Putin nowym Stołypinem?

W środę w Moskwie odbyło się spotkanie komitetu nadzorującego przygotowania do rocznicy. W jego skład wchodzą zarówno naukowcy i ludzie kultury, jak i urzędnicy federalni i przedstawiciele organizacji publicznych, m.in. hierarchowie cerkwi prawosławnej. W przemówieniu wygłoszonym w czasie spotkania premier Władimir Putin podkreślał, że połączenie zasobów intelektualnych, administracyjnych i finansowych pozwoli zrealizować planowane zamierzenia. Zachęcił także ministrów swojego rządu do wpłacania pieniędzy na rzecz budowy pomnika Stołypina w Moskwie, zapowiadając jednocześnie, że w tej sprawie użyte zostaną także środki publiczne.

Władimir Putin wraz z Dmitrijem Miedwiediewem (AP/Alexander Zemlianichenko; CC ASA 3,0).

W swoim wystąpieniu Putin podkreślał zasługi carskiego premiera dla państwa rosyjskiego, szczególnie w trudnym okresie po przegranej w wojnie z Japonią i rewolucji lat 1905-1907. Przypominał również jego osobistą odwagę i odpowiedzialność za losy kraju. Jako prawdziwy patriota i mądry polityk zdawał sobie sprawę z tego, że różnego rodzaju radykalizmy, kunktatorstwo czy rezygnacja z reform są w takim samym stopniu niebezpieczne dla państwa. Jedynie silna i skuteczna władza, bazująca na solidnej inicjatywie obywatelskiej milionów ludzi, może zapewnić rozwój – mówił obecny premier Rosji o swoim wielkim poprzedniku.

Zasługi premiera-reformatora gloryfikowali też inni członkowie komitetu przygotowującego przyszłoroczne obchody. Sympatyzujący z władzą reżyser i aktor Nikita Michałkow wzniósł nawet okrzyk Stołypin żyje! i zaproponował, by w ramach budowanego w Rosji frontu narodowego powstał także ruch stołypinowski.

Władimir Putin wkopał także kamień węgielny w miejscu, w którym w przyszłym roku stanie pomnik Stołypina. Znajdować będzie się on bardzo blisko siedziby rządu. Upamiętniające carskiego premiera monumenty staną też m.in. w Chabarowsku i Omsku. W Moskwie planowane jest także nazwanie jego imieniem ulicy, Państwowego Uniwersytetu Menadżerskiego oraz okrętu.

Konserwatywny modernizator Rosji

Piotr Arkadiewicz Stołypin urodził się 14 kwietnia 1862 r. w Dreźnie. Ukończył Uniwersytet Petersburski, od 1884 r. pracował w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. Był m.in. gubernatorem guberni grodzieńskiej i saratowskiej. 26 kwietnia 1906 r. został mianowany przez cara Mikołaja II ministrem spraw wewnętrznych, a 8 lipca został premierem Rosji.

W zdecydowany sposób (m.in. poprzez zaostrzenie procedur sądowych i kar) stłumił rewolucję lat 1905-1907. Doprowadził także do rozwiązania Drugiej Dumy Państwowej i poprzez zmiany ordynacji wyborczej (wprowadzenie systemu kurialnego) wpłynął na o wiele bardziej konserwatywny charakter Trzeciej Dumy. Przeprowadził reformę rolną, która miała w zamierzeniu wzmocnić pozycję caratu na wsi. Popierał także ogólną modernizację Rosji. Według części historyków, jego polityka w dłuższej perspektywie mogła doprowadzić do znaczącego przeobrażenia państwa carów. Wiosną 1911 r., po klęsce jednego z jego projektów, podał się do dymisji. 14 września tego samego roku w Kijowie padł ofiarą zamachowca, eserowca Dymitra Bogrowa. Cztery dni później zmarł.

W 2006 r. Jurij Kuzin nakręcił 14-odcinkowowy serial historyczny pt. Stołypin. W grudniu 2008 r. w ankiecie publicznej stacji telewizyjnej Rossija 1 zajął drugie miejsce wśród najwybitniejszych Rosjan w historii – za Aleksandrem Newskim, a przed Józefem Stalinem.

Historyczny kostium

Zdecydowany i bezkompromisowy polityk, przeciwnik radykalizmu, modernizator opierający się na szerokim poparciu społecznym – taki obraz Piotra Stołypina kreował w swoim wystąpieniu Władimir Putin. Chwaląc swojego wielkiego poprzednika, bez wątpienia chciał pokazać również siebie jako godnego następcę jego dzieła. Stołypin, podobnie jak inny ulubiony bohater Władimira Władimirowicza Piotr Wielki, reprezentują wartości do których odwołuje się były prezydent i obecny premier Federacji Rosyjskiej. Dodatkowo zaś związani są z niekomunistyczną epoką w dziejach państwa i narodu, co jest przy okazji ukłonem w stronę Cerkwi.

Piotr Stołypin osiągnął tylko cząstkowe sukcesy, zginął tragicznie, a państwo carów zmiotły dwie rewolucje. Czy Putin okaże się skuteczniejszy?

Źródła: ITAR-TASS (1, 2), globalpost.com, russia-ic.com, stolypin.ru, rp.pl.

Zobacz też:

• Ludwik Bazylow – „Ostatnie lata Rosji carskiej. Rządy Stołypina”
• Upadek czy obalenie? Przyczyny i okoliczności rozpadu Rosji carskiej (cz. I, cz. II)
• Rosja początku wieku, Imperium w przeddzień rewolucji...
• Rozmowy o historii (7). „Zwycięstwo, ale niewielkie” – rozmowa z Wiktorem Suworowem
• Artiom Malgin: Rocznica wypędzenia Polaków z Kremla? Nikt nie traktuje tego poważnie