Małe miasteczko u stóp Zamku Królewskiego: Mariensztat
Na pierwszy rzut oka to niewielkie i ciche warszawskie osiedle położone pomiędzy skarpą wiślaną a rzeką. „Zagrało” ono jednak „tytułową rolę” w socrealistycznej komedii romantycznej _Przygoda na Mariensztacie_ i jest jednym z pierwszych przedsięwzięć powojennej odbudowy Warszawy – w tym roku obchodzi swoje 60-te urodziny.
reklama
Pierwszą osadą na tym terenie był jurydyka założona w 1762 r. przez Eustachego Potockiego na terenach pozalewowych. Na cześć żony, Marii z Kątskich, osadę nazwano Mariensztadt (Miasto Marii). 
Herb jurydyki składał się z Pilawy Potockich po lewej oraz czerwonego jelenia na srebrnym polu po prawej. Mariensztadt podobnie jak inne jurydyki włączono w obręb Warszawy na mocy Prawa o miastach uchwalonego w czasie Sejmu Czteroletniego. 
Powstanie warszawskie przyniosło całkowite zniszczenie starej dzielnicy. Było to (podobnie jak w innych miejscach stolicy) prawdziwe wyzwanie dla urbanistów. Architekci Biura Odbudowy Stolicy pod kierunkiem Zygmunta Stępińskiego i Józefa Sigalina przygotowali projekt osiedla dla przodowników pracy - budowniczych Trasy Wschód-Zachód. Oddano je do użytku wraz z nową arterią komunikacyjną 22 lipca 1949 r. 
Osiedle położone jest niemalże u stóp Zamku Królewskiego... 
...i kościoła św. Anny. 
Wystarczy kilka kroków by znaleźć się przy Alei „Solidarności” i tunelu Trasy W-Z pod Krakowskim Przedmieściem i ul. Miodową. Dzięki słynnym ruchomym schodom (zamontowanym tu tuż po wojnie) można dostać się wprost na Plac Zamkowy. 
Do dziś na ścianie tunelu wisi tablica przypominająca o okolicznościach powstania Trasy W-Z oraz o jej pierwszym patronie – komunistycznym „świętym” gen. Karolu Świerczewskim. 
Projektanci osiedla próbowali luźno nawiązać w swoim projekcie do XVIII i XIX-wiecznej zabudowy małomiasteczkowej. 
Centralnym punktem założenia jest Rynek Mariensztacki otoczony z trzech stron niskimi kamieniczkami. 
Przekupka przy Rynku... 
...oraz sowa na rogu ul. Sowiej i Mariensztat. 
Projektanci wprowadzili w życie koncepcję „osiedli społecznych”, otoczonych z trzech stron budynkami, z przedszkolem i placem zabaw pośrodku. 
Niestety, planowane 60 lat temu „otwarte” osiedla dzisiaj często zamykane są kratami... 
Płaskorzeźby i rzeźby zdobiące mariensztackie przedszkole. 
Z Krakowskiego Przedmieścia schodzi się w dół skarpy wiślanej ulicą Bednarską. 
Część budynków w górze ulicy przetrwało wojnę. 
Zejście chodnikiem u stóp kościoła św. Anny w kierunku Rynku. 
Przedwojenną gęstą zabudowę zastąpiły częściowo tereny zielone, tworzące cichy zakątek na zapleczu Starego Miasta i Krakowskiego Przedmieścia. 
Widok z tarasu nad tunelem: po lewej Trasa W-Z i Most Śląsko-Dąbrowski (obecnie w remoncie), po prawej kościół św. Anny (niewidoczny), w głębi Most Świętokrzyski, pośrodku dachy Mariensztatu... Zobacz też:
reklama
Komentarze
