Pavlopetri. Najstarsze podwodne miasto świata
Zastosowanie cyfrowych technik archeologii podwodnej, z użyciem sonaru włącznie, dało zadziwiające efekty. Dzięki uzyskaniu od rządu greckiego specjalnego pozwolenia na nurkowanie, międzynarodowy zespół naukowców odkrył ogromną ilość cennych przedmiotów w bezpośredniej bliskości ruin Pavlopetri. Ich wiek wynosi, co najmniej, 5 tysięcy lat. Do tej pory uważano, że najstarsze artefakty z Pavlopetri pochodzą z epoki mykeńskiej (ok. 1600-1000 p.n.e).
Kierownikiem wspomnianego zespołu jest dr Jon Henderson z Centrum Badawczego Archeologii Podwodnej na Uniwersytecie w Nottingham. Zaznaczył on, że wyniki badań zatopionych ruin przerosły jego najśmielsze oczekiwania. Jego zdaniem Pavlopetri to unikalne miejsce, w którym w nienaruszonym stanie zachował się pierwotny plan miasta, zarys głównych ulic, wiele budynków domowych, dziedzińców oraz grobowców. Jednym z najważniejszych odkryć jest tzw. megaron, wielka prostokątna sala, z epoki wczesnego brązu.
Podwodne miasto na mapie Grecji Elias Spondylis z greckiej Agencji Archeologii Podwodnej działającej przy Ministerstwie Kultury powiedział: Obiekt badań archeologicznych jest niewątpliwie specyficzny i należy do rzadkości z wielu względów. Pavlopetri jako zatopione miasto nigdy nie było zdobywane czy też przebudowywane. Miasto, mimo narażenia na czynniki erozjogenne przez tak długi czas, o dziwo, w niemal nienaruszonym stanie przetrwało do czasów dzisiejszych, zachowując swój pierwotny układ architektoniczny.
Interesujący materiał wideo poświęcony Pavlopetri przygotowało BBC. Dla tysięcy Greków zapoznanie się z faktami dotyczącymi zatopionego miasta to fascynująca podróż w przeszłość, ważna ze względu na możliwość namacalnego kontaktu z historią i kulturą antycznej Grecji. Z kolei dla Jannisa Kousoulisa, burmistrza pobliskiego Neopolis, prowadzenie prac archeologicznych w Pavlopetri to przede wszystkim nadzieja na wzrost prestiżu i roli turystycznej całego regionu.
Koordynatorem projektu badawczego dotyczącego Pavlopetri jest Dr Chrysanthi Gallou, ekspert w dziedzinie archeologii egejskiej. Jego zdaniem: Obiekt badań należy zróżnicować pod względem strukturalnym. Można wykazać w nim wiele warstw osadniczych, z których najstarsza może być datowana nawet na okres późnego neolitu (ok. 3500 p.n.e.), natomiast najmłodsza – na późną epokę brązu (ok. 1100 p.n.e.).
Prace archeologiczne w podwodnym Pavlopetri mają zostać zakończone w 2014 roku. W czasie pięciu lat archeolodzy zamierzają odkryć resztę miasta, wyjaśnić kiedy doszło do jego zatopienia, ustalić fakty dotyczące zamieszkującej je ludności oraz zbadać rozwój osady (w dużej mierze determinowany przez jego lokalizację na szlaku morskim).
Podwodne miasto odkrył w 1967 roku dr Nicholas Flemming, geoarcheolog z Instytutu Oceanografii na Uniwersytecie w Southampton. Rok później na miejsce odkrycia wysłano zespół badaczy uniwersyteckich z Cambridge. Od tamtej pory, mimo zaniechania dalszych badań, w miejscu odkrycia ruin miasta istnieje stanowisko archeologiczne.
Źródła
- A. Bartram, Sea gives up secrets to experts, „BBC News”, 16-X-2009.
- World's oldest submerged town dates back 5,000 years, „Science News”, 16-X-2009.
