Florence Jaffray Harriman – ikona amerykańskiego feminizmu
Florence Harriman, 1920 r. (fot. Herbert A. French, National Photo Company, domena publiczna) Florence Jaffray Harriman przyszła na świat w Nowym Jorku 21 lipca 1871 roku, jako córka Francisa Williama Hursta i Caroline Jaffray. Rodzina należała do zamożnej warstwy społeczeństwa. Ojciec Florence był dyrektorem w brytyjskiej firmie przewozowej, która zajmowała się rejsami między Liverpoolem a Nowym Jorkiem. Natomiast o matce wiadomo tyle, że była córką Edwarda Sommervilla Jaffarya, właściciela sklepów. W 1873 roku spokój rodziny został zaburzony przez nagłą śmierć Caroline, która zmarła po urodzeniu trzeciej córki. Po śmierci matki, Florence wraz z ojcem i siostrami zamieszkała u dziadków ze strony matki.
W latach 1880-1888 uczęszczała do Misses Lockwood's Collegiate School for Girls oraz na prywatne lekcje do Johna Pieponta Morgana, znanego finansisty tamtych czasów. Jak później sama przyznała, była to bardzo pobieżna edukacja. W 1889 roku wyszła za mąż za bankiera Jeffersona Bordena Harrimana, który pochodził z rodziny bogatych przedsiębiorców. Dwa lata przed ślubem, w 1887 roku, na świat przyszła ich jedyna córka Ethel.
Działalność na rzecz kobiet
F. Harriman, jak wiele kobiet z bogatych rodzin, zajęła się działalnością społeczną. W 1903 roku wraz z innymi kobietami, między innymi Anne Trace Morgan, założyła i ufundowała Colony Club. Pierwszy klub dla kobiet miał być miejscem, w którym mogły one realizować się społecznie, intelektualnie oraz towarzysko. Florence nie ograniczała swojej działalności wyłącznie do osób zamożnych. Działając w Narodowym Komitecie Kobiet podejmowała działania mające na celu poprawę warunków pracy w fabrykach. Jako żona bankiera bardzo często wykorzystywała swoją pozycję społeczną w celach charytatywnych. W 1906 roku weszła w skład rady Zakładu Reformacji Kobiet w Nowym Jorku, w której była aktywna aż do 1918 roku. Oprócz działalności społecznej, Florance była także zwolenniczką sufrażyzmu, co przejawiała między innymi w czynnym udziałem w organizowanych przez tamtejszy ruch paradach.
Ostatnia parada sufrażystek w Nowym Jorku, 1917 r. (domena publiczna) W 1912 roku poparła kandydaturę Thomasa Woodrowa Wilsona, który ubiegał się o fotel prezydencki. Po wygranych wyborach została członkinią w komisji do spraw przemysłu. Po objęciu nowej funkcji, Florence wraz z rodziną przeprowadziła się do Waszyngtonu. W dalszym ciągu udzielała się społecznie także w Nowym Jorku. W tym samym czasie jej mąż poważnie zachorował. W 1914 rodzina Harrimanów wyjechała do uzdrowiska w Karlowych Warach (obecnie Czechy), gdzie latem zastała ich wojna.
Wielka Wojna i początek służby dyplomatycznej
W grudniu 1914 roku, mimo przeznaczenia znacznej części majątku na leczenie, mąż Florence przegrał walkę z chorobą. Przez całe swoje życie był zwolennikiem działań społecznych żony. Pomimo nacisku społecznego, Florence postanowiła, nie wychodzić ponownie za mąż.
Nie bacząc na nieszczęścia w życiu prywatnym F. Harriman, nie zawiesiła swojej dotychczasowej działalności, koncentrując teraz swoją aktywność wokół wojny. Jako członkini komisji do spraw przemysłu, która była częścią Rady Obrony Narodowej, zadbała o bezpieczeństwo kobiet pracujących w fabrykach amunicji i broni. Ponadto pomagała przy organizacji Korpusu Motorowego Amerykańskiego Czerwonego Krzyża. Do głównych zadań formacji należał transport zaopatrzenia, pomoc w szpitalach, kantynach, biurach oraz punktach Czerwonego Krzyża. Na początku grupa składała się z około trzystu ochotniczek, a do roku 1918 powiększyła się do 12 tys. wolontariuszek. Co ciekawe, pomimo swojego zaangażowania w tworzenie Korpusu, Florence w całym swoim życiu kierowała samochodem tylko dwa razy.
