Craig Symonds: To temperament i empatia uczyniły Chestera Nimitza tak skutecznym dowódcą
Magdalena Mikrut-Majeranek: Pana najnowsza publikacja nie jest biografią Chestera W. Nimitza, a bardzo drobiazgowym przedstawieniem 1314 dni jego działalności na Pacyfiku w II wojnie światowej, kiedy dowodził największą flotą morską w historii, oddelegowaną do stoczenia największej wojny morskiej w dziejach. Czy do opisania tej historii zainspirował Pana Ned Potter?
Craig Symonds: Do napisania o Chesterze Nimitzu zainspirował mnie przede wszystkim jego istotny wpływ na Akademię Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych, gdzie wykładałem przez trzydzieści lat i gdzie biblioteka nosi jego imię.
Mój przyjaciel i kolega Ned Potter napisał pełną biografię Nimitza pięćdziesiąt lat temu – do dziś pozostaje ona cennym źródłem wiedzy o życiu admirała.
Moja własna praca skupia się jednak przede wszystkim na Nimitzu jako dowódcy – na tym, jak radził sobie z wymagającymi przełożonymi i trudnymi podwładnymi, a także jak skutecznie współpracował ze swoim odpowiednikiem w armii, generałem Douglasem MacArthurem.
To Ned po raz pierwszy przybliżył mi postać Nimitza, ale podejrzewam, że prędzej czy później i tak podjąłbym ten temat.
Chester William Nimitz był amerykańskim admirałem, w latach 1941–1945 dowódcą Floty Pacyfiku, a po zakończeniu II wojny światowej szefem operacji morskich United States Navy. Jakie cechy przywódcze i umiejętności organizacyjne uczyniły Nimitza skutecznym dowódcą?
Tym, co uczyniło Chestera Nimitza tak skutecznym dowódcą, były jego temperament i empatia. Nie narzucał swoich opinii ani nie domagał się ich bezwarunkowego przyjęcia – nie podnosił głosu, nie krytykował surowo podwładnych.
Zamiast tego uważnie słuchał wszystkich, nawet młodszych oficerów, przyswajał ich uwagi i potrafił przedstawić własne poglądy w sposób, który był dla nich zrozumiały i przekonujący.
Był stanowczy, gdy wymagała tego sytuacja, i choć wielokrotnie podejmował decyzje sprzeczne z otrzymanymi radami, zawsze tłumaczył, dlaczego tak postąpił. Sprawiał, że każdy w jego otoczeniu czuł się ważną częścią procesu decyzyjnego. Jednocześnie nigdy nie tracił z oczu głównego celu i nie pozwalał, by ktokolwiek odwrócił jego uwagę od najważniejszych priorytetów.
Nimitz pochodził z rodziny niemieckich imigrantów. Swoją pierwszą pracę podjął, mając zaledwie 8 lat, co świadczy o jego zaradności. Później nie udało mu się wstąpić do West Point, ale został kadetem Akademii Marynarki. A jakie były kluczowe momenty w karierze Nimitza, które ukształtowały go jako dowódcę?
Nimitz początkowo chciał aplikować do Akademii Wojskowej Stanów Zjednoczonych w West Point, głównie ze względu na imponujące mundury tamtejszych kadetów. Nie został odrzucony – po prostu wszystkie miejsca były już zajęte, gdy składał podanie. W Akademii Marynarki Wojennej było jednak wolne miejsce, więc zdecydował się na służbę w marynarce.
Podejrzewam, że byłby równie skuteczny jako generał, jak okazał się jako admirał, ponieważ miał wiele wspólnych cech dowódczych z Dwightem Eisenhowerem. Jedną z najważniejszych decyzji w jego karierze było postanowienie, by pozostać w marynarce wojennej podczas długich lat pokoju w latach 20. i 30. XX wieku.
Oferowano mu bardziej dochodowe stanowiska w cywilu, jednak odrzucił je wszystkie, by kontynuować służbę. Dzięki temu, gdy wybuchła wojna, znalazł się we właściwym miejscu i czasie, by objąć kluczowe dowództwo.
