%20pics.pdf
• Chia Evers, Feeds of the Odd, [w:] News of the Odd [kopia w Internet Archive], [dostęp: 12 kwietnia 2013], http://web.archive.org/web/20080315031409/http://www.newsoftheodd.com/content/view/214/
• Kellogg’s Corn Flakes [seria: Inventor of the Week], [w:] Lemelson-MIT Program, Styczeń 2005 [dostęp 12 kwietnia 2013], http://web.mit.edu/invent/iow/kellogg.html
• John Money, The Destroying Angel: Sex, Fitness and Food in the Legacy of Degeneracy Theory, Graham Crackers, Kellogg’s Corn Flakes and American Health History, Prometheus Books, Buffalo 1985.

Redakcja: Roman Sidorski