Słownik studenta: pojęcia akademickie, które musisz znać!
Słownik studenta - zobacz też: Studia: co musisz wiedzieć, zanim zaczniesz?
Słownik studenta (A-M):
ADIUNKT – stanowisko pracownika akademickiego mającego stopień naukowy doktora lub doktora habilitowanego. Oznacza w uproszczeniu pracownika samodzielnego, tj. mającego uprawnienia do prowadzenia zajęć bez superwizji pracownika z wyższym stopniem naukowym.
AKADEMIK, Dom Studencki, Dom Akademicki – obiekt mieszkalny dla studentów będący pod nadzorem uczelni. Oznacza to m.in., że na jego terenie stosuje się takie same przepisy, jak na uczelni.
APD, Archiwum Prac Dyplomowych – serwis internetowy pełniący rolę bazy danych dotyczących prac dyplomowych, tj. prac licencjackich i magisterskich. Oprócz tychże prac, w APD są przechowywane informacje takie jak ocena z pracy lub recenzje opiekuna pracy i recenzenta.
ASYSTENT (rodzaj zatrudnienia/stanowisko pracownika akademickiego) – w uproszczeniu nauczyciel akademicki bez stopnia naukowego doktora, najniższy rangą.
ĆWICZENIA – zajęcia praktyczne, których podstawa programowa powinna być kompatybilna z wykładami z danego przedmiotu.
DZIEKAN – kierownik wydziału uczelni.
DZIEKANAT – jedno z ważniejszych miejsc dla studenta, w którym może on załatwić wiele istotnych spraw związanych z organizacją studiów. Każdy wydział ma osobny dziekanat. Do dziekanatu trafiają podania w sprawach takich jak np. przedłużenie sesji egzaminacyjnej, wpis warunkowy na semestr, wyrażenie zgody na powtarzanie semestru, zmiana trybu nauki i inne.
DZIENNE, studia dzienne, studia stacjonarne – forma bezpłatnych (finansowanych z budżetu państwa) studiów wyższych, w ramach których co najmniej połowa punktów ECTS objętych programem studiów jest uzyskiwana w ramach zajęć z bezpośrednim udziałem nauczycieli akademickich lub innych osób prowadzących zajęcia oraz studentów. Zajęcia na studiach dziennych odbywają się w podobnych godzinach, co zajęcia szkolne.
DZIEŃ REKTORSKI – dzień, w którym nie odbywają się zajęcia na uczelni. Przyczyną może być święto uczelniane lub żałoba. Decyzję o ustanowieniu dnia rektorskiego podejmuje rektor.
ECTS, punkty ECTS – punkty zdefiniowane w europejskim systemie akumulacji i transferu punktów zaliczeniowych. Są miarą średniego nakładu pracy osoby uczącej się, niezbędnego do uzyskania zakładanych efektów kształcenia. Punkty ECTS są zatem wyznacznikiem czasu, jaki student powinien poświęcić na opanowanie przedmiotu, aby go zaliczyć. Im więcej punktów ECTS ma dany przedmiot, tym więcej wysiłku wymaga jego nauka. 60 punktów ECTS odzwierciedla wkład pracy wymaganej do zaliczenia pełnego roku akademickiego, z czego na semestr przypada zwykle 30 punktów. Pod uwagę są brane wszelkie formy nauki: wykłady, ćwiczenia, konwersatoria, zajęcia laboratoryjne, seminaria, prace semestralne, a także egzaminy oraz inne metody oceny.
EGZAMIN – forma zaliczenia przedmiotu, zwykle wykładu. Egzaminy odbywają się w czasie sesji i mogą mieć formę ustną lub pisemną. Zwyczajowo uważa się, że egzamin jest najbardziej złożonym typem zaliczenia przedmiotu, wymagającym najwięcej wysiłku.
ERASMUS – rodzaj wymiany studenckiej polegającej na zdobywaniu wiedzy poprzez podjęcie przez określony czas (zwykle semestr lub rok akademicki) studiów na zagranicznym uniwersytecie, z którym uczelnia macierzysta współpracuje. Podczas takiej wymiany student, oprócz uczęszczania na zajęcia, poznaje język, historię, kulturę i zabytki danego kraju.
GAUDEAMUS IGITUR – studencka pieśń hymniczna, śpiewana obecnie podczas uroczystości akademickich, zwłaszcza inauguracji.
GODZINY DZIEKAŃSKIE, GODZINY REKTORSKIE – godziny wolne od zajęć pomimo planu. Zwykle wprowadza się je w godzinach późniejszych zajęć w dniu poprzedzającym start przerwy świątecznej. Godziny rektorskie zarządza rektor i dotyczą one całej społeczności akademickiej. Godziny dziekańskie zaś wprowadza dziekan i obowiązują one jedynie na wydziale, nad którym władzę sprawuje dany dziekan.
