Niemcy wypłacają ostatnią ratę odszkodowań za I wojnę światową
3 października Niemcy spłaciły ostatnią ratę reparacji wojennych w wysokości 70 mln euro na rzecz Francji i Wielkiej Brytanii. Kraj, który na konferencji paryskiej został obarczony winą za wybuch I wojny światowej, w ten sposób uregulował finansowe zobowiązania wobec państw w niej poszkodowanych.
Niemieccy poborowi jadą na front w 1914 r. Napis na wagonie: Z Monachium przez Metz do Paryża . Konferencja paryska trwała od 18 stycznia 1919 r. do 21 stycznia 1920 r. Rezultatem obrad przedstawicieli zwycięskich państw w I wojnie światowej było podpisanie traktatu wersalskiego 28 czerwca 1919 r. Na jego mocy Niemcy zostały uznane za winne rozpętania konfliktu o skali światowej oraz obciążone wypłatą rekompensat na rzecz państw, które ucierpiały w wojnie. Kwestię ustalenia wysokości reparacji wojennych rozpatrywała specjalna Komisja Odszkodowań, która obradowała do 1921 r. Ostatecznie kwotę reparacji ustalono na 132 mld marek w złocie, przy czym na Konferencji w Spa, która miała miejsce w 1920 r. zastrzeżono, że 52 % wszystkich świadczeń finansowych otrzyma Francja, jako kraj najbardziej poszkodowany w I wojnie światowej.
Po 1918 r. w Niemczech znacząco spadła stopa życiowa. Sytuacja ekonomiczna kraju była fatalna. Konsekwentnie wzrastał dług krajowy. Niemcy, które zostały zmuszone do wypłaty odszkodowań wojennych musiały także spłacić zaciągnięte wcześniej długi, głównie w USA i Wielkiej Brytanii. Rezerwy złota i obcych walut szybko się wyczerpały, a kurs marki gwałtownie spadł (w listopadzie 1923 za 1 dolara amerykańskiego płacono 4,2 biliony marek). W sytuacji kiedy zrujnowany po wojnie kraj nie posiadał wystarczających zdolności płatniczych zdecydowano, że spłata 2/3 całości sumy odszkodowań zostanie odroczona na czas nieokreślony. W 1922 r. władze Republiki Weimarskiej postulowały o dwuletnie moratorium spłat reparacji, czemu zdecydowanie sprzeciwiła się Francja. W styczniu 1923, w reakcji na niewywiązywanie się Niemiec z zawartych umów, Francuzi i Belgowie rozpoczęli okupację Zagłębia Ruhry. W kwietniu 1924 r. odbyła się konferencja w Londynie na której postanowiono wdrożyć w życie tzw. Plan Dawesa. Nie przewidywał on zmiany kwot reparacji, a jedynie stopniowy wzrost sumy corocznych spłat. Następnie został on zastąpiony, opracowanym w 1929 r., tzw. planem Younga.
Wersalska „wielka czwórka”: premier Wielkiej Brytanii David Lloyd George, premier Włoch Vittorio Emanuele Orlando, premier Francji Georges Clemenceau oraz prezydent Stanów Zjednoczonych Woodrow Wilson. Mimo wielu prób wsparcia dla Niemiec aż do 1933 r. kraj ten dokonywał większości spłat reparacji za pomocą pożyczonych, głównie w USA, pieniędzy. Wypłatę rekompensat wstrzymał Adolf Hitler, który odrzucił postanowienia traktatu wersalskiego, nazywanego przezeń „dyktatem”.
Po II wojnie światowej całą kwotę reparacji wojennych przejęła nowo powstała RFN. W 1953 r. w Londynie ustalono, że wypłaty rekompensat muszą zostać zakończone do 1983 roku, z kolei naliczone odsetki Niemcy mają zacząć spłacać po zjednoczeniu swego kraju. Pierwszą ratę uiszczono w 1996. Ostatnia - jak wspomniano - została uregulowana dzisiaj.
Zobacz też:
- Koniec europejskiej idylli. Przyczyny wybuchu wielkiej wojny oczami polskiej prasy z lat 1924 i 1934
