Gwiazdka Cieszyńska - Browar Zamkowy w Cieszynie
Browar Zamkowy w Cieszynie – zobacz też: 8 historycznych miejsc na Śląsku Cieszyńskim, które warto zobaczyć
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłu.
Ner. 34. – Cieszyn d. 29. Października. – R. 1853.
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłu.
Ner. 35. – Cieszyn d. 5. Listopada. – R. 1853.
Gwiazdka Cieszyńska, pismo dla zabawy, nauki i przemysłu.
Ner. 12. – Cieszyn d. 25. Marca. – R. 1854.
Gwiazdka Cieszyńska, pismo poświęcone wiadomościom politycznym, nauce, przemysłowi i zabawie.
Rocznik 78. – W Cieszynie, wtorek, 24. marca 1925. – Nr. 24.
Gwiazdka Cieszyńska, pismo poświęcone wiadomościom politycznym, nauce, przemysłowi i zabawie.
Rocznik 88. – W Cieszynie, wtorek, 19. kwietnia 1935. – Nr. 32.
Przytoczone artykuły z Gwiazdki Cieszyńskiej o nowych dzierżawcach browaru mówią zapewne o jakimś mniejszym browarze miejskim („mamy także znowu dobre piwo, tak miejskie jako też i zameckie”). Bardzo prawdopodobne, że był to lokal gastronomiczny, w którym warzono piwo własnego wyrobu. Niemniej jednak powyższe wycinki są dobrą okazją do wspomnienia Brackiego Browaru Zamkowego i jego historii.
Historia cieszyńskiego piwowarstwa sięga nawet X wieku. Już wtedy miejscowa ludność domowymi sposobami warzyła słabo sfermentowany trunek, spełniający głównie funkcje odżywcze. Bardziej zorganizowana produkcja pojawiła się w wieku XIII gdy Cieszyn uzyskał monopol warzenia i wyszynku piwa w obrębie jednej mili od murów miasta.
W 1468 roku przyjęto cieszyńskie prawo propinacyjne (wyłączne prawo do produkcji piwa, gorzałki i miodu). Jednym z pierwszych gatunków piw cieszyńskich, rejestrowanych w źródłach (a najstarsze wzmianki pochodzą z XVII wieku), jest Mastne, które zyskało uznanie nie tylko w ówczesnej Polsce, ale również w Czechach i krajach niemieckich. Jego nazwa wywodzi się od słów „mięsisty”, „pełny”, co podkreślało bogactwo jego składników.
Na początku XIX wieku przemiany gospodarcze i społeczne spowodowały, że browarnictwo mieszczańskie przestało być konkurencyjne. Był to również czas kiedy arcyksiążę Karol Ludwik Habsburg zlecił w Cieszynie rozbiórkę ruin zamku piastowskiego i budowę klasycystycznego pałacu. Niejako przy okazji postanowiono również o wybudowaniu browaru. W 1864 roku kamień węgielny pod budowę położył sam arcyksiążę Albrecht Fryderyk Habsburg, którego uważa się za założyciela browaru.
Arcyksiążęcy Browar Zamkowy był jednym z pierwszych polskich browarów typu fabrycznego, został wyposażony w najnowocześniejsze urządzenia i maszyny piwowarskie. Stosunkowo szybko wprowadzono tam również maszynę parową. Jedną z najważniejszych technologicznych nowości było zastosowanie w produkcji piwa procesu fermentacji dolnej w odkrytych kadziach. Piwo z Cieszyna szybko zyskało sławę i uznanie, znane było na całym terenie monarchii austro-wegierskiej. Wyjątkowym uznaniem cieszyło się w restauracjach Krakowa i Lwowa.
Po zakończeniu I wojny światowej browar upaństwowiono i powołano Państwowe Zamkowe Zakłady Przemysłowe w Cieszynie. W 1938 roku w Urzędzie Patentowym zarejestrowano symbol browaru – Wieżę Piastowską. W czasie okupacji browar został przejęty przez Niemców, którzy nie zaprzestali produkcji. Z kolei po wojnie browar został włączony w skład Bielskich Zakładów Piwowarsko-Słodowniczych, a w latach 50. został połączony z browarem w Żywcu.
Obecnie Bracki Browar Zamkowy wchodzi w skład Grupy Żywiec i jest jej najmniejszym browarem. Ma charakter żywego muzeum piwowarstwa, które można zwiedzać m.in. podczas Święta Trzech Braci w czerwcu, czy Brackiej Jesieni we wrześniu. Obecnie warzy się tu piwa Brackie i Żywiec Porter a także piwa specjalne dla Grupy Żywiec, będące markami jednorazowymi (Bracki Koźlak Dubeltowy, Brackie Mastne, Brackie Pale Ale Belgijskie).