Florence Harriman, 1934 r. (domena publiczna) Oprócz tego Harriman utworzyła Komitet Miłosierdzia mający nieść pomoc kobietom i dzieciom, które w wyniku wojny zostały bez środków do życia.
W 1919 roku wzięła udział w Konferencji Pokojowej w Paryżu jako konsul do spraw kobiet. Po zakończeniu obrad wróciła do domu jako zwolenniczka Ligi Narodów oraz organizacji mających na celu utrzymanie pokoju na świecie. W tym samym roku wstąpiła w szeregi partii demokratycznej, a w roku 1922 utworzyła Kobiecy Narodowy Klub Demokratyczny.
Polecamy e-book Agaty Łysakowskiej – „Damy wielkiego ekranu: Gwiazdy Hollywood od Audrey Hepburn do Elizabeth Taylor”:
W 1937 roku prezydent Franklin Delano Roosevelt wyznaczył Florence do objęcia stanowiska ministra pełnomocnego w Oslo. Harriman była jedną z pierwszych kobiet w amerykańskiej administracji publicznej, która została dopuszczona do służby dyplomatycznej w obcym kraju. Warto dodać, że w chwili przyjęcia stanowiska miała sześćdziesiąt sześć lat.
Norweski ambasador w USA Wilhelm Morgenstierne i ambasador USA w Norwegii Florence Jaffray Harriman (fot. Harris & Ewing, domena publiczna) Druga wojna światowa i ostatnie lata życia
F. Harriman sprawowała urząd w Oslo aż do ataku Niemiec na Norwegię w kwietniu 1940 roku. Była pierwszą osobą w amerykańskiej administracji, która poinformowała Waszyngton o niemieckiej agresji.
Po tym ataku, Harriman rozpoczęła ewakuację amerykańskich obywateli oraz pomagała rodzinie królewskiej przedostać się do Szwecji. Na początku 1941 roku wróciła do Stanów Zjednoczonych, rezygnując z pełnienia urzędu. W tym samym roku została wiceprzewodniczącą w Komitecie Obrony Ameryki przez Pomoc Aliantom. Swoją służbę opisała w książce Mission to the North (1941). Za pomoc norweskiej rodzinie królewskiej, król Haakon VII odznaczyła ją Orderem Świętego Olafa.
W 1942 roku, w okupowanej Polsce staraniami Natalii Zarembiny, w drugim obiegu ukazała się książka Obóz śmierci. Była to pierwsza publikacja, złożona z relacji więźniów o warunkach panujących w obozie Auschwitz. Książka bardzo szybko została przetłumaczona na języki obce. Rok później publikacja ta została wydana w Londynie. Do Ameryki dotarła właśnie dzięki aktywności Florence, która amerykańskie wydanie z 1944 roku opatrzyła wstępem.
Po zakończeniu wojny F. Harriman wciąż pozostawała czynną członkinią partii demokratycznej. Zmarła 31 sierpnia 1967 roku, w wieku 96 lat.
Florence Harriman podczas kampanii wyborczej demokratów (fot. Bain News Service, domena publiczna) Florence Harriman przez całe swoje życie działała społecznie na rzecz kobiet, choć jej aktywność obejmowała także inne pola. Pomimo uprzedzeń społecznych, zajmowała się polityką oraz dyplomacją. Łączyła życie rodzinne z zawodowym. Jej spuścizna obejmuje pięć publikacji, w których opisała swoje doświadczenie w polityce. Współcześnie jest jednym z symboli amerykańskiego sufrażyzmu, a jej dziedzictwo pozostaje inspiracją dla kolejnych pokoleń działaczy społecznych i politycznych.
Bibliografia:
- Martin Folly, Nial Pallmer, The A to Z of U.S. Diplomacy from World War I through World War II, Scarecrow Press, Playmouth 2010, s. 145-146.
- Florence Harriman, From pinafores to politics, Henry Holt and company, New York 1923.
- Florence Harriman, Natalia Zarembina, Oswiecim, Camp of Death. Underground Report, Poland Fights, New York 1944.
- Judith Leavitt, American Women Managers and Administrators: A Selective Biographical Dictionary of Twentieth-century Leaders in Business, Education, and Government, Greenwood Publishing Group, Westport 1985, s. 102-103.
- Robert Moskin, American Statecraft: The Story of the U.S. Foreign Service, Thomas Dunne Book, New York 2013.
- Philip Nash, Breaking Protocol: America's First Female Ambassadors, 1933-1964, University Press of Kentucky, Lexington 2020.
redakcja: Jakub Jagodziński
