„Pamiątka po Marszałku Józefie Piłsudskim” – recenzja i ocena

Zobacz też: Józef Piłsudski i przewrót majowy

To właśnie rocznica utworzenia w Krakowie zalążku Wojska Polskiego stała się pretekstem do opublikowania przez LTW reprintu książki poświęconej twórcy tego oddziału, noszącej dość jednoznaczny tytuł: Pamiątka po Marszałku Józefie Piłsudskim. Pierwsze wydanie albumu ukazało się w 1936 roku. Główna Księgarnia Wojskowa w Warszawie przygotowała książkę, na którą składały się zdjęcia z różnych etapów życia Józefa Piłsudskiego. Ciekawym zabiegiem było umieszczenie pod każdym z nich, oprócz standardowego podpisu, cytatu z przemówień, pism i rozkazów Marszałka. Dzięki temu czytelnik otrzymywał rzeczywistą pamiątkę po Piłsudskim, który niejako sam komentował różne wydarzenia ze swojego życia.

Album oprócz funkcji pamiątkowej czy kronikarskiej niewątpliwie wpisywał się w panujący po śmierci Piłsudskiego sanacyjny kult „twórcy niepodległego Państwa Polskiego”. Dlatego też można zauważyć szczególną dbałość w doborze zdjęć, które potwierdzały pewien kanon przedstawiania tej postaci. Życie żołnierskie, państwowe i rodzinne, zawsze w służbie Polsce – takie jest przesłanie owego albumu, a przynajmniej takim było w czasach swego pierwszego wydania. W publikacji jednak, choć miała pełnić tak ważną rolę, nie uniknięto całkowicie różnego typu omyłek, które wydawca reprintu odnalazł, a ich sprostowanie zamieścił na ostatniej stronie książki. Warto się z nimi zapoznać – pozwoli to na uniknięcie pomyłek podczas identyfikacji miejsc, zdarzeń bądź ludzi, w którą chciałby zabawić się dociekliwy czytelnik.

Obecne wydanie Pamiątki po Marszałku Józefie Piłsudskim jest nie tylko gratką kolekcjonerską. Przede wszystkim jest doskonałym uwiecznieniem epoki, która nieodwołalnie przeminęła. Utrwalone na zdjęciach zdarzenia, postaci i okoliczności bardzo dobrze oddają nie tylko ducha walk o niepodległość z lat 1914–1920, ale także działalność Państwa Polskiego do śmierci Marszałka. Zdjęcia z frontu, przeglądy wojsk, parady i spotkania na szczeblu międzynarodowym, a także urywki życia rodzinnego pozwalają na kilka chwil przenieść się w tamte czasy.

Na niewątpliwą pochwałę zasługuje Jacek Świderski, który przygotowywał reprint do druku. Dzięki jego zabiegom każda z fotografii jest bardzo czytelna, z łatwością można zobaczyć wiele detali. Do tego dochodzi bardzo dobra jakość papieru, a także elegancka oprawa. Taka jakość reprintu tym bardziej czyni z książki rarytas kolekcjonerski.

Reprint Pamiątki po Marszałku Józefie Piłsudskim bezapelacyjnie powinien znaleźć się na półce każdego, kto nie tylko fascynuje się postacią Marszałka, ale także interesuje się okresem dwudziestolecia międzywojennego. Nie można bowiem zapominać, że bez Piłsudskiego i jego wpływu na światopogląd Polaków (czy to jego zwolenników, czy opozycjonistów) nie wytworzyłaby się swoista mentalność międzywojnia, owocująca postawą podczas II wojny światowej.

Redakcja i korekta: Agnieszka Leszkowicz