Generał Jaruzelski nie żyje. Miał 91 lat

Gen. Wojciech Jaruzelski (fot. Andrzej Barabasz, na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0.)

Wojciech Jaruzelski chorował na chłoniaka od 2011 roku, w ostatnim czasie wielokrotnie był hospitalizowany. 11 maja, w czasie pobytu w Wojskowym Instytucie Medycznym, generał przeszedł udar i trafił na oddział neurologiczny szpitala. 14 maja media, za sprawą tabloidów „Fakt” i „Super Express”, obiegła informacja o śmierci generała, po kilkudziesięciu minutach zdementowana przez jego córkę Monikę.

Zobacz też:

• Transformacje Jaruzelskiego
• Jak Wojciech Jaruzelski został „pierwszym”
• Zapomniane głosowanie, czyli kat prezydentem

Generał Wojciech Jaruzelski urodził się 6 lipca 1923 roku w Kurowie w rodzinie ziemiańskiej o tradycjach patriotycznych. W czasie drugiej wojny światowej został wywieziony wraz z rodziną w głąb ZSRR, gdzie pracował m.in. przy wyrębie lasów. W 1943 wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR dowodzonych przez gen. Zygmunta Berlinga – ukończył szkołę oficerską w Riazaniu i otrzymał przydział do 5. pułku piechoty 2. Dywizji Piechoty im. Henryka Dąbrowskiego. w którym służył do 1947 roku, początkowo jako dowódca zwiadu konnego, następnie kierując całością zwiadem. W czasie drugiej wojny światowej walczył nad Wisłą, na przyczółku warecko-magnuszewskim, w rejonie Warszawy, przy przełamaniu Wału Pomorskiego oraz w operacji berlińskiej, dochodząc wraz ze swoją jednostką do Łaby. Po wojnie brał udział w walkach z UPA oraz w walce z podziemiem antykomunistycznym. Po 1947 r. pracował jako wykładowca w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie, a następnie w Dowództwie Wojsk Lądowych i Głównym Zarządzie Wyszkolenia Bojowego w pionie szkolnictwa wojskowego. W lipcu 1956 r. został mianowany na pierwszy stopień generalski. W latach 1957-1960 był dowódcą 12. Dywizji Zmechanizowanej w Szczecinie.

W 1960 r., w wieku 37 lat, został szefem Głównego Zarządu Politycznego WP, stając się tym samym główną osobą odpowiedzialną za funkcjonowanie aparatu politycznego w wojsku. Od 1961 r. był posłem na Sejm PRL, od 1962 r. wiceministrem Obrony Narodowej, a w 1964 r. został członkiem Komitetu Centralnego PZPR. W 1965 r. został Szefem Sztabu Generalnego WP, zastępując wywodzącego się z ZSRR gen. Jerzego Bordziłowskiego. Był współodpowiedzialny za czystki antysemickie w Siłach Zbrojnych PRL w latach 1967-1968. Od kwietnia 1968 r. pełnił funkcję Ministra Obrony Narodowej, na którym zastąpił Marszałka Polski Mariana Spychalskiego, który został Przewodniczącym Rady Państwa. Jako szef resortu nadzorował przygotowania oraz udział jednostek polskich w Operacji „Dunaj” – interwencji wojsk państw Układu Warszawskiego w Czechosłowacji, mającej na celu stłumienie demokratyzacji tego państwa. Był również współodpowiedzialny za udział wojska w tłumieniu wystąpień robotniczych na Wybrzeżu w grudniu 1970 r., choć historycy wciąż badają szczegóły ówczesnych procesów decyzyjnych w obrębie kierownictwa partyjno-państwowego. Wojciech Jaruzelski był też jednym z aktywnych uczestników „spisku” resortów siłowych i aparatu partyjnego, który doprowadził do obalenia Władysława Gomułki i dojścia do władzy Edwarda Gierka. W nagrodę został on zastępcą członka Biura Politycznego KC PZPR, a od grudnia 1971 r. pełnił funkcję pełnego członka organu faktycznie sprawującego władzę w PRL.

W lutym 1981 r. stanął na czele rządu, powołanego przez rządzących komunistów w celu zażegnania kryzysu systemu wywołanego powstaniem legalnej „Solidarności”. Po początkowym pozornym budowaniu kompromisu z opozycją, władze, w których generał zdobywał coraz mocniejszą pozycję, przechodziły na pozycje konfrontacyjne. W 18 października 1981 r. Wojciech Jaruzelski został I sekretarzem KC PZPR, zastępując Stanisława Kanię. To właśnie generał-I sekretarz podjął decyzję o wprowadzeniu 13 grudnia 1981 stanu wojennego na terenie całego kraju, stając na czele Wojskowej Rady Ocalenia Narodowej. Pełnił tą funkcję do 21 lipca 1983 roku, skupiając w swych rękach pełnie władzy w Polsce. W tym czasie krajem rządziła junta, której przejęcie władzy zostało w 1992 roku uznane za sprzeczne z prawem przez Sejm RP. Podczas trwania stanu wojennego zginęła nieznana do końca liczba osób, szacuje się, że ok. 122, zaś ponad 1200 zostało aresztowanych.

Po zniesieniu stanu wojennego pełnił funkcję premiera do listopada 1985 r., kiedy to został przewodniczącym Rady Państwa. W latach 1986-1989 doprowadził do kontrolowanej i ograniczonej liberalizacji systemu, która w połączeniu z klęską reform gospodarczych, pierestrojką Gorbaczowa i niezadowoleniem społecznym doprowadziła do rozpoczęcia procesu transformacji ustrojowej. Był jednym z współtwórców porozumienia Okrągłego Stołu. 19 lipca 1989 Zgromadzenie Narodowe wybrało go prezydentem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, zaś kiedy 31 grudnia 1989 nasz kraj zmienił nazwę, Jaruzelski stał się pierwszym prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej w kraju.

Po wcześniejszym zakończeniu kadencji 22 grudnia 1990 wycofał się życia politycznego, ograniczając się do sporadycznego udziału w debatach społecznych i politycznych, z rzadka brał także udział w ceremoniach państwowych, na przykład 9 maja 2010 roku, gdy był członkiem delegacji polskiej do Moskwy.

Oskarżony był o „sprawstwo kierownicze” masakry robotników na Wybrzeżu w grudniu 1970 roku oraz o kierowanie „związkiem przestępczym o charakterze zbrojnym, mającym na celu popełnienie przestępstwa oraz o złamanie prawa przy wprowadzeniu stanu wojennego i nakłanianie do tego członków Rady Państwa. Przy dwóch ostatnich zarzutach nie odczytano aktu oskarżenia, ponieważ w maju 2008 sąd nakazał uzupełnienie materiału dowodowego o przesłuchania Margaret Thatcher i Michaiła Gorbaczowa.

Źródło: tvp.info