Hitlerowscy zbrodniarze, których dosięgnęła sprawiedliwość
Hitlerowscy zbrodniarze – zobacz też: „Ja bym ich powiesił nie za głowę, a za języki, żeby męczyli się dłużej”
Rudolf Höss
Urodzony 25 listopada 1900 r. Höss pochodził z tradycyjnej, katolickiej rodziny badeńskiej. W 1916 r. wbrew woli ojca wstąpił na ochotnika do wojska. Przydzielono go do oddziału kawaleryjskiego, wysłanego do Turcji. Walczył na froncie palestyńskim i mezopotamskim, zdobywając liczne odznaczenia (m.in. Żelazny Krzyż). Po wojnie zaciągnął się do Freikorpsów – skrajnie nacjonalistycznych oddziałów paramilitarnych, powstałych do walki z komunistami. W ramach formacji tej walczył w krajach nadbałtyckich, Zagłębiu Ruhry i na Górnym Śląsku, gdzie ochotnicy ścierali się z powstańcami śląskimi. W 1923 r. został skazany (wspólnie z Martinem Bormannem) za zabójstwo komunisty Waltera Kadowa, podejrzanego o wydanie jednego z żołnierzy Freikorpsów francuskim siłom okupacyjnym w Zagłębiu Ruhry. Skazano go na 10 lat więzienia, w wyniku amnestii wypuszczono go po 6 latach. Podjął wówczas działalność w nacjonalistyczno-germańskiej organizacji zwanej Związkiem Artamanów.
W 1933 r. Höss wstępuje do SS. Rok później skierowano go do formacji wartowniczej SS-Totenkopfverbände. Służył w obozach koncentracyjnych Dachau i Sachsenhausen. 4 maja 1940 został mianowany komendantem nowopowstającego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Höss, mianowany w czasie służby w Oświęcimiu kolejno SS-Sturmbannführer (majorem) i SS-Obersturmbannführer (podpułkownikiem) był jednym z głównych wykonawców przekształcenia obozu w największą „fabrykę śmierci” na terenie okupowanej Europy. Funkcję komendanta pełnił do 1 grudnia 1943 r., chociaż do Auschwitz wrócił jeszcze w maju 1944 r., by nadzorować akcję eksterminacji Żydów węgierskich. Od końca 1943 r. pracował w Inspektoracie Obozów Koncentracyjnych Głównego Urzędu Gospodarki i Administracji SS, odpowiedzialnym za nadzór nad hitlerowskim systemem obozowym.
Po wojnie próbował ukrywać się pod fałszywym nazwiskiem Lang. Schwytany przez Brytyjczyków w marcu 1946 r., był świadkiem w procesach norymberskich (sprawy Kaltenbrunnera, Pohla i IG Farben). W maju tego roku wydano go władzom polskim. 11 marca 1947 r. rozpoczął się jego proces przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Warszawie. 2 kwietnia został skazany na śmierć przez powieszenie. Wyrok wykonano 16 kwietnia o godz. 10:00 na terenie obozu Auschwitz. Jest autorem pamiętników, wydanych po wojnie przez Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau.
Adolf Eichmann
Jednym z najgłośniejszych i najlepiej znanych procesów był ten, wytoczony Adolfowi Eichmannowi. Ten urodzony 19 marca 1906 r. w nadreńskim Solingen syn klasy średniej stał się głównym „bohaterem” książki Hannah Arendt Eichmann w Jerozolimie: rzecz o banalności zła.
Związany z organizacjami nacjonalistycznymi już w drugiej połowie lat 20., Eichmann przed rozpoczęciem działalności w partii nazistowskiej pracował na różnych stanowiskach, m.in. jako przedstawiciel handlowy i zaopatrzeniowiec. Przez swoich pracodawców (również Żydów) był ceniony za pracowitość i duże umiejętności organizacyjne. W 1932 r., za namową Ernsta Kaltenbrunnera, związał się z austriackimi nazistami, tam też rozpoczął służbę w miejscowym oddziale SS. Rok później przeniósł się do Niemiec, gdzie niedługo potem zaczął służbę w SD. Początkowo zajmował się pracą nad planami wysiedlenie europejskich Żydów do Palestyny lub na Madagaskar, po Anschlussie Austrii rozpoczął działania mające na celu wypędzenie ludności żydowskiej z terenów zajętych przez Hitlera. Jako „ekspert od wysiedleń” nadzorował również przesiedlenia ludności polskiej z ziem wcielonych do Rzeszy na teren Generalnego Gubernatorstwa oraz tworzenie gett w głównych miastach Polski.
Po konferencji w Wannsee w styczniu 1942 r. przełożony Eichmanna Reinhard Heydrich powierzył mu misję zarządzania transportem Żydów do obozów koncentracyjnych. Eichmann, wtedy już w stopniu SS-Obersturmbannführera, jeździł po całej Europie, nadzorując wstępny etap „ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej”. Z urzędniczą dokładnością prowadził statystyki osób wysyłanych do obozów śmierci. W czasie swojego procesu twierdził jednak, że był tylko mało znaczącym trybikiem wielkiej maszyny, a jego odpowiedzialność za Holokaust jest minimalna.
Po zakończeniu wojny ukrywał się, jednak został aresztowany przez Amerykanów, którzy nie rozpoznali jego tożsamości. Początkowo ukrywał się w Niemczech, w 1950 r. uciekł do Argentyny, rozpoczynając tam spokojne życie. W maju 1960 r. został porwany przez wywiad izraelski. Wytoczono mu proces, obserwowany przez media na całym świecie, trwający od kwietnia do sierpnia 1961 r. 15 grudnia sąd skazał go na karę śmierci. 29 maja 1962 r. odrzucono apelację obrońców, a w nocy z 31 maja na 1 czerwca powieszono go w więzieniu Ramla. Jego prochy wysypano do Morza Śródziemnego.
Oswald Pohl
Szefem Głównego Urzędu Gospodarki i Administracji SS, który nadzorował krwawą działalność hitlerowskich zbrodniarzy, był SS-Obergruppenführer Oswald Pohl. Urodzony 30 czerwca 1892 r. w Duisburgu, I wojnę światową spędził służąc w marynarce wojennej, później zaś we Freikorpsach. Był członkiem NSDAP od 1926 r. W 1933 r. poznał Himmlera, stając się jego protegowanym. Rok później objął funkcję szefa Urzędu Administracyjnego SS, którym kierował do końca wojny.
Pohl, jako nadzorca obozów koncentracyjnych, był odpowiedzialny za organizacje niewolniczej pracy więźniów, m.in. Żydów, Polaków i jeńców sowieckich. Jako rzecznik wyniszczenia przez pracę wydawał rozporządzenia tworzące fatalne warunki życia w obozach, prowadzące do śmierci wielkiej ilości więźniów. Kierowane przez niego SS-WVHA sprawowało kontrolę nad obozami do 1944 r., kiedy to pracownicy przymusowi przeszli w całości pod kontrolę ministerstwo uzbrojenia i amunicji.
Pohl został schwytany przez Brytyjczyków 27 maja 1946 r. Był głównym oskarżonym w procesie WVHA (jednego z procesów norymberskich). 3 listopada 1947 r., wraz z trzema swoimi współpracownikami (spośród 18 osądzonych), został skazany na karę śmierci. Mimo kolejnych apelacji i amnestii, w jego wypadku wyrok został podtrzymany. Powieszono go w więzieniu Landsberg 7 czerwca 1951 r.
Polecamy e-book Jakuba Jędrzejskiego – „Hetmani i dowódcy I Rzeczpospolitej”
W sprzedaży dostępne są również druga i trzecia część tego e-booka. Zachęcamy do zakupu!
Jürgen Stroop
Urodzony w 26 września 1895 r. w Detmoldzie Jürgen Stroop znany jest przede wszystkim dzięki reportażowi Kazimierza Moczarskiego zatytułowanemu Rozmowy z katem, stworzonemu w celi moktowskiego więzienia przez byłego AK-owca osadzonego obok hitlerowskiego zbrodniarza.
Podobnie jak inni naziści był weteranem I wojny światowej i działaczem organizacji kombatanckich. Związany z NSDAP i SS od 1932 r., zdobył sobie uznanie kierownictwa partyjnego organizacją agitacji przed wyborami w kraju związkowym Lippe-Detmold w styczniu 1933 r. Zwycięstwo w nich pomogło Hitlerowi objąć stanowisko kanclerza Niemiec. W 1938 r. brał udział w zajęciu Czechosłowacji (został dowódcą SS w Karlowych Warach), jesienią 1939 r. przeprowadzał represje na terenie Polski, a od 1942 r. organizował działanie antypartyzanckie na Ukrainie i Kaukazie. Pełnił także funkcję komendanta policji w dystrykcie Galicja, gdzie zaangażował się w eksterminację Żydów.
19 kwietnia 1943 Stroop, jako zaufany oficer Himmlera, kierował tłumieniem powstania w getcie warszawskim. Był odpowiedzialny za brutalną eksterminację pozostałej przy użyciu ludności żydowskiej oraz zniszczenie całej dzielnicy Warszawy – osobiście wysadził w powietrze Wielką Synagogę na Tłomackiem. Akcję likwidacyjną opisał w oficjalnym raporcie znanym jako Raport Stroopa. W późniejszym okresie pełnił także funkcję dowódcy SS i policji w Atenach (kierował m.in. deportacją greckich Żydów do Auschwitz) oraz w Wiesbaden w zachodnich Niemczech.
Schwytany 8 maja 1945 przez Amerykanów, skazany przez nich na śmierć za wydanie rozkazu mordowania lotników alianckich. Przekazany Polsce, został skazany przez sąd w Warszawie na śmierć za zbrodnie na ludności polskiej i żydowskiej. Powieszono go 6 marca 1952 r. w więzieniu mokotowskim.
Arthur Liebehenschel
Urodzony w Poznaniu 25 listopada 1901 r., Liebehenschel odbył służbę wojskową w I wojnie światowej oraz we Freikorpsie Grenschutz-Ost. Do 1931 r. służył w Reichswerze. Od 1932 r. w NSDAP i SS, od 1934 r. w Oddziałach Wartowniczych. Do wybuchu wojny pełnił służbę w obozach koncentracyjnych, m.in. w przeznaczonym dla opozycjonistów, Żydów, Sinti i Romów oraz Świadków Jehowy obozie Lichtenburg. Następnie pracował w Inspektoracie Obozów Koncentracyjnych SS-WVHA.
Jesienią 1943 r., w wyniku afery obyczajowej, został przeniesiony do służby w Auschwitz, gdzie wkrótce zastąpił Rudolfa Hössa na stanowisku komendanta obozu. 19 maja 1944 r. mianowano go ostatnim komendantem obozu na Majdanku, kierującym jego likwidacją (obóz wyzwolono 23 lipca). Do końca wojny służył w SS w Trieście.
Po wojnie pojmany przez amerykańskie władze okupacyjne. Wydany Polsce, był głównym oskarżonym w toczącym się od 24 listopada do 22 grudnia 1947 przed Najwyższym Trybunałem Narodowym pierwszym procesie oświęcimskim. Spośród 40 oskarżonych, 21 (w tym Liebehenschela) skazano na śmierć przez powieszenie. Wyroki wykonano 24 stycznia 1948 r. w Więzieniu Montelupich w Krakowie.
Amon Göth
Znany z Listy Schindlera Stevena Spielberga Amon Göth jest uznawany za jednego z większych sadystów wśród oficerów SS. Oblicza się, że osobiście zabił ok. 500 osób.
Życiorys urodzonego 11 grudnia 1908 r. w Wiedniu zbrodniarza nie jest dobrze znany. Od 1930 r. związany z austriacką partią nazistowską i tamtejszym SS, do 1942 r. pełnił służbę w Austrii. W lutym 1943 r. powierzono mu budowę obozu koncentracyjnego w Krakowie-Płaszowie, którego został komendantem. Przez obóz ten przeszło ok. 150 tys. Żydów z Małopolski, Węgier i Słowacji. Niemcy rozpoczęli pracę nad budową w nim komór gazowych i krematoriów, jednak z braku czasu musieli je przerwać. Göth był nie tylko administratorem, ale również inicjatorem wielu prześladowań, osobiście mordując kilkuset Żydów. W marcu 1943 r. kierował likwidacją getta w Krakowie, a pół roku później także w Tarnowie.
Sadyzm łączył z niepohamowaną żądzą bogactwa, niespotykaną nawet jak na warunki hitlerowskie. We wrześniu 1944 r. dowództwo SS pod zarzutem korupcji i łamania regulaminów zdjęło go z funkcji komendanta obozu. Udało się mu uniknąć procesu w III Rzeszy, wpadł jednak w ręce Amerykanów, którzy przekazali go Polakom. 5 września 1946 r. został skazany przez Najwyższy Trybunał Narodowy na śmierć przez powieszenie. Wyrok wykonano 13 września w Więzieniu Montelupich w Krakowie.
Kupuj świetne e-booki historyczne i wspieraj ulubiony portal!
Regularnie do sklepu Histmaga trafiają nowe, ciekawe e-booki. Dochód z ich sprzedaży wspiera działalność pierwszego polskiego portalu historycznego. Po to, by zawsze był ktoś, kto mówi, jak było!
Sprawdź dostępne tytuły pod adresem: https://sklep.histmag.org/
Proces Einsatzgruppen
29 września 1947 r. przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze rozpoczął się proces dowódców i wysokiej rangi oficerów Einsatzgruppen. Wśród głównych oskarżonych znaleźli się dowódcy poszczególnych oddziałów: Otto Ohlendorf, Heinz Jost, Erich Naumann i Otto Rasch (ostatnich z nich został wyłączony z procesu w związku ze złym stanem zdrowia, zmarł rok później). Wszyscy ci oficerowie SS już jesienią 1939 r. dowodzili pododdziałami Einsatzgruppen dokonującymi zbrodni w Polsce bądź też blisko współpracowali z szefem SD Reinhardem Heydrichem, nadzorującym te działania.
Otto Ohlendorf i Heinz Jost w czasie Procesu Einsatzgruppen. Einsatzgruppen, których szczyt aktywności przypada na okres po inwazji Niemiec na ZSRR w czerwcu 1941 r., zorganizowano w celu przeprowadzania fizycznej likwidacji „wrogów Rzeszy”. Głównym celem formacji byli Żydzi, chociaż równolegle prowadzono także działalność wymierzoną m.in. w polskie warstwy wyższe oraz przedstawicieli partii komunistycznej i oficerów politycznych Armii Czerwonej. Einsatzgruppen na terenach Polski, Ukrainy, Białorusi i krajów bałtyckich inspirowało też pogromy dokonywane przez miejscową ludność.
Proces 22 oficerów formacji zakończył się 10 kwietnia 1948 r. Spośród dowódców, Ohlendorf i Naumann zostali skazani na śmierć (wyrok wykonano 7 czerwca 1951 r.), Jost zaś na dożywocie (zmienione potem na 10 lat pozbawienia wolności). Powieszono także dwóch innych oficerów SS. Innych skazano ostatecznie na długoletnie wyroki, później skrócone.
Josef Meisinger
Josef Meisinger, urodzony 14 września 1899 r. w Monachium, weteran I wojny światowej i Freikorpsów, członek NSDAP i SS od 1933 r., zaczynał swoją karierę od współpracy z Heydrichem w bawarskiej policji politycznej. W okresie późniejszym pracował w Gestapo i SD. Był zaangażowany w spreparowanie afery Blomberga i Fritscha, w wyniku której stanowiska stracili wysocy dowódcy wojskowi, a Hitler wzmocnił swoją kontrolę nad armią.
Po wybuchu wojny mianowany został dowódcą jednej z Einsatzgruppe działającej w Polsce. Kierował eksterminacją polskich klas wyższych (inteligencji, duchowieństwa i ziemiaństwa) oraz Żydów. W październiku 1939 r. został Komendantem SD i Policji Bezpieczeństwa Dystryktu Warszawskiego. Do marca 1941 r. dowodził licznymi zbrodniami popełnionymi na Polakach i Żydach, m.in. Akcją AB (maj-lipiec 1940) oraz masowymi egzekucjami w Palmirach w Puszczy Kampinoskiej. Otrzymał pseudonim „Rzeźnika Warszawy”.
W 1941 r. z powodu swojego bestialstwa i podatności na korupcję został mianowany attaché policyjnym niemieckiej ambasady w Tokio. Jego zadaniem był m.in. śledzenie wrogów Rzeszy wśród japońskich Niemców. Próbował namówić także miejscowe władze do eksterminacji Żydów, którzy uciekli z Europy do Szanghaju. Ostatecznie się to nie udało, chociaż w mieście działało getto. We wrześniu 1945 r. Amerykanie przechwycili Meisingera i wydali go Polakom. 3 marca 1947 r. został skazany przez Najwyższy Trybunał Narodowy na śmierć przez powieszenie. Wyrok wykonano 7 marca.
Klaus Barbie
Urodzony 25 października 1913 r. Klaus Barbie był jednym z najpóźniej osądzonych oficerów SS oskarżonych o zbrodnie w czasie wojny. Wytropiony w początku lat 70. przez Beate Klarsfeld (kandydatkę części lewicy w najbliższych wyborach prezydenckich w Niemczech) i jej męża Serge’a, został ukarany dopiero kilkanaście lat później, ponad 40 lat po zakończeniu II wojny światowej.
Wychowujący się w trudnych warunkach, niestudiujący i niepracujący Barbie trafił do Służby Pracy Rzeszy, a w 1935 r. rozpoczął służbę w SD. W 1941 r. pracował w biurze spraw żydowskich prowadzonym przez Eichmanna. Pełnił służbę w Amsterdamie, a od maja 1942 w Lyonie, gdzie był szefem Gestapo. Zasłynął wówczas z niebywałego okrucieństwa i bezwzględności, otrzymując pseudonim „Kata Lyonu”. Przyjmuje się, że był on współodpowiedzialny za wywiezienie do obozów zagłady 7,5 tys. francuskich Żydów, śmierć 4342 osób i prześladowanie 14 tys. członków francuskiego Ruchu Oporu.
Po wojnie pracował dla amerykańskiego i brytyjskiego wywiadu. W latach 50. uciekł do Argentyny, następnie zaś osiadł w Boliwii, gdzie był m.in. agentem wywiadu zachodnioniemieckiego. Namierzony przez Klarsfeldów w 1971 r., został wydany Francji dopiero w 1983 r. 4 lipca 1987 r. Barbie za swoje zbrodnie wojenne został skazany na karę dożywotniego więzienia. Zmarł w więzieniu w Lyonie 25 września 1991 r., w wieku prawie 78 lat.
Kurt Daluege
Urodzony 15 września 1897 r. w Kluczborku Kurt Daluege podobnie jak inni wysocy funkcjonariusze SS był weteranem I wojny światowej i Freikorpsów (walczył m.in. na Górnym Śląsku). Członkiem partii nazistowskiej został dość wcześnie (1922 r.), w 1926 r. był dowódcą SA w Berlinie. Od 1928 r. w SS, blisko współpracował z Himmlerem. Od 1933 r. był również posłem do Reichstagu. Aktywny w czasie „nocy długich noży” w 1934 r., od 1936 r. pełnił funkcję szefa Ordnungspolizei (Policji Porządkowej), co czyniło go jedną z głównych postaci hitlerowskiego aparatu terroru. 20 kwietnia 1942 r. został mianowany SS-Oberstgruppenführerem - był to najwyższy stopień w SS, do końca wojny otrzymało go jeszcze trzech generałów tej formacji: Josef „Sepp” Dietrich, Franz Xaver Schwarz i Paul Hausser.
(fot. Bruno Waske, ze zbiorów Deutsches Bundesarchiv, sygn. 183-2007-1010-502). Swoją funkcję pełnił do 5 czerwca 1942 r. Wtedy to został przeniesiony do Pragi, gdzie tymczasowo objął stanowisko Protektora Czech i Moraw. Jego głównym celem było przeprowadzenie śledztwa ws. zamachu na Reinharda Heydricha, zorganizowanego 27 maja przez czeskich komandosów. W ramach wprowadzonych wówczas represji zrównano z ziemią wsie Lidice i Leżaki a ich mieszkańców zamordowano.
W maju 1943 r. przeszedł poważny atak serca. W sierpniu urząd Protektora przekazano Wilhelmowi Frickowi, Daluege został zaś skierowany na urlop, na którym przebywał do końca wojny. W maju 1945 r. został aresztowany w Lubece przez Brytyjczyków, którzy przekazali go władzom Czechosłowackim. W Pradze skazano go na śmierć, m.in. za pacyfikację Lidic i Leżaków. Wyrok wykonano 24 października 1946 r. w Więzieniu Pankrác.
Zobacz też:
- 67 lat temu przeprowadzono udany zamach na Franza Kutscherę
- Chaos i przyzwolenie. Polikratyczna struktura reżimu hitlerowskiego do 1939 r.
- Czy widzieliście przepiórki? (Działania okupanta hitlerowskiego wobec mieszkańców Mszany Dolnej w trakcie II wojny światowej)
- Geneza i rozbudowa KL Auschwitz
- Goralenvolk: podhalańscy wasale III Rzeszy
- Miliony dla zuchwałych
- Obraz ideologii nazistowskiej w prasie polskiej w przededniu wojny
- Palmiry: kampinoska polana śmierci
- Potulicki obóz przesiedleńczy i pracy w okresie okupacji hitlerowskiej 1941–1945
- Prawnopolityczna zasada supremacji woli wodza w systemie ustrojowym III Rzeszy
- Ruch oporu w Łodzi w latach II wojny światowej
