„Easy Rider”: buntowniczy głos młodej Ameryki
Motocykle, dzieci kwiaty i LSD
„Swobodny jeździec” powstał na podstawie scenariusza Dennisa Hoppera, Petera Fondy oraz Terry’ego Southerna. Główni bohaterowie, Billy i Wyatt, to motocykliści, którzy po udanym przemycie kokainy z Meksyku, decydują się wyruszyć w podróż po Ameryce. Opuszczają Kalifornię i kierują się w stronę południowego wschodu, wędrując ku wybrzeżom Florydy. Przemierzają tym samym tereny tzw. Głębokiego Południa USA, którego specyfiką jest silny konserwatyzm, objawiający się przywiązaniem do tradycji i niechęcią wobec zmian i nowych przybyszów.
Podczas drogi spotykają również osoby o sympatycznym usposobieniu, m.in. autostopowicza, który zabiera ich do komuny hippisowskiej, gdzie mają okazję zapoznać się z organizacją życia dzieci kwiatów. Tam też dostają od nowego znajomego LSD, które w latach 60. wiodło prym pośród substancji psychoaktywnych, zwłaszcza w hippisowskich środowiskach. Pojawiająca się już pod koniec scena, w której bohaterowie pod wpływem narkotyków doznają halucynacji jest jedną z najbardziej znamiennych sekwencji tego filmu.
Wyatt i Billy ze względu na oryginalny styl życia, nietuzinkowy ubiór i przynależność do grupy motocyklowej mierzą się z napiętnowaniem, niechęcią, a nawet wrogością ze strony nieufnej społeczności. Zwłaszcza, że lata 60. XX wieku były uważane za szczytowy okres działalności niebezpiecznych gangów motocyklowych. Bohaterowie „Swobodnego jeźdźca” nie mają jednak złowrogich zamiarów, a stylem bycia manifestują jedynie własną potrzebę wolności. Uznający stereotypy mieszkańcy Południa prowadzą nieuzasadnioną nagonkę, która w rezultacie niesie za sobą tragiczne skutki.
Pamiętne role z „Easy Ridera”
„Swobodny Jeździec” to obraz, w którym Peter Fonda, Dennis Hopper i Jack Nicholson stworzyli ikoniczne kreacje. Peter Fonda jako Wyatt „Kapitan Ameryka” zapadł na stałe w pamięci kinomanów za sprawą legendarnego wizerunku, na który składały się ciemne okulary, skórzana kurtka i kask, ozdobiony flagą Stanów Zjednoczonych. Motyw ten był obecny również na jego motocyklu (chopperze). Dennis Hopper – reżyser i scenarzysta „Easy Ridera” – stworzył bardzo dobrą rolę Billy’ego, którą utrwalił niemniej rozpoznawalną zamszową kurtkę z frędzlami i kowbojskim kapeluszem.
Ponadto „Easy Rider” to przełomowe dzieło w karierze jednego z najlepszych aktorów w historii kina, Jacka Nicholsona, który zagrał uzależnionego od alkoholu prawnika George’a Hansona. Jego występ w filmie, choć na dalszym planie, zdobył serca krytyków i widzów, zwłaszcza za sprawą słynnego monologu Hansona przy ognisku. Poskutkowało to jego pierwszą z wielu nominacji do Złotego Globy i Oscara. Podczas pokazu „Swobodnego jeźdźca” na festiwalu w Cannes to właśnie Jack Nicholson zaskarbił sympatię publiczności, mimo że wcielał się w postać drugoplanową. W przypadku Petera Fondy i Dennisa Hoppera „Easy Rider” stanowił najważniejszy obraz w ich karierze. Z kolei Nicholsonowi to właśnie ten film otworzył drzwi do wielkiej kariery, a najlepsze role były dopiero przed nim.
Znaczenie „Easy Ridera” w popkulturze
Dzieło Hoppera już w roku swojej premiery było wysoko oceniane przez krytyków. Poza doborową obsadą aktorską, sławę zyskała również pochodząca z filmu muzyka. Na ścieżkę dźwiękową wybrano kultowe utwory rockowych zespołów, takich jak: Steppenwolf, The Electric Prunes, The Byrds czy grupę Jimiego Hendrixa. Pamiętne są również motocykle głównych bohaterów (Harleye Hydra-Gilde), które spopularyzowały Choppery o charakterystycznych długich widelcach.
„Swobodny jeździec” to przede wszystkim buntowniczy głos młodej Ameryki, a także film traktujący o potrzebie wolności. Bohaterowie Billy i Wyatt swoim zachowaniem, podejściem do życia i ubiorem manifestują prawdziwą wolność, co spotyka się z agresją konserwatywnych społeczności Południa. Dlaczego tak się dzieje? Odpowiedzią okazuje się być strach, o którym mówi w swym słynnym monologu Hanson:
O tak, to prawda, każdy chce być wolny, zgoda. Ale mówić o wolności i być wolnym – to dwie zupełnie różne rzeczy. Trudno być wolnym, kiedy jest się towarem na rynku. Tylko nie mów im, że nie są wolni, bo gotowi cię zabić lub okaleczyć, aby udowodnić, że nie masz racji. O tak, mogą gadać bez końca na temat wolności jednostki, ale kiedy widzą wolną jednostkę, to się jej boją.
Polecamy e-book Michała Rogalskiego – „Bohaterowie popkultury: od Robin Hooda do Rambo”
Źródło:
- Eliot Marc, Nicholson. Biografia, wyd. Axis Mundi, Warszawa 2013.
Tekst pierwotnie ukazał się na portalu OldCamera.pl
Redakcja: Natalia Stawarz