Krzysztof Rożek – „Wywiad polski z Piastów i Jagiellonów. Dyplomacja i wojskowość” – recenzja i ocena
Krzysztof Rożek – „Wywiad polski z Piastów i Jagiellonów. Dyplomacja i wojskowość” – recenzja i ocena
Któż z nas nie zna Jamesa Bonda lub Hansa Klossa? Wspomniani agenci stali się ikonami popkultury i na stałe wprowadzili instytucję wywiadu do kultury masowej. Zapominamy jednak często, że wywiad nie jest wynalazkiem współczesnym, a jego działalność jest stara tak samo jak wojny oraz dyplomacja. Również polskie szpiegostwo ma bardzo długie tradycje. Jak wyglądał polski wywiad w najdawniejszych czasach? W opowieść o szpiegach, przekupstwach oraz innych intrygach w czasach Piastów i Jagiellonów zabiera nas Krzysztof Rożek.
Autor, jak sam twierdzi, do napisania książki przygotowywał się 27 lat. Krzysztof Rożek nie jest zawodowym historykiem, ukończył studia prawnicze na UJ i przez lata pracował w dyplomacji. Jest to pierwsza pozycja na polskim rynku, która traktuje o instytucji wywiadu od początków istnienia Państwa Polskiego.
Od czasów najdawniejszych pozycja władcy zależała od sprawnie działającego korpusu dyplomatycznego oraz siły militarnej. Pozycję tę miało wzmacniać dobre oraz sprawne rozpoznanie. Kupcy, mnisi czy przygraniczni komesowie zbierali informacje o przeciwniku i przekazywali je królowi. Takie zwycięstwa jak na przykład to pod Grunwaldem nie byłyby możliwe bez sprawnie działającej siatki szpiegowskiej.
Rożek zabiera nas w świat, gdzie na porządku dziennym są kłamstwa oraz przekupstwo, a sztylet i trucizna wpływają na kulisy wielkich wydarzeń znanych z historii. Książka, prócz opisu działań wywiadu, to również dobra powtórka z historii, bowiem autor po krótce charakteryzuje prawie każdego władcę od Mieszka I do Zygmunta Augusta oraz czasy, w których przyszło im panować. Bardzo dobrze opisana jest kampania grunwaldzka oraz wojna trzynastoletnia, gdzie prócz działań wywiadu polskiego, Rożek ujawnia kulisy działania świetnie zorganizowanych służb krzyżackich. Troszkę gorzej wypadają rozdziały o Piastach (brak dostatecznej ilości materiału źródłowego powodują, że niewiele o działaniach wywiadowczych z tamtych czasów wiadomo).
Rożek przez te 27 lat przygotowywań do napisania książki bynajmniej nie próżnował. Pozycja zawiera dużą bibliografię opartą na materiale źródłowym oraz opracowaniach znanych i cenionych historyków. Autor w sposób przejrzysty oraz czytelny sposób uporządkował zebrane informacje. Czasem może męczyć mnogość dat i nazwisk oraz faktów w jednym miejscu.
„Wywiad polski za Piastów i Jagiellonów” to pozycja solidna, która przeciera szlaki dla innych autorów, którzy chcą podjąć problematykę działań wywiadowczych w dawnych czasach. Dużą zaletą książki jest to, że autor dobrze umie poruszać się po zebranym materiale, który zebrał połączył w logiczną i spójną całość. Rożek przygotowuje kolejną część o wywiadzie w czasach Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Biorąc pod uwagę ilość działań wojennych prowadzonych w tamtym okresie nie sposób się będzie nudzić przy lekturze.
