Gwiazdka Cieszyńska - Great Eastern

opublikowano: 2014-06-18, 16:49
wolna licencja
W XIX wieku był największym na świecie parowcem, a jednocześnie jednym z najbardziej pechowych statków w historii. Informacje o jego budowie, wodowaniu, przygodach i potknięciach komentowane były przez prasę na całym świecie, również przez Gwiazdkę Cieszyńską.
reklama

Great Eastern – zobacz też: Parostatkiem w piękny rejs – historia wynalazku (cz. 1)

Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłuNer. 22. – Cieszyn d. 30. Maja. – R. 1857.
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłuNer. 46. – Cieszyn d. 14. Listopada. – R. 1857.
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłuNer. 47. – Cieszyn d. 21. Listopada. – R. 1857.
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłuNer. 50. – Cieszyn d. 12. Grudnia. – R. 1857.
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłuNer. 7. – Cieszyn d. 13. Lutego. – R. 1858.
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłuNer. 11. – Cieszyn d. 13. Marca. – R. 1858.
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłuNer. 38. – Cieszyn d. 18. Września. – R. 1858.
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłuNer. 39. – Cieszyn d. 25. Września. – R. 1858.
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla nauki, przemysłu i zabawyNer. 7. – Cieszyn 12. lutego. – Rok 1859.
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla nauki, przemysłu i zabawyNer. 35. – Cieszyn 27. sierpnia. – Rok 1859.
Isambard Kingdom Brunel

9 kwietnia 1806 roku w Portsmouth urodził się Isambard Kingdom Brunel. Był synem inżyniera i wynalazcy Marca Brunela, budowniczego tunelu pod Tamizą. Idąc śladami ojca, ukończył liceum oraz studia techniczne we Francji, a później został budowniczym i konstruktorem. Budował m.in. mosty, tunele linie i dworce kolejowe, a także statki dalekomorskie.

W 1852 roku Brunel wykonał w swoim pamiętniku szkic statku i zaproponował jego rozmiary. Okręt miał mieć wymiary 180 m x 20 m x 9.1 m, czyli sześć razy więcej niż posiadał jakikolwiek ówczesny statek. Wiosną 1854 roku, po konsultacjach z doświadczonymi budowniczymi i armatorem Eastern Steamship Navigation Co., przystąpiono do budowy. Jednak z powodu braku funduszy lub materiałów budowa nieustannie się opóźniała. Po wielu latach pracy statek ukończono. Ostatecznie stalowe poszycie okrętu osiągnęło łączną długość 211 m, szerokość 25 m i wysokość 18 m. Statek posiadał sześć masztów z żaglami, napęd kołowy (dwa koła łopatkowe o średnicy 17 m) i napęd śrubowy. Moc pochodziła z pięciu silników parowych. Z uwagi na olbrzymie rozmiary statek wodowano bocznie, a nie do tyłu. Jednak pierwsza próba uruchomienia statku nie powiodła się. Urządzenia niezbędne do wodowania zacięły się, zginęło kilka osób, a po wszystkim kadłub statku wymagał naprawy. Podjęto jeszcze kilka nieudanych prób, aż w końcu 31 stycznia 1858 roku udało się osiągnąć cel – kadłub znalazł się na wodzie. Wodowanie i naprawy kosztowały jednak sporo pieniędzy, a statek trzeba było jeszcze wyposażyć. Dotychczasowy armator był na skraju bankructwa więc statek sprzedano firmie The Great Ship Company.

Kolejnym rozdziałem w historii było wysłanie SS Great Eastern w dziewiczy rejs. Początkowo zaplanowano go na 30 sierpnia 1859 roku, lecz ostatecznie statek wyruszył 6 września. Pierwszym kapitanem jednostki został William Harrison, wybrany spośród dwustu kandydatów. Rejs nie trwał długo, bo już 9 września, po przepłynięciu Tamizy i wpłynięciu na Kanał La Manche, w kotłowni doszło do potężnej eksplozji. Przez dwa lata od wodowania statek nie przewiózł ani jednego pasażera. Dopiero w 1860 roku przewiózł 35 pasażerów z Southampton do Nowego Jorku. Kolejne rejsy również nie były zbyt szczęśliwe. Pewnego razy podczas sztormu fale uszkodziły koła łopatkowe, a niedługo potem złamany trzon sterowy uszkodził śrubę. Innym razem Lewiatan zahaczył o skałę, która rozcięła dno na długości 25 m. Straty były tak duże, a zainteresowanie podróżą tak małe, że przez pewien czas statek udostępniano turystom do zwiedzania.

Great Eastern

W 1864 roku okręt sprzedano, a następnie przerobiono go na statek towarowy do kładzenia telegraficznego kabla podmorskiego. Pracę przy kładzeniu Transatlantyckiego kabla telegraficznego Great Eastern rozpoczął 15 lipca 1865 roku wypływając z Foilhommerum Bay na wyspie Valentia. Jednak i tutaj zabrakło szczęścia. Po ułożeniu 1968 km, kabel zerwał się i zatonął. Druga próbę podjęto 13 lipca 1866 roku i pomimo niesprzyjającej pogody ekspedycja zakończyła się sukcesem 27 lipca. Z kolei w sierpniu statek podjął sie zadania wyłowienia zagubionego wcześniej kabla, dzięki czemu od 7 września 1866 roku Europę i Amerykę Północną łączyły dwa podmorskie kable telegraficzne.

Kariera w układaniu kabli zakończyła się, a statek wykupili Francuzi, przekształcając go w luksusową jednostkę dla bogatych Amerykanów. W pierwszym rejsie odnowionego statku uczestniczył Juliusz Verne, a podróż ta zainspirowała go do napisania książki „Pływające miasto”. Kolejnym właścicielem Lewiatana była firma Lewis, która przekształciła go w atrakcję turystyczną, organizując na jego pokładzie występy cyrkowców. Ostatecznie statek zezłomowano w 1889 roku.

Kup e-booka: „Polacy na krańcach świata: XIX wiek”

Mateusz Będkowski
„Polacy na krańcach świata: XIX wiek” (cz. I)
cena:
11,90 zł
Wydawca:
PROMOHISTORIA [Histmag.org]
Liczba stron:
143
Format ebooków:
PDF, EPUB, MOBI (bez DRM i innych zabezpieczeń)
ISBN:
978-83-65156-01-3

Książka dostępna jako e-book w 3 częściach: Część 1, Część 2, Część 3

reklama
Komentarze
o autorze
Błażej Guzy
Absolwent geografii na Uniwersytecie Jagiellońskim i pedagogiki na Uniwersytecie Pedagogicznym. Interesuje się historią geografii i geografią religii. Jako obszar badań i zainteresowań szczególnie upodobał sobie Śląsk Cieszyński. Miłośnik podróży i górskich wycieczek, zagorzały czytelnik literatury fantasy, fan zespołu Pink Floyd.

Zamów newsletter

Zapisz się, aby otrzymywać przegląd najciekawszych tekstów prosto do skrzynki mailowej. Tylko wartościowe treści, zawsze za darmo.

Zamawiając newsletter, wyrażasz zgodę na użycie adresu e-mail w celu świadczenia usługi. Usługę możesz w każdej chwili anulować, instrukcję znajdziesz w newsletterze.
© 2001-2024 Promohistoria. Wszelkie prawa zastrzeżone