Nimitz musiał zmierzyć się z wieloma wyzwaniami podczas prowadzenia działań wojennych na tak rozległym obszarze. Jakie były kluczowe decyzje strategiczne podjęte przez admirała podczas wojny na Pacyfiku oraz jakie wprowadził innowacje technologiczne i taktyczne, które przyczyniły się do sukcesów Amerykanów?
Dowodzenie tak ogromnym teatrem działań wojennych oznaczało, że Nimitz nie mógł być dowódcą bezpośrednio zaangażowanym w każdą operację, lecz musiał zarządzać wojną na odległość. Kluczowe było więc otoczenie się odpowiednimi ludźmi, którzy skutecznie realizowaliby jego rozkazy.
Jednym z oficerów, na których polegał najbardziej, był admirał Raymond Spruance – dowódca o podobnym do Nimitza temperamencie i zdolnościach. Nimitz obdarzył go pełnym zaufaniem i powierzył mu wiele kluczowych misji dowódczych.
II wojna światowa była również okresem gwałtownego rozwoju technologii, w tym radaru. To właśnie Nimitz jako jeden z pierwszych dostrzegł potrzebę stworzenia na pokładzie okrętu specjalnego pomieszczenia, w którym gromadzono i analizowano informacje pochodzące od zwiadowców, obserwatorów i radarów.
Wkrótce miejsce to nazwano Combat Information Center (CIC) – Centrum Informacji Bojowej, a jego koncepcja jest stosowana na amerykańskich okrętach wojennych do dziś.
W jaki sposób atak na Pearl Harbor wpłynął na strategię morską Stanów Zjednoczonych i dowodzenie admirała Nimitza i jakie wyzwania musiał przezwyciężyć po ataku na Pearl Harbor, obejmując dowództwo nad Flotą Pacyfiku?
Niemal całkowite zniszczenie amerykańskiej floty pancerników 7 grudnia 1941 roku było ogromnym ciosem. Jedyną dobrą wiadomością było to, że żaden z czterech amerykańskich lotniskowców nie znajdował się tego dnia w porcie, dzięki czemu wszystkie uniknęły zniszczenia.
Zainteresował Was ten temat? Koniecznie sięgnijcie po książkę Craiga Symonds'a „Nimitz na wojnie” bezpośrednio pod tym linkiem!
Rosnące znaczenie lotnictwa morskiego i tak byłoby nieuniknione, jednak konieczność polegania na lotniskowcach dała Stanom Zjednoczonym możliwość szybszego podjęcia działań odwetowych przeciwko Japonii.
Kolejnym wyzwaniem, przed którym stanął Nimitz, był fakt, że głównym celem alianckiej strategii było najpierw pokonanie Niemiec. Oznaczało to, że większość produkowanego w amerykańskich fabrykach uzbrojenia była kierowana do Europy, a nie na Pacyfik.
Przez prawie dwa lata Nimitz musiał radzić sobie z ograniczonymi zasobami, zanim nowe okręty wojenne – zwłaszcza lotniskowce nowej generacji – stały się dostępne dla jego floty.
Admirał Chester Nimitz przyczynił się do odcięcia Japonii od zasobów niezbędnych do prowadzenia wojny, szczególnie ropy naftowej i surowców, skutecznie zarządzał flotą i współpracował z lotnictwem, dzięki temu zapewnił Amerykanom dominację na morzu i w powietrzu, a w jaki sposób jego działania wpłynęły na ostateczną kapitulację Japonii i zakończenie wojny na Pacyfiku?
Chester Nimitz rozpoczął swoją karierę w marynarce wojennej na okrętach podwodnych. W jego młodości były one małe, eksperymentalne i niezwykle niebezpieczne, jednak od razu dostrzegł ich ogromny potencjał w walce z żeglugą przeciwnika.
Tak jak Niemcy próbowały odciąć Wielką Brytanię od szlaków zaopatrzeniowych za pomocą U-Bootów, tak marynarka wojenna USA, pod dowództwem Nimitza, skutecznie odcięła Japonię od dostaw surowców, wykorzystując okręty podwodne. Strategia ta okazała się ogromnym sukcesem.
