Powstanie film o Jolancie Wadowskiej-Król, czyli „Matce Boskiej Szopienickiej”
Zobacz także:
O słynnej lekarce, która w latach 70. ubiegłego wieku uratowała tysiące śląskich dzieci hutników z katowickich Szopienic chorujących na ołowicę, pisali już m.in. Michał Jędryka w książce „Ołowiane dzieci. Zapomniana epidemia” oraz Marta Fox w powieści „Moja Ołowianko, klęknij na kolanko” czy Magdalena Majcher, opisując jej beletryzowane dzieje w „Doktórce od familoków”. Teraz słynna górnośląska pediatra, zwana „Matką Boską Szopienicką”, zostanie bohaterką produkcji Netflixa zatytułowanej „Ołowiane dzieci”. Scenariusz filmu reżyserowanego przez pochodzącego z Katowic Macieja Pieprzycę powstał na kanwie książki przywołanego tu już Michała Jędryka. Napisał go Jakub Korolczuk. Z kolei za zdjęcia odpowiada Witold Płóciennik.
Wiadomo, że budżet produkcji opiewa na 10 milionów złotych, a realizatorzy otrzymali 4,9 mln zł dotacji z Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Zdjęcia kręcone będą m.in. w Katowicach - w kolonii Alfreda mieszczącej się na pograniczu dzielnicy Wełnowiec-Józefowiec a Siemianowicami Śląskimi oraz w Rudzie Śląskiej w dzielnicy Ruda i Nowy Bytom, a także na terenie tzw. Kolaniji, czyli w okolicy ulic Orzegowskiej, Wincentego, Wandy i Kilińskiego między Orzegowem, Starym Osiedlem a Kuźnicą Rudzką.
„Ołowiane dzieci”: Obsada
W obsadzie zobaczymy m.in. Joannę Kulig, która wcieli się w rolę Jolanty Wadowskiej-Król, Agatę Kuleszę, Kingę Preis oraz Roberta Talarczyka, dyrektora Teatru Śląskiego, a także Sebastiana Pawlaka, Michała Żurawskiego, Zbigniewa Zamachowskiego i Mariana Dziędziela.
Kim była Jolanta Wadowska-Król?
Jolanta Wadowska-Król urodziła się 27 czerwca 1939 roku w Katowicach na Górnym Śląsku i przez całe życie zawodowe była z nim związana. Konsekwentnie zmieniała jego oblicze, ratując najmłodszych narażonych na skutki rozwoju przemysłowego regionu. Studiowała na Wydziale Lekarskim Śląskiej Akademii Medycznej w Zabrzu, a kiedy miała wybrać specjalizację, zdecydowała, że będzie to pediatria. Gdy w 1968 roku uzyskała specjalizację, rozpoczęła pracę w Poradni Rejonowej w Szopienicach, a następnie przeniosła się do Dąbrówki Małej.
Jeden z jej małych pacjentów cierpiał na nawracającą anemię. Kiedy skierowała go do szpitala, badania wykazały, że choruje na ołowicę. Tak rozpoczęła się jej współpraca z inną znaną, śląską lekarką - prof. Bożeną Hager-Małecką (współtwórczynią Śląskiego Centrum Pediatrii w Zabrzu, Honorową Obywatelką Tarnowskich Gór), która była wówczas konsultantką wojewódzką w dziedzinie pediatrii. Kierowała też zabrzańską kliniką pediatryczną. Ta miała zasugerować konieczność przeprowadzenia badań wśród dzieci na większą skalę. Okazało się, że dzieci mieszkające w pobliżu Huty Metali Nieżelaznych chorują na ołowicę. Nazywano ich wówczas „ołowikami” i „ołowiankami”. Wadowska-Król zebrała spory materiał, który wykorzystała w swojej rozprawie doktorskiej, jednakże władze PRL uniemożliwiły jej naukowy rozwój, wskazując, że wyniki badań negatywnie wpłyną na PR. Nie dopuszczono też do obrony doktoratu. Nie zrobiła kariery uniwersyteckiej, ale z poświęceniem w latach 1974-1981 ratowała chorujące na ołowicę dzieci.
- Dzieci z Szopienic miały mniejsze szanse niż ich rówieśnicy z innych dzielnic. Przede wszystkim mieszkały w sąsiedztwie Huty Metali Nieżelaznych, to z jej kominów dzień i noc wydostawał się ołów. Dzieci bawiły się na podwórkach, „klepiskach”, których ziemia była nim przesycona. Podczas zabaw ołów osadzał się na brudnych rękach, a stamtąd przedostawał się do przewodu pokarmowego. Warunki sanitarne w domach były bardzo złe. Dzieci bawiły się na podwórkach, bo mieszkania były ciasne - mówiła Jolanta Wadowska-Król podczas wywiadu przeprowadzonego przez Aleksandę Lange.
Jej działalność doprowadziła do rozebrania domów usytuowanych najbliżej komina huty, a tysiące dzieci wysłano do sanatoriów w Rabce i Istebnej.
- I ja po prostu pracowałam, więc nie jestem żadną bohaterką. Robiłam, bo chciałam. Jak już mówiłam, dyplomu mi nie mogli odebrać. Chyba nie... Tak mi się wydaje. Mogli mnie pozbawić pracy, mogli sprawić, że moje dzieci nie dostałyby się do wymarzonych szkół. Mogli wywierać presję na moim mężu, zwolnić go z pracy. Takie były konsekwencje. Mogli mnie zamknąć i siedziałabym w więzieniu, ale tam chyba nie daliby mi haftować... (śmiech) - powiedziała podczas wywiadu przeprowadzonego przez Aleksandrę Lange.
Aby ją upamiętnić, w 2018 roku przy ul. Gliwickiej stworzono mural. Co więcej, słynna lekarka w 2017 roku została Honorową Obywatelką Katowic, a w 2021 roku uhonorowano ją tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu Śląskiego. Jej historia zainspirowała wielu polskich twórców. Dzięki temu powstały wspomniane tu już powieść, a niebawem także poświęcony jej serial.
Ceniona lekarka zmarła 18 czerwca 2023 roku.
Źródła:
netflix.pl
Aleksandra Lange, Jolanta Wadowska-Król, Historia szopienickiej epidemii ołowicy a współczesny problem zanieczyszczenia środowiska na Śląsku. Z Doktor Jolantą Wadowską-Król rozmawia Aleksandra Lange, „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego”, 31, 2022, s. 1–9.
