Dyskusja o trudnym sąsiedztwie...
W dyskusji wezmą udział m.in. prof. Mečislav Borák z Uniwersytetu Śląskiego w Opawie, Jerzy Kronhold, Konsul Generalny w Ostravie i Krzysztof Szelong, dyrektor Książnicy Cieszyńskiej. Swój udział zapowiedział Ambasador Republiki Czeskiej w Rzeczpospolitej Polskiej Jan Sechter. Dyskusja jest częścią większego projektu, który ma na celu dialog polsko-czeski na temat wspólnej, często bardzo trudnej przeszłości. Związany jest on z przypadającymi w tym roku rocznicami – odzyskania niepodległości przez obydwa narody i jednocześnie początku sporów o Zaolzie (1918), zajęcia Zaolzia przez Wojsko Polskie (1938) oraz interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji (1968).
Organizatorami spotkania jest Ośrodek Karta oraz Dom Spotkań z Historią. Patronat honorowy nad imprezą objął ambasador Republiki Czeskiej w Polsce Jan Sechter oraz ambasador RP w Czechach Jan Pastwa.
O 17:30 w Domu Spotkań z Historią odbędzie się pokaz polskich filmów propagandowych z jesieni 1938 r., prezentujących polski punkt widzenia na zajęcie Zaolzia. Pokazują one m.in. dni poprzedzające wybuch konfliktu, wkroczenia polskiej armii na sporne terytorium, reakcję miejscowej ludności i Polaków w kraju. Podczas spotkania zaprezentowana zostanie również wystawa Tożsamość. Zaolzie autorstwa Moniki Bereżeckiej i Moniki Redzisz, znanych jako duet Zorka Project. Pokazują one portrety kilkunastu mieszkańców Zaolzia (Polaków, Czechów, Ślązaków, Żydów), a historia ich życia opowiedziana kadrami fotograficznymi pokazuje wielokulturowość i wyjątkowość Śląska Cieszyńskiego.
Nazwą Zaolzia określa się część Śląska Cieszyńśkiego położoną na zachód od rzeki Olzy, zamieszkałą w większości przez Polaków. Na mocy porozumienia lokalnych rządów powstałych na gruzach Cesarstwa Austro-Węgier teren ten miał być podzielony pomiędzy Polskę i Czechosłowację wg kryterium etnicznego (żyło tam ok. 123 tys. Polaków, ok. 32. tys. Czechów i 22 tys. Niemców). Na początku 1919 r. wojska czeskie złamały umowę i zaatakowały oddział polskie na Śląsku Cieszyńskim, wykorzystując zaangażowanie państwa polskiego na innych frontach. Ofensywa czeska osiągnęła sukces, chociaż pod naciskiem Zachodu na Śląsku Cieszyńskim miał zostać przeprowadzony plebiscyt. Latem 1920 r., tuż przed kulminacyjnym momentem wojny polsko-bolszewickiej, Czesi przekonali mocarstwa zachodnie, by przekazały im zajęte tereny bez plebiscytu. Podczas konferencji w Spa Polacy w zamian za obietnicę przepuszczenia przez Czechosłowację transportów z bronią zgodzili się na takie rozwiązanie. W 1938 r., wykorzystując kryzys monachijski, Polacy wymusili na Czechach wycofanie się z Zaolzia. W październiku Olzę przekroczyło 35 tys. żołnierzy Wojska Polskiego pod dowództwem gen. Władysława Bortnowskiego. Ostatecznie, w wyniku mediacji Stalina Zaolzie przeszło po wojnie pod zarząd czechosłowacki, w zamian jednak Czesi mieli przestrzegać prawa mniejszości. Podczas interwencji w Czechosłowacji w 1968 r. Władysław Gomułka nie chcąc pobudzać konfliktu narodowego zabiegał, by na Śląsk Cieszyński wkroczyły jednostki radzieckie a nie polskie (zobacz więcej). Z Zaolzia pochodzi m.in. były premier Polski Jerzy Buzek (ur. w 1940 r. w Śmiłowicach).