Do 1945 roku Japonia nie była już w stanie importować kluczowych surowców niezbędnych do kontynuowania wojny. Bombardowania Japonii odegrały rolę w zniszczeniu jej gospodarki, ale to właśnie okręty podwodne mogły mieć w tym decydujący wpływ.
Wskazuje Pan w książce, że styl dowodzenia Nimitza był „cichy, skupiony na uważnym słuchaniu, skromności oraz cierpliwości”, a jakie były główne różnice w podejściu strategicznym Nimitza i jego japońskich przeciwników?
Istniała ogromna przepaść kulturowa między Stanami Zjednoczonymi a Japonią. Japońska kultura ceniła przede wszystkim posłuszeństwo i lojalność, podczas gdy w Stanach Zjednoczonych kluczowe znaczenie miały indywidualizm i inicjatywa.
W związku z tym japońscy dowódcy, zarówno w armii, jak i w marynarce wojennej, nie musieli omawiać alternatywnych rozwiązań ze swoimi podwładnymi ani tłumaczyć im powodów podejmowanych decyzji. Takie podejście sprawiało, że japońskie siły zbrojne były niezwykle skuteczne w krótkim okresie, jednak w dłuższej perspektywie okazało się to systemem nie do utrzymania.
Czy strategia Nimitza mogła być skuteczniejsza, gdyby podjęto inne decyzje w kluczowych momentach wojny? Jakie alternatywy mogłyby być rozważone?
Po zdobyciu Marianów w 1944 roku alianci musieli podjąć kluczową decyzję: czy kolejnym celem powinien być Luzon, najbardziej na północ wysunięta wyspa Filipin, czy Formoza (dzisiejszy Tajwan). Zdobycie którejkolwiek z tych wysp odcięłoby Japonię od jej bazy surowcowej. Generał Douglas MacArthur stanowczo opowiadał się za atakiem na Luzon, podczas gdy admirał Ernest King, przełożony Nimitza, forsował operację przeciwko Formozie.
Dla Nimitza była to trudna sytuacja – choć przedstawił argumenty na rzecz Formozy, nie zabiegał o ten wybór zbyt intensywnie. Ostatecznie alianci zdecydowali się na Luzon, co nie spotkało się z aprobatą Kinga, ale z perspektywy czasu wydaje się, że była to słuszna decyzja.
Jednym z największych zaskoczeń dla Nimitza w czasie wojny była decyzja Japonii o wykorzystaniu samobójczych ataków lotniczych – kamikaze w 1945 roku. Po wojnie napisał, że wszystkie inne wydarzenia konfliktu były przewidziane i rozważane – z wyjątkiem tego jednego.
Jakie są najważniejsze wnioski i lekcje z dowodzenia Nimitza, które można zastosować w dzisiejszym zarządzaniu strategicznym?
Jeśli można wyciągnąć jedną lekcję od Nimitza dla współczesnych decydentów, to jest nią konieczność dokładnego rozważenia wszystkich dostępnych opcji, zebrania jak największej ilości informacji, konsultacji z tymi, którzy będą realizować podjęte decyzje, oraz oceny, czy ryzyko związane z danym działaniem jest proporcjonalne do wartości zamierzonego celu. Dopiero po spełnieniu tych warunków można podjąć przemyślaną i uzasadnioną decyzję. Nimitz określał takie podejście mianem „obliczonego ryzyka”.
Podczas pracy nad książką korzystał Pan z publikacji zwanej „Szarą Księgą”. Czym ona jest?
W kwaterze głównej Nimitza – najpierw na Hawajach, a później na Guam – jego sztab gromadził wszystkie wiadomości oraz protokoły z narad w ogromnym segregatorze. Z czasem zapiski te wypełniły osiem opasłych tomów. Z nie do końca jasnych powodów zbiór ten zyskał nazwę „Szarej Księgi” (Gray Book). Stanowi on niezwykle cenne źródło informacji, ukazujące codzienne działania i procesy decyzyjne Nimitza oraz jego sztabu w czasie wojny, będąc przy tym bezcennym materiałem dla historyków.
Dziękuję serdecznie za rozmowę!
Materiał powstał dzięki współpracy reklamowej z Wydawnictwem Znak Horyzont.
