Obchody wprowadzenia stanu wojennego: Pamięć, dyskusja, inscenizacje

Przebywający we Wrocławiu prezydent Lech Kaczyński przeprowadził w jednym z liceów lekcję historii dla młodzieży. Otworzył również wystawę na wrocławskim rynku oraz odsłonił tablicę upamiętniającą wydarzenia sprzed 25 lat.

Na Jasnej Górze Prymas Józef Glemp odprawił mszę świętą w intencji Ojczyzny. W homilii kardynał mówił o odzyskaniu wolności i konieczności utrzymania jej we właściwej postaci. Miejsce było nieprzypadkowe – kilka godzin po wprowadzeniu stanu wojennego Prymas Glemp spotkał się w Częstochowie z młodzieżą, tam też po raz pierwszy skomentował decyzję władz.

W budynku Sejmu parlamentarzyści uczcili minutą ciszy pamięć ofiar stanu wojennego i okresu do 1989 roku. Marszałek Marek Jurek odczytał listę osób, które zginęły w tym okresie, m.in. górników z kopalni „Wujek”, ks. Jerzego Popiełuszkę i Grzegorza Przemyka. Posłowie i senatorowie zaapelowali także aby „obecne i przyszłe pokolenia nigdy nie zapomniały o tych działaczach podziemia i opozycji demokratycznej, którzy z poświęceniem podjęli walkę o wolną Polskę”. W uroczystościach uczestniczyli: prezydent wraz z małżonką, premier oraz zasłużeni działacze opozycji m.in. Lech Wałęsa i Anna Walentynowicz.

Amerykański Senat ogłosił 13 grudnia 2006 roku Dniem Pamięci dla Uczczenia Poświęcenia Narodu Polskiego w Walce z Komunizmem. Deklarację odczytał były ambasador USA w Polsce, senator Nicholas Rey.

Podczas warszawskiej konferencji pt. „Stan wojenny — spojrzenia po 25 latach” Lech Wałęsa zaapelował o ostrożność i przestrzegał przed pośpiechem w ocenach stanu wojennego. Chociaż skrytykował działania gen. Jaruzelskiego, nazwał jego i jego współpracowników „pokoleniem nieszczęśliwych czasów”.

Około północy pod domem gen. Wojciecha Jaruzelskiego tradycyjnie została zorganizowana manifestacja ku czci ofiar stanu wojennego. Manifestanci złożyli znicze oraz wysłuchali wypowiedzi historyków z IPN.

W wielu miastach przygotowane zostały inscenizacje historyczne:

• W Warszawie na Placu Zamkowym pojawili się wolontariusze przebrani za ZOMO-wców i żołnierzy. Rozdawano ulotki i oporniki — symbole oporu przeciwko władzy komunistycznej.
• W Łodzi na ulicy Piotrkowskiej przygotowano inscenizację szturmu oddziału ZOMO na siedzibę łódzkiego Regionu „Solidarności”.
• Na krakowskim Rynku Głównym zainscenizowano demonstrację opozycyjną, spacyfikowaną przez oddziały ZOMO.

Wyjaśniła się także tajemnica słynnego feralnego odcinka „Teleranka” — programu dla dzieci, tradycyjnie emitowanego w niedzielny poranek. W dniu wprowadzenia stanu wojennego dzieci zamiast ulubionego programu zobaczyły przemawiającego gen. Jaruzelskiego. Jak wspominają twórcy programu, odcinek przygotowany na 13 grudnia został skasowany. Motywem przewodnim miała być piosenka „Trzynastego wszystko zdarzyć się może” a program miał opowiadać o zjawiskach paranormalnych. Dla wielu komentatorów tematyka tego odcinka stała się symboliczna...

Otwarte zostały także liczne wystawy nt. wydarzeń 13 grudnia 1981 roku. Ich spis zostanie zaprezentowany w serwisie „Histmaga” niebawem.