Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie i Izba Pamięci wkrótce będzie dostępne dla zwiedzających
Zobacz także:
12 listopada odbędą się uroczystości ponownego pochówku sprowadzonych z Wielkiej Brytanii szczątków prezydentów: Władysława Raczkiewicza, Augusta Zaleskiego, Stanisława Ostrowskiego. Wraz z nimi w Mauzoleum spocznie również ostatni prezydent RP na uchodźstwie – Ryszard Kaczorowski wraz z małżonką. Po oficjalnych uroczystościach, będących zwieńczeniem trwających od czterech lat obchodów 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie oraz Izba Pamięci zostaną udostępnione zwiedzającym.
Sprowadzone do Polski z Cmentarza Lotników Polskich w Newark-on-Trent w Wielkiej Brytanii szczątki prezydentów RP na uchodźstwie zostaną złożone w specjalnych, marmurowych sarkofagach. Obok grobowców prezydentów Raczkiewicza, Zaleskiego, Ostrowskiego i Kaczorowskiego w Mauzoleum znajdą się również dwa sarkofagi, tzw. cenotafy, symbolicznie upamiętniające prezydentów Edwarda Raczyńskiego, pochowanego w rodzinnym majątku w Rogalinie oraz Kazimierza Sabbata, który spoczywa na cmentarzu Gunnersbury w Londynie.
– Tworząc Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie oddajemy historyczną sprawiedliwość tym, którzy przez lata zabiegali o wolną, suwerenną Rzeczpospolitą, a którzy dzisiaj mogą spocząć na wolnej polskiej ziemi. Jednocześnie wypełniamy ogromną lukę, gdyż do tej pory nie było w Polsce miejsca prezentowania zasług, jakie Prezydenci RP na uchodźstwie odnieśli dla polskiej wolności w latach 1939-1990. W ten sposób oddajemy hołd prezydentom RP na uchodźstwie i spłacamy dług wobec polskiej emigracji, która przez pół wieku po zakończeniu II wojny światowej trwała niezłomnie na straży niepodległości – mówi Wojciech Labuda, Pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. Ochrony Miejsc Pamięci.
Obok Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie powstała poświęcona im Izba Pamięci, przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej.
– Izba pamięci służy przypomnieniu postaci prezydentów RP na uchodźstwie i czasów, w którym przyszło im działać oraz wyzwań, jakim usiłowali sprostać. Na wystawie stałej znajdują się zdjęcia, artefakty i dokumenty pozyskane od rodzin i instytucji pielęgnujących pamięć o prawowitych władzach Państwa Polskiego. W Izbie zostanie również zaprezentowane tło historyczne oraz mapa ukazująca główne ośrodki polonijne na świecie – wyjaśnia Elżbieta Duda, zastępca dyrektora Biura Edukacji Narodowej w IPN.
W gablotach przedstawiających postacie kolejnych prezydentów RP na uchodźstwie będzie można zobaczyć oryginalne fotografie i dokumenty z okresu pełnienia funkcji głowy państwa, a także z okresu ich wcześniejszej działalności. Wśród prezentowanych artefaktów znajdą się m.in. pamiątki związane z ostatnim prezydentem II RP Ignacym Mościckim, paszport i legitymacja oficera służby zdrowia z 1944 r. Stanisława Ostrowskiego, pieczęć prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie Kazimierza Sabbata oraz ryngraf ofiarowany 4 września 2004 r. Ryszardowi Kaczorowskiemu z okazji 85. rocznicy jego urodzin.
W Izbie Pamięci szczególne miejsce zajmie kopia prezydenckiej Chorągwi Rzeczypospolitej, której oryginał powiewał nad Zamkiem Królewskim od 1926 do 1939 roku, a następnie został wywieziony przez prezydenta Ignacego Mościckiego do Londynu. Na multimedialnym ekranie prezentowany będzie materiał filmowy poświęcony wszystkim prezydentom RP na uchodźstwie.
Projektantem wystawy w Izbie Pamięci jest Jarosław Kłaput, który odpowiadał m.in. za projekty Muzeum Dom Rodzinny Ojca Świętego Jana Pawła II w Wadowicach czy ekspozycji głównej Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego.
Sprowadzenie do Polski szczątków prezydentów RP na uchodźstwie oraz utworzenie Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie i Izby Pamięci w Świątyni Opatrzności Bożej wieńczy 4-letnie obchody 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Główną zasługą prezydentów RP na uchodźstwie było zachowanie konstytucyjnej ciągłości władz Rzeczypospolitej Polskiej od września 1939 r., kiedy doszło do agresji Niemiec i Związku Sowieckiego na Polskę, poprzez całą II wojnę światową i powojenną sowiecką okupację, aż do pierwszych, w pełni wolnych wyborów prezydenckich w 1990 r. Zakończeniem misji prezydentów było uroczyste przekazanie w 1990 r. na Zamku Królewskim w Warszawie insygniów prezydenckich. Ryszard Kaczorowski – ostatni prezydent RP na uchodźstwie, przekazał je Lechowi Wałęsie – pierwszemu polskiemu prezydentowi wybranemu w wyborach powszechnych po II wojnie światowej.
Istnienie polskiego rządu i działalność prezydentów RP na uchodźstwie dawały Polakom nadzieję, że ich ojczyzna w końcu odzyska wolność po ciężkich latach okupacji i totalitaryzmów. Urząd sprawowali kolejno: Władysław Raczkiewicz, August Zaleski, Stanisław Ostrowski, Edward Raczyński, Kazimierz Sabbat i Ryszard Kaczorowski.
Projekt objęty jest Patronatem Narodowym prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości i honorowym Patronatem Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego.
Przedsięwzięcie jest realizowane przez Fundację „Pomoc Polakom na Wschodzie” we współpracy z Kancelarią Prezesa Rady Ministrów, Instytutem Pamięci Narodowej, Centrum Opatrzności Bożej, Ministerstwem Obrony Narodowej, Ministerstwem Spraw Zagranicznych oraz Biurem Programu „Niepodległa”. Projektowi towarzyszy kampania informacyjno-edukacyjna „Misja: Wolna Polska”.
