Poszukiwania średniowiecznych podziemi w Braniewie
Jak poinformowała PAP Dorota Olbryś z Towarzystwa Miłośników Braniewa, były to tzw. poszukiwania bezinwazyjne, czyli z zastosowaniem metody GPR w zakresie geofizyki archeologicznej. Wzięła w nich udział specjalistyczna firma georadarowa i archeolodzy z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
Prace mają pomóc w ustaleniu lokalizacji krypt po nieistniejącym obecnie średniowiecznym kościele pw. Najświętszej Maryi Panny, a także wejścia do piwnic pod Muzeum Ziemi Braniewskiej, które mieści się w XVIII-wiecznym budynku dawnego kolegium jezuickiego Hosianum.
„Braniewo zostało zniszczone w 85 proc. podczas II wojny światowej i straciło wiele zabytkowych obiektów, ale to co zostało w ziemi jest bardzo ciekawe. Liczymy, że te badania pozwolą wyjaśnić przynajmniej część tajemnic z historii naszego miasta” – powiedziała Olbryś.
Klasztor franciszkański i kościół pw. Najświętszej Maryi Panny na miedziorycie Paula Stertzla i Conrada Götke z 1635 r. (CC0 1.0 Universal (CC0 1.0) Przekazanie do Domeny Publicznej). Według Jacka Adamca z firmy GPR24.com.pl udało się pełni zrealizować zaplanowany zakres prac i przebadać teren o powierzchni 2,5 tys. m kw. w miejscu, w którym mogła kiedyś stać XIV-wieczna świątynia. Jak mówił, na razie zebrano tylko suche dane, które po opracowaniu znajdą się wraz z wnioskami w raporcie z badań. Taki raport w ciągu dwóch tygodni ma trafić do konserwatora zabytków i braniewskiego muzeum.
Zaznaczył jednak, że najprawdopodobniej udało się precyzyjnie wymierzyć południową i północną ścianę dawnego kościoła. Natomiast jest za wcześnie, by oceniać czy uda się ustalić lokalizację samych krypt grobowych. Jego zdaniem, próba potwierdzenia istnienia wejść do piwnic pod muzeum nie przyniosła jednoznacznych wyników.
Pasjonaci lokalnej historii z Braniewa mają nadzieję, że jeśli uda się zlokalizować średniowieczne krypty, to w przyszłości będzie można przeprowadzić tam również badania archeologiczne, a potem udostępnić część odkrytych podziemi zwiedzającym, eksponując je np. pod przezroczystą posadzką.
Pochodzący z XIV w. Kościół Mariacki został rozebrany z powodów technicznych w 1809 r. Znajdował się na terenie pofranciszkańskiego klasztoru, przejętego w 1565 r. przez jezuitów sprowadzonych do Braniewa przez biskupa warmińskiego Stanisława Hozjusza.
Do czasu rozbiórki kościoła w jednej z krypt grobowych spoczywały szczątki Reginy Protmann (1552-1613) założycielki Zgromadzenia Sióstr św. Katarzyny Dziewicy i Męczennicy, czyli tzw. katarzynek. Została ona beatyfikowana w 1999 r. przez papieża Jana Pawła II. Rok później uchwałą braniewskich radnych ustanowiono ją patronką miasta.
Według Towarzystwa Miłośników Braniewa w miejscu po dawnym kościele i pozostałych pomieszczeniach pofranciszkańskich prawdopodobnie zachowały się podziemia. Na jedną z takich krypt o wymiarach 8 na 8 m natrafiono w 1935 r. podczas prac budowlanych na dziedzińcu dawnego Hosianum.
Braniewo – lokowane w 1254 r. przez bp. Anzelma – było pierwszą stolicą Warmii. Od XVI w. aż do rozbiorów miasto pełniło rolę ważnego centrum życia naukowego i kulturalnego. Działało tu pierwsze na ziemiach polskich kolegium jezuickie – Collegium Hosianum i diecezjalne seminarium duchowne, przygotowujące misjonarzy dla krajów skandynawskich i ruskich. Miasto zyskało wówczas międzynarodową renomę i miano „Aten Północy”.
Źródło: naukawpolsce.pap.pl, autor: Marcin Boguszewski