IMMATRYKULACJA – uroczystość zaprzysiężenia studentów pierwszego roku studiów licencjackich lub magisterskich.
INDEKS – dokument potwierdzający bycie studentem, odpowiednik dzienniczka ucznia. Niegdyś jeden z najbardziej charakterystycznych symboli okresu studiów, dziś na większości uczelni nie występuje (został zastąpiony elektronicznym systemem USOS).
INDYWIDUALNA ORGANIZACJA STUDIÓW, IOS – specjalny tryb organizacji kształcenia w szkole wyższej, umożliwiający studentowi indywidualne ustalanie terminów zajęć, zaliczeń oraz egzaminów, a także opuszczenie pewnej liczby zajęć. Szczegółowo tę kwestię reguluje zwykle regulamin IOS uchwalany przez radę danego wydziału. Powodem wyrażenia przez dziekana zgody na indywidualną organizację studiów najczęściej jest: drugi kierunek studiów, wyjazd na stypendium zagraniczne, urodzenie dziecka lub opieka nad małym dzieckiem, podjęcie pracy i inne.
INŻYNIER – tytuł zawodowy, także stopień naukowy otrzymywany przez osobę po ukończeniu studiów inżynierskich.
JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE – to takie, które nie są rozbite na dwa niezależne etapy studiów (system boloński): pierwszego stopnia (licencjackie lub inżynierskie) oraz drugiego stopnia (magisterskie). Przykładem jest medycyna, psychologia i prawo.
JUWENALIA – coroczne święto studentów odbywające się w maju i trwające przez kilka dni. Podczas juwenaliów odbywają się liczne koncerty i inne wydarzenia o charakterze imprezowym.
KAMPUS – zespół budynków uczelnianych skorelowanych z określonymi wydziałami.
KANCLERZ – wyznaczony przez rektora pracownik kierujący administracją i gospodarką uczelni.
KOLOKWIUM – forma zaliczenia przedmiotu, zwykle ćwiczeń lub seminariów.
KONWERSATORIUM – forma zajęć stanowiąca dialog osoby prowadzącej ze studentami. Łączy zatem w sobie element wykładowy z czynnym wkładem studentów (ich aktywnością podczas zajęć).
KWESTURA – dział zajmujący się księgowością uczelni, prowadzący jej wszystkie rozliczenia finansowe.
LEGITYMACJA STUDENCKA – dokument identyfikacyjny studenta. Upoważnia także do wielu zniżek, pod warunkiem ważności naklejki umieszczonej z tyłu.
LICENCJAT – tytuł nadawany w systemie szkolnictwa wyższego po ukończeniu studiów licencjackich (tj. pierwszego stopnia). Także potoczne określenie pracy naukowej pisanej na zakończenie tychże studiów.
MAGISTER – tytuł zawodowy nadawany przez uczelnie po ukończeniu studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich.
MAGISTERKA – potoczne określenie pracy dyplomowej pisanej na zakończenie studiów magisterskich.
Słownik studenta jest częścią „Poradnika młodego humanisty”:
Polecamy e-book pod red. Magdaleny Mikrut-Majeranek „Poradnik młodego humanisty. Studia bez tajemnic”
Słownik studenta - zobacz też: Jak przygotować pracę roczną/semestralną – poradnik dla studentów
Słownik studenta (P-Z):
PRACA DYPLOMOWA – praca badawcza pisana na zakończenie studiów pierwszego stopnia, drugiego stopnia oraz jednolitych studiów magisterskich. Jej napisanie i przedstawienie podczas egzaminu dyplomowego (zwanego obroną) oraz wcześniejsze poddanie recenzji jest konieczne do zdobycia przez studenta dyplomu ukończenia uczelni, a zarazem tytułu zawodowego lub stopnia naukowego. Typowa praca dyplomowa ma formę pisemnego opracowania, liczącego zwykle od kilkudziesięciu do kilkuset stron i jest sprawozdaniem z przeprowadzonych przez jej autora działań.
PRODZIEKAN – zastępca dziekana, czyli kierownika wydziału szkoły wyższej. Zastępuje dziekana w konkretnych sprawach dotyczących wydziału, dlatego przy tytule prodziekana może znajdować się określenie takie jak np.: ds. studiów dziennych, ds. studenckich, ds. współpracy z zagranicą.
PROGRAM „MOST” – program mobilności studentów i doktorantów umożliwiający studiowanie przez semestr lub cały rok akademicki na jednym z polskich uniwersytetów. Odpowiednik Erasmusa realizowany w Polsce.
