Serwis relacjebiograficzne.pl - recenzja i ocena

Projekt ten stanowi jeden z elementów przedsięwzięcia zwanego Archiwum Historii Mówionej Domu Spotkań z Historią i Ośrodka Karta. Dzięki niemu za pośrednictwem portalu relacjebiograficzne.pl udostępniane są materiały zgromadzone w Archiwum Historii Mówionej. Taki bezpośredni, wstrząsający przekaz wpływa na wyobraźnię i apeluje do młodych ludzi, pełniąc zarazem funkcję parenetyczną. Należy podkreślić walor edukacyjny wpisany w funkcjonowanie portalu.

Redaktorzy podjęli się niezwykle trudnego i czasochłonnego zadania wymagającego od nich olbrzymiego zapału, wiedzy i niezwykłej wrażliwości, bowiem dotarcie do świadków historii XX wieku i przeprowadzenie rozmów z setkami osób, które doświadczyły traumatycznych zdarzeń m.in. z czasów II wojny światowej to niemal „benedyktyńska praca”. Na łamach serwisu opublikowano nie tylko rozmowy z żołnierzami czy powstańcami warszawskimi, ale również z politykami czy działaczami Solidarności. Relacje te posiadają olbrzymią wartość jako źródła historyczne i materiał faktograficzny, który można poddać szczegółowej analizie. Na ich podstawie z pewnością w przyszłości powstanie niejedna wartościowa praca historyczna.

Zwykli-niezwykli bohaterowie mają głos

Pomysłodawcy portalu oddają głos bohaterom tamtych wydarzeń, dzięki którym poznajemy wielowymiarowy, polifoniczny obraz sytuacji, pokazany z różnych punktów widzenia. W relacjach często pojawiają się informacje unikatowe, których nie poznamy z kart podręczników. To doskonała, żywa lekcja historii. Jednakże trzeba pamiętać o jednym. Wszystkie informacje podawane przez respondentów, osoby udzielające wywiadów, posiadają subiektywne zabarwienie, a po wtóre, pamięć ludzka jest ulotna, a w jesieni życia lubi płatać figle, dlatego też należy przysłuchiwać się im ze szczególną uwagą i weryfikować. Najwięcej relacji pochodzi od osób urodzonych w latach 20-tych i 30-tych ubiegłego wieku, a więc z „pokolenia Kolumbów”. I to one są zdecydowanie najciekawsze. Jednakże należy zauważyć, że w przeważającej mierze są to wspomnienia warszawiaków oraz osób przybyłych tam po wojnie z różnych zakątków kraju. Opowieści dotyczą głównie życia w przedwojennej i wojennej stolicy Polski, ale nie brakuje też relacji z przebiegu wojny w innych miastach czy np. na Kresach Wschodnich. Zdaję sobie sprawę, że stworzenie panlokalnego repozytorium to nie lada wyzwanie, ale szkoda, że podobnego zasobu nie stworzono także w odniesieniu do poszczególnych regionów. Istotne jest to, że projekt nie jest zakończony. To wciąż powstające, żyjące swoim życiem archiwum i wciąż można dodawać kolejne relacje oraz zgłaszać świadków historii.

Nagrania audio i wideo zostały uzupełnione bogatym materiałem ilustracyjnym w postaci archiwalnych zdjęć, a nierzadko także pełną transkrypcją rozmowy. Zastosowany interfejs jest intuicyjny i dobrze dostosowany do potrzeb użytkowników. Pliki dźwiękowe zostały zsynchronizowane z tekstowymi, co bardzo ułatwia pracę naukową. Twórcy serwisu tak skonfigurowali ustawienia, że gdy słuchamy wywiadu, jego fragmenty podświetlają się na czerwono w transkrypcji, co ułatwia śledzenie tekstu. Zapis tekstowy relacji ustnych pozwala także na poznanie dziejów wypowiadających się postaci osobom niedosłyszącym, które mogą po prostu przeczytać wywiad. Co więcej, gdy szukamy konkretnego fragmentu, frazy czy słowa kluczowego, wystarczy wpisać je do wyszukiwarki, a po kliknięciu w akapit nagranie „przewija się” automatycznie do odpowiedniego momentu.

Rejestracja relacji opowiadanych przez świadków historii nie stanowi dziś żadnego novum, bowiem po tę metodę popularyzowania historii i sposób ocalenia od zapomnienia arcyciekawych historii sięga coraz więcej instytucji czy placówek muzealnych. Jednakże znakomita większość z nich jedynie gromadzi takie materiały. Tymczasem w przypadku serwisu relacjebiograficzne mamy do czynienia nie tylko z masowym udostępnianiem materiałów, ale także ich opracowaniem i uporządkowaniem w katalogu.

Wizualnie bardzo przystępne

Szata graficzna portalu jest dobrze dobrana i przejrzysta. Zastosowane kolory nie męczą wzroku i pozwalają na spokojne przeglądanie strony internetowej. Nawigacja jest intuicyjna, a wszelkie ważne informacje – pogrubione. Na samej górze strony znajdują się takie zakładki jak: wyszukaj, świadkowie (znajdziemy tu zdjęcia i dane wszystkich osób, których relacje zostały udostępnione), galeria, o projekcie oraz audiohistoria.pl, dzięki którym bez problemu możemy znaleźć poszukiwane przez nas treści. Fotografie opublikowane w galerii podzielono na kilka kategorii: Dzieciństwo, Warszawa, zdjęcia uliczne, Kresy, wojsko, wakacje, szkoła, Europa, wieś, a wszystkie znajdujące się tu egzemplarze szczegółowo opisano, wskazując na miejsce i datę wykonania zdjęcia oraz wymieniając znajdujące się na nim osoby. Zdjęcia można przeglądać bez logowania się, jednakże aby móc wysłuchać nagrań i aby uzyskać dostęp do pełnych relacji biograficznych zamieszczonych na portalu, wymagana jest rejestracja i założenie konta użytkownika. Oczekiwanie na weryfikację może trwać do dwóch dni roboczych – i to chyba jedyna niedogodność związana z funkcjonowaniem serwisu.

Ocena naszego recenzenta: 10/10

Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie serwisu www.relacjebiograficzne.pl.

Serwis dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury