Gwiazdka Cieszyńska - Kolej Semmering
Gwiazdka Cieszyńska., pismo dla nauki, umiejętności, przemysłu i zabawy.
Ner 4. – Cieszyn d. 7. Lutego. – R. 1852.
Carl Ritter von Ghega, projektant Kolei Semmering (domena publiczna). Projektantem Kolei Semmering był Carl Ritter von Ghega. Urodził się on w Wenecji 10 stycznia 1802 roku. Początkowo studiował w Padwie, gdzie już w wieku 18 lat został doktorem matematyki, następnie rozpoczął w rodzinnym mieście karierę inżynierską z zakresu dróg i hydrotechniki. Od 1836 do 1840 roku był kierownikiem budowy linii kolejowej z Brna do Brzecławia (fragmentu tzw. C.K. Uprzywilejowanej Kolei Północnej Cesarza Ferdynanda, łączącej Wiedeń z Krakowem), został również przydzielony do budowania kolei w Transylwanii. Niestety, nie doczekał końca tego ostatniego projektu, gdyż zmarł na gruźlicę 14 marca 1860 roku.
Linia kolejowa Semmering została wybudowana w latach 1848–1854. W budowie brało udział ponad 20 tysięcy robotników, zastosowano też nowe instrumenty i metody pomiarów. Kolej na swojej trasie pokonuje różnicę wysokości 457 m, najwyższy punkt położony jest na wysokości 896 m n.p.m. Na długości 41 km zlokalizowano 16 wiaduktów (kilka dwupiętrowych), 15 tuneli, 100 murowanych mostów łukowych a także 11 mniejszych mostów żelaznych. Najdłuższy tunel ma 1512 metrów długości, najdłuższy wiadukt 228 metrów długości, najwyższy zaś 39 metrów wysokości.
W związku z tym, że kolej poprowadzono w trudnym, górzystym terenie, powszechnie używane lokomotywy nie mogły poradzić sobie z nachyleniami i promieniami skrętu niektórych łuków. Na specjalne potrzeby kolei powstała nowa konstrukcja, której projektantem i twórcą był Wilhelm Freiherr von Engerth. Urodził się on w Pszczynie 26 maja 1814 roku, zmarł zaś 4 września 1884 roku. Początkowo studiował architekturę, ale w 1834 roku zaczął studia z zakresu budowy maszyn. Pod koniec 1850 roku był już dyrektorem generalnym Cesarsko-Królewskich Kolei Państwowych. Należał do najbardziej entuzjastycznych zwolenników regulacji Dunaju - wynalazł specjalne, pływające bariery (tzw. Schwimmtor) zapobiegające przedostawaniu się lodu do kanału na rzece. Na Wystawie Światowej w Wiedniu w 1873 roku pełnił funkcję kierownika inżynierii i prowadził budowę hal targowych jako główny inżynier.
Jeden z wiaduktów Kolei Semmering, ok. 1890-1900 (ze zbiorów Biblioteki Konfresu, domena publiczna). Kolej Semmering jest głównym motywem wielu monet kolekcjonerskich i medali. Najbardziej znaną jest moneta 25 euro, wydana przez Austrię w 2004 roku. Awers przedstawia dwie lokomotywy: na górnej połowie znajduje się nowoczesna lokomotywa Taurus, na dolnej zaś lokomotywa Engertha. Na rewersie pokazano najbardziej charakterystyczny dla kolei Semmering widok – jadący po wiadukcie parowóz, który właśnie wyjechał z tunelu. Moneta została wydana z okazji 150-lecia kolei.
Redakcja: Tomasz Leszkowicz