PROMOTOR – opiekun pracy dyplomowej; wykładowca prowadzący studenta poprzez proces pisania pracy.
PROREKTOR – zastępca rektora uczelni pełniący funkcje administracyjno-reprezentacyjne. Podobnie jak w przypadku prodziekanów prorektorów może być kilku, a określenia przy ich tytułach oznaczają dział spraw, którymi się zajmują.
RECENZENT – osoba dokonująca recenzji pracy dyplomowej.
REKTOR – osoba zarządzająca szkołą wyższą, odpowiednik dyrektora szkoły. Rektora zwyczajowo tytułuje się Jego/Jej Magnificencją (skrót: JM).
SEMINARIUM – metoda nauczania oparta na czynnym uczestnictwie studentów, którzy samodzielnie opracowują część poruszanych zagadnień, a następnie przedstawiają swoje opracowania w postaci np. prezentacji czy referatu oraz biorą aktywny udział w dyskusji nad danym zagadnieniem i wykazują się wiedzą.
SESJA EGZAMINACYJNA – swego rodzaju odpowiednik matur, odbywający się na zakończenie każdego semestru studiów, tj. tuż przed przerwą semestralną lub wakacjami. Zaliczenie sesji jest standardowym warunkiem zaliczenia semestru.
SPECJALIZACJA, specjalność – odpowiednik profilu w liceum. Jest to rodzaj kierunku spersonalizowanego pod względem przedmiotów. Jeśli dane studia mają specjalizację, to jest ona przeważnie wybierana w późniejszych latach studiowania.
STAROSTA – osoba reprezentująca grupę studentów. Przedstawiciel grupy, którego głównym zadaniem jest kontakt z wykładowcami w ważnych sprawach, takich jak np. wspólne ustalenie terminu egzaminu.
TERMIN ZEROWY, zaliczenie w terminie zerowym, „zerówka” – zaliczenie odbywające się przeważnie na ostatnich zajęciach przed sesją. Podejście do niego jest nieobowiązkowe, z kolei pozytywne zaliczenie w terminie zerowym jest równoznaczne z zaliczeniem przedmiotu. Zorganizowanie zaliczenia w terminie zerowym nie jest obligatoryjne dla prowadzącego.
URLOP DZIEKAŃSKI, „dziekanka” – przerwa w studiowaniu trwająca semestr lub rok akademicki. Zasady przyznania mogą być różne na poszczególnych uczelniach, zazwyczaj dotyczą przyczyn ograniczonej zdolności studenta do nauki związanych z ważnymi wydarzeniami w jego życiu (np. choroba, urodzenie dziecka). Student na urlopie dziekańskim zachowuje wszystkie przywileje prawne związane z posiadaniem legitymacji studenckiej (np. zniżki na bilety komunikacji miejskiej).
USOS, USOSweb – Uniwersytecki System Obsługi Studiów; system informatyczny służący do zarządzania tokiem studiów w szkole wyższej. USOSweb udostępnia studentom m.in. plan zajęć, przegląd ocen i zaliczeń, zapisy na zajęcia i egzaminy, składanie podań, wypełnianie ankiet dotyczących procesu dydaktycznego, informacje o płatnościach i stypendiach, komunikację z uczestnikami tych samych zajęć i prowadzącymi.
WARUNEK, zaliczenie warunkowe – zgoda na kontynuowanie studiów pomimo braku zaliczenia przedmiotu w danym semestrze i pod warunkiem powtórzenia go i zaliczenia w kolejnym semestrze, w którym dane zajęcia się odbywają. Zaliczenie warunkowe jest płatne – student musi pokryć koszt wszystkich punktów ECTS, które wart jest dany przedmiot. Cena jednego punktu ECTS podana jest w umowie, którą student podpisuje na początku studiów.
WIECZOROWE, studia wieczorowe – system płatnych studiów niestacjonarnych. Zajęcia odbywają się od poniedziałku do piątku w godzinach popołudniowych i wieczornych.
WYKŁAD – metoda nauczania polegająca na ustnym przekazywaniu wiedzy studentom przez wykładowcę. Czas na ewentualne pytania jest po zakończeniu wykładu. Niektórzy wykładowcy dopuszczają możliwość zadawania pytań w trakcie trwania wykładu.
ZALICZENIE – forma otrzymania oceny z danego przedmiotu. Od egzaminu różni się skalą rozbudowania (zaliczenie z reguły pojmowane jest jako prostsze niż egzamin). Zaliczenia przeważnie odbywają się przed sesją.
ZAOCZNE, studia zaoczne, studia weekendowe – system płatnych studiów niestacjonarnych. Zajęcia odbywają się od piątku wieczorem do niedzieli włącznie.